Mafkuraning turlari
Ushbu bitiruv malakaviy ishining maqsadi hozirgi zamon asosiy mafkuraviy oqimlari, jumladan liberalizm, konservatizm, sotsializm, milliy mafkuralarni oʻrganish, ularning kelib chiqishi, mohiyati, funksiyalari va tarixiy taraqqiyotini tahlil qilishdan iborat. Kitobda mazkur mafkuralarning har biri alohida koʻrib chiqilib, ularning oʻziga xos xususiyatlari, tarafdorlari va qarashlari, shuningdek, ularning ijtimoiy-siyosiy rivojlanishdagi oʻrni va ahamiyati ochib berilgan. Xususan, liberalizmning shaxs erkinligi va huquqiy davlat tamoyillariga asoslanishi, konservatizmning anʼanaviy qadriyatlar va ijtimoiy barqarorlikni saqlashga qaratilganligi, sotsializmni ijtimoiy adolat va tenglik gʻoyalari bilan bogʻliqligi, milliy mafkuraning esa xalq birligini taʼminlashdagi oʻrni tahlil qilingan. Kitobda shuningdek, mafkuraning jamiyat hayotidagi oʻrni, uning shakllari, turlari va funksiyalari ham yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Mafkuraning kelib chiqishi: Mafkura tushunchasining etimologiyasi, tarixiy ildizlari va ijtimoiy hayotdagi oʻrni, shuningdek, uni shakllantiruvchi omillar haqida ma'lumot beriladi. Mafkuraning siyosiy va ijtimoiy ong bilan aloqadorligi, uning jamiyat taraqqiyotiga ta'siri tadqiq qilinadi.
- Mafkuralar turlari: Kitobda liberalizm, konservatizm, sotsializm va milliy mafkura kabi asosiy siyosiy mafkuralar turlari alohida koʻrib chiqiladi. Har bir mafkurani shaxs erkinligi, anʼanaviy qadriyatlar, ijtimoiy adolat, milliy birlik kabi oʻziga xos tamoyillari va rivojlanish bosqichlari tahlil qilinadi.
- Liberalizm: Liberalizmning mohiyati, asosiy tamoyillari, tarixiy rivojlanishi va tarafdorlarining gʻoyalari haqida soʻz yuritiladi. Shaxs erkinligi, huquqiy davlat, erkin bozor kabi gʻoyalarining jamiyat hayotidagi oʻrni tahlil qilinadi.
- Konservatizm: Konservatizmning kelib chiqishi, mohiyati va asosiy tamoyillari, shuningdek, anʼanaviy qadriyatlar va ijtimoiy barqarorlikni saqlashga qaratilgan gʻoyalari yoritiladi. Konservatizmning turli shakllari va uning jamiyat taraqqiyotiga ta’siri koʻrib chiqiladi.
- Sotsializm: Sotsializmning ijtimoiy adolat, tenglik va insonparvarlik gʻoyalari bilan bogʻliqligi, uning tarixiy rivojlanishi va turlari tahlil qilinadi. Kommunistik mafkura va uning sotsializm bilan aloqadorligi ham koʻrib chiqiladi.
- Millatshilik va fashizm: Millatshilikning mohiyati, uning turli koʻrinishlari (natsionalizm, shovinizm, fashizm) va ularning jamiyat uchun xavf-xatarlari haqida maʼlumot beriladi. Fashizmning paydo boʻlishi va uning ijtimoiy-siyosiy mohiyati tahlil qilinadi.
- Milliy mafkura: Oʻzbekiston milliy mafkurasining mohiyati, asosiy tamoyillari va vazifalari yoritiladi. Milliy mafkuraning jamiyatni jipslashtirish, fuqarolarni Vatan taqdiriga daxldorlik ruhida tarbiyalashdagi oʻrni va ahamiyati taʼkidlanadi.