Turk va o’zbek tillarida diplomatik terminlarning leksik-semantik tahlili

Ushbu maqola turk va o'zbek tillaridagi diplomatik terminlarning leksik-semantik jihatdan tahliliga bag'ishlangan. Unda diplomatiyaning o'zi, uning tili, diplomatik aloqalar, xalqaro shartnomalar va ularda qo'llanadigan terminlar haqida so'z yuritiladi. Maqolada terminlarning o'ziga xos xususiyatlari, ularning umumiy lug'atdan farqi, leksikologiya va semasiologiya fanlari, shuningdek, leksik-semantik tahlil usullari yoritilgan. Turk va o'zbek tillaridagi diplomatik terminlarning qiyosiy-tipologik jihatlari, ularning shakllanishi va qo'llanilishi misollar bilan tushuntirilgan. Xususan, diplomatik faoliyatni bajaruvchi organlarga oid terminlar va diplomatik hujjatlar terminlari alohida ko'rib chiqilgan.

Asosiy mavzular

Diplomatiya va uning tili: Maqolada diplomatiyaning mohiyati, davlatlararo munosabatlardagi o'rni va ahamiyati tushuntirilgan. Diplomatiyaning o'ziga xos tili, ya'ni "diplomatiya tili" tushunchasi, uning xalqaro shartnomalar va diplomatik aloqalarda qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi. Hozirgi kunda majburiy diplomatiya tili yo'qligi va davlatlarning o'z milliy tillarida aloqa olib borishi, ammo xalqaro tashkilotlarda ma'lum tillarning rasmiy ish yuritiladigan tillar sifatida belgilanganligi qayd etilgan.
Terminlarning leksik-semantik xususiyatlari: Ushbu bo'limda terminlarning umumiy lug'atdan farqli jihatlari, ya'ni ular bir ma'noli bo'lishi, ekspressivlik va emotsionallikdan holi bo'lishi kabi xususiyatlari tahlil qilinadi. Terminlarning shakli emas, balki mazmuni muhimligi ta'kidlanadi. Leksikologiya va semasiologiya fanlarining o'zaro bog'liqligi va ularning terminlarni o'rganishdagi o'rni tushuntiriladi. Shuningdek, leksik-semantik tahlil usullari va uning tadqiqotlardagi o'rni haqida ham so'z yuritiladi.
Turk va o'zbek tillarida diplomatik terminlar: Maqolaning asosiy qismi turk va o'zbek tillaridagi diplomatik terminlarning qiyosiy-tipologik tahliliga bag'ishlangan. "Diplomatiya" so'zining har ikki tildagi ma'nosi va qo'llanilishi, shuningdek, diplomatik faoliyatni bajaruvchi organlarga oid terminlar (elchixona, konsullik) va diplomatik hujjatlar terminlari (shartnoma, memorandum, deklaratsiya)ning o'ziga xosliklari misollar bilan ko'rsatib berilgan. Turk tilida ba'zi xalqaro terminlarning o'z tiliga moslashtirilganligi ham ta'kidlangan.