Ushbu referat kalsiy va uning birikmalariga bag'ishlangan. Unda kalsiyning tabiatda tarqalishi, olinishi, xossalari, ishlatilishi, biologik ahamiyati va birikmalari haqida ma'lumot berilgan. Referatda kalsiyning turli sohalardagi ahamiyati, jumladan, qurilish, tibbiyot, sanoat va qishloq xo'jaligidagi roli batafsil yoritilgan.
Ushbu tadqiqot Samarqand viloyatidagi fermer va dehqon xoʻjaliklari sharoitida sigirlarda kalsiy-fosfor almashinuvi buzilishining oldini olish va davolash usullarini takomillashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda hayvonlarning qish va yoz oylaridagi ratsionlari tahlil qilinib, ularning moddalar almashinuvi va bioximik ko'rsatkichlari o'rganilgan. Shuningdek, ushbu kasalliklarning oldini olish va davolash bo'yicha samarali choralar taklif etilgan.
Ushbu dissertatsiya O'zbekiston Respublikasi Veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish vazirligi tomonidan tasdiqlangan ilmiy-tadqiqot ishlari rejasiga muvofiq bajarilgan bo'lib, Samarqand davlat veterinariya meditsinasi, chorvachilik va biotexnologiyalar universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi DSc.06/30.12.2019.V.12.01 raqamli Ilmiy kengashida himoya qilingan falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasining avtoreferatidir. Tadqiqot quyonlarda kalsiy-fosfor almashinuvining buzilish sabablari, diagnostikasi va profilaktikasiga bag'ishlangan.
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekistonning Markaziy Qizilqum mintaqasidagi fosforit, kalsiy karbonat (ohaktosh) va ammiak asosida ozuqabop mineral qoʻshimchalar va kalsiy-ammoniyfosfat olishning yangi, resurs tejovchi texnologiyalarini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda ekstraksion fosfor kislotasini (EFK) chuqur ftorsizlantirish va konsentratsiyalash, shuningdek, ushbu jarayonda diamitdan foydalanishning samaradorligi oʻrganilgan. Ishlab chiqilgan texnologiyalar tajriba-sanoat sinovlaridan oʻtkazilib, iqtisodiy samaradorligi asoslangan. Ozuqabop monokalsiyfosfat va kalsiy-ammoniyfosfat olishning optimal texnologik parametrlari aniqlanib, ishlab chiqarish uchun amaliy tavsiyalar berilgan.
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi Markaziy Qizilqum fosforiti, kalsiy karbonat va ammiak asosida mineral qo'shimchalar hamda ozuqabop kalsiyammoniyfosfat olish texnologiyasini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda ekstraksion fosfor kislotasini (EFK) chuqur ftorsizlantirish va konsentrlash jarayonlari o'rganilib, ozuqabop mineral qo'shimchalar va kalsiyammoniyfosfat olish uchun yangi texnologiyalar ishlab chiqilgan. Ishlab chiqilgan texnologiyalar sanoat miqyosida qo'llash uchun maqbul va iqtisodiy jihatdan samarali ekanligi ko'rsatilgan.
Ushbu hujjat O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi Toshkent Farmatsevtika Instituti tomonidan taqdim etilgan ilmiy ishning annotatsiyasi hisoblanadi. Unda aritmiya kasalligiga qarshi yangi dori vositalarini yaratish, xususan nikotin kislotasi va nikotinamid asosida kalsiyli birikmalar sintezi va standartizatsiyasi masalalari ko'rib chiqilgan. Annotatsiyada ishning dolzarbligi, maqsad va vazifalari, tadqiqot obyekti va predmetlari, qo'llanilgan usullar va kutilayotgan natijalar haqida ma'lumotlar keltirilgan. Shuningdek, ish farmatsevtika sohasini rivojlantirish davlat dasturlari bilan bog'liqligi ta'kidlangan.
Ushbu kitobda I.A.Abdugafurov, Sh.S.Alimov, A.I.Matkarimovalar tomonidan yaratilgan va kimyo elementlarining asosiy xususiyatlari, ularning davriy jadvaldagi o'rni, fizik va kimyoviy xossalari, qo'llanilishi va tarixi haqida ma'lumot berilgan. Kitob kimyo fakulteti talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, unda har bir elementga oid matnlar, topshiriqlar, savollar va testlar mavjud. Qo'llanma ingliz tilini o'rganishda va kasbiy bilimlarni chuqurlashtirishda yordam beradi.
Ushbu kitob davriy sistemada ikkinchi guruh elementlarining (berilliy, magniy, kalsiy, stronsiy, bariy va radiy) xususiyatlari, olinishi, birikmalari va ularning qo'llanilishiga bag'ishlangan. Unda har bir elementning umumiy tavsifi, fizik-kimyoviy xossalari, tabiatda uchrashi va sanoatda olinish usullari batafsil yoritilgan. Shuningdek, kitobda ushbu elementlarning muhim birikmalari, ularning xossalari va qo'llanilishi haqida ma'lumotlar keltirilgan. Materiallar nazariy ma'lumotlar, laboratoriya ishlari va amaliyotga oid misollar bilan boyitilgan.
Ushbu referat to'g'ri ovqatlanishning inson salomatligiga ta'sirini o'rganadi. Unda oziq moddalarga bo'lgan talablar, oqsillar, yog'lar va uglevodlarning ahamiyati, makro va mikroelementlarning roli kabi masalalar yoritilgan. Shuningdek, muvozanatli ovqatlanishning kasalliklarni oldini olishdagi ahamiyati ham ko'rsatilgan.
Ushbu kitobda inson salomatligi uchun zarur bo'lgan mineral moddalarning ahamiyati, oziq-ovqat mahsulotlaridagi miqdori, yetishmasligi oqibatlari va ularni qanday qondirish mumkinligi haqida ma'lumotlar berilgan. Kitobda mineral moddalarning turlari, ularning organizmdagi vazifalari, kunlik ehtiyoj miqdorlari, manbalari va kasalliklarni oldini olishdagi roli batafsil yoritilgan.