Hozirgi zamon raqobat nazariyasi

Ushbu kitob "Hozirgi zamon raqobat nazariyalari" fanidan maruzalar matnini o'z ichiga oladi. Kitobda raqobatning mohiyati va uning shakllari, raqobatning iqtisodiy mazmuni va namoyon bo'lish shakllari, raqobatning turlari va uning bozor iqtisodiyotida tutgan o'rni, milliy iqtisodiyot raqobatbardoshligining asosiy omillari, raqobatning differentsiallash strategiyasi, raqobatni rivojlantirishning zamonaviy tendensiyalari, raqobat muxitining vujudga kelishi va monopoliyaga qarshi qonunchilik, raqobat ustunligiga erishish kontseptsiyalari, raqobatning bozor taxmonlari strategiyasi, milliy iqtisodiyot raqobatbardoshligini baholashga nisbatan uslubiy yondashuvlar, raqobatning innovatsiyalarni tadbiq etish strategiyasi, raqobatni rivojlantirishning zamonaviy tendensiyalari, raqobat muxitining vujudga kelishi va monopoliyaga qarshi qonunchilik, raqobat ustunligiga erishish kontseptsiyalari kabi mavzular chuqur tahlil qilingan. Shuningdek, kitobda O'zbekistondagi raqobat muhitining shakllanishi, monopoliyaga qarshi qonunchilikning rivojlanishi va uning samaradorligini oshirishga qaratilgan chora-tadbirlar, milliy iqtisodiyot raqobatbardoshligini oshirishning yo'llari batafsil yoritilgan.

Asosiy mavzular

  • 1-MAVZU. RAQOBAT NAZARIYASI EVOLYUTSIYASI: Raqobat nazariyasining paydo bo’lishi va rivojlanishi, uning asosiy tendensiyalari va qonuniyatlari, raqobatning shakllari va turlari, raqobatning iqtisodiy mazmuni, bozor mexanizmining elementi sifatida raqobat, raqobatning ijobiy va salbiy jihatlari, raqobatga oid tushunchalar, raqobat turlari va ularning o’ziga xos xususiyatlari, raqobat tushunchasining mohiyati va uning nazariy jihatdan rivojlanishi, raqobatning iqtisodiy mazmuni, bozor iqtisodiyotida raqobatning roli, milliy iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirish, raqobat jarayonlari, raqobatga oid nazariyalar, raqobat tushunchasining rivojlanish bosqichlari, raqobatning mohiyati va rivojlanish bosqichlari, raqobat va unga bog’liq omillar, raqobatchilarning xatti-harakatlari, raqobatga qarshi qonunchilik va uning amalga oshirilishi.
  • 2-MAVZU. MUKAMMAL VA NOMUKAMMAL RAQOBAT NAZARIYALARI: Mukammal raqobat va nomukammal raqobat tushunchasi, ularning turlari va xususiyatlari, bozor modellari, mukammal va nomukammal raqobatning farqlari, monopol, oligopol, oligopsoniya, duopoliya, monopsoniya, bilateral monopoliya kabi bozor tuzilmalari va ularning xususiyatlari.
  • 3-MAVZU. RAQOBAT KUCHLARI NAZARIYASI: Raqobat kuchlari nazariyasi, M.Porterning besh kuchi modeli, raqobat strategiyalari, SWOT analizi, raqobatbardoshlik omillari, milliy iqtisodiyot raqobatbardoshligini shakllantirishning institutsional asoslari.
  • 4-MAVZU. RAQOBATBARDOSHLIK VA UNING NAMOYON BO’LISH: Raqobatbardoshlik tushunchasi, uni shakllantirish va rivojlantirish, milliy iqtisodiyot raqobatbardoshligining omillari, tovar raqobatbardoshligi, tovar narxining raqobatbardoshlikka ta’sir etishi, raqobatning muvaffaqiyatga erishish strategiyalari, raqobatbardoshlikni baholash ko’rsatkichlari, raqobat kardinal yo’nalishlari, raqobatni rivojlantirishning zamonaviy tendensiyalari.
  • 5-MAVZU. MILLIY IQTISODIYOT RAQOBATBARDOSHLIGINI BAHOLASHGA NISBATAN USLUBIY YONDASHUVLAR: Milliy iqtisodiyot raqobatbardoshligini oshirishning o’ziga xos xususiyatlari va omillari, raqobat va klasterlar, milliy iqtisodiyot raqobatbardoshligining determinantlari, raqobat strategiyasining tayanch usullari, milliy iqtisodiyot raqobatbardoshligini davlat tomonidan tartibga solish.
  • 6-MAVZU. MILLIY IQTISODIYOT RAQOBATBARDOSHLIGINI OSHIRISHNING IJTIMOIY OMILLARI: Inson kapitalini takror barpo etishning zamonaviy kontseptsiyalari, milliy iqtisodiyotda inson kapitali rivojlanishining asosiy yo’nalishlari, ishchi kuchini takror ishlab chiqarish xarajatlari tarkibi, inson rivojlanishini integral baholash ko’rsatkichlari, iqtisodiy faol aholi raqobatbardoshligini oshirishning iqtisodiy demografik, mehnat, ta’lim, tibbiy, ilmiy texnikaviy omillar, O’zbekistonda kadrlar tayyorlash tizimining asosi.
  • 7-MAVZU. NARX SHAKLLANISHI VA RAQOBAT MUHITINING VYUJDga KELISHI: Narx shakllanishi, bozor narxlari, raqobat muhiti, talab va taklif, raqobat, monopoliyalar, narx siyosati, bozor segmentlari, tovar turlari, tovarlar va xizmatlarning narxlari.
  • 8-MAVZU. RAQOBAT USTUNLIGI VA UNGA ERISHISH KONTSEPTSIYALARI: Raqobat ustunligi va unga erishish strategiyasi, firma faoliyati o’sishini optimallashtirishning raqobat strategiyasi, raqobat ustunligini ta’minlash, milliy iqtisodiyot raqobatbardoshligini davlat tomonidan tartibga solish sabablari, iqtisodiy rivojlanishning raqobatbardoshlik strategiyasini ishlab chiqish va amalga oshirish borasida chet el tajribasidan foydalanish sabablari, Maykl Porterning raqobat ustunligi nazariyasi, raqobat strategiyalari, klasterlar, milliy iqtisodiyot raqobatbardoshligini determinantlari.
  • 9-MAVZU. MILLIY IQTISODIYOTNING RAQOBATBARDOSHLIGINI SHAKLLANTIRISHNING METODOLOGIK ASOSLARI: Iqtisodiyot raqobatbardoshligini oshirishning o’ziga xos xususiyatlari va omillari, raqobat va klasterlar, milliy iqtisodiyot raqobatbardoshligining determinantlari, raqobat strategiyasining tayanch usullari, milliy iqtisodiyot raqobatbardoshligini davlat tomonidan tartibga solinishi.
  • 10-MAVZU. RAQOBATNING INNOVATSIYALARNI TADBIQ ETISH STRATEGIYASI: Raqobatning innovatsiyalarni tadbiq etish strategiyasining umumiy tavsifi, raqobat strategiyasini qo’llash imoniyati va shart-sharoitlari, raqobatning innovatsiyalarni tadbiq etish strategiyasi, raqobatning innovatsiyalarni tadbiq etish strategiyasidagi bozor xavfi, M.Porterning mamlakat xalqaro raqobatbardoshligi nazariyasi.
  • 11-MAVZU. RAQOBATNING DIFFERENTSIALLASH STRATEGIYASI: Differentsiallashning iqtisodiy mazmuni va xususiyatlari, differentsiatsiya yo’nalishlari, tovarning iste’mol xususiyatiga iste’molchining yuqori baho berishi, firmaning bozordagi hukmronligini oshishi, differentsiatsiyaning turli shakllarda amalga oshirilishi.
  • 12-MAVZU. RAQOBATNING BOZOR TAXMONLARI STRATEGIYASI: Faoliyatni iste’molchilarning alohida guruhiga ixtisoslashuvi, bozorni demografik va geografik segmentlash, faoliyatni tovarning alohida guruhiga ixtisoslashuvi, maqsadli bozor talablarini qondirish imkoniyatlari, bozor taxmonini tanlash.
  • 13-MAVZU. O`ZBEKISTONDA RAQOBATCHILIK MUXITINING VUJUDGA KELISHI VA MONOPOLIYAGA QARSHI QONUNCHILIK: Raqobatlashish muhitining vujudga kelishi va uni saqlashda davlatning roli, O’zbekistonda raqobatchilik muhitini yuzaga keltirish va amal qilishi uchun ma’lum shart-sharoitlar, monopolistik faoliyatni cheklashga oid huquqiy kafolatlar, raqobat muhitini shakllantirishga hukumat siyosatining ta’siri darajasi, Respublikamizda sog’lom raqobat muhitini yaratishga oid O’zbekiston Respublikasining maxsus qonunlari.
  • 14-MAVZU. MILLIY IQTISODIYOT RAQOBATBARDOSHLIGINI SHAKLLANTIRISHNING INSTITUTSIONAL ASOSLARI: Raqobatni rivojlantirishning muhim strategik maqsadi, O’zbekistonda raqobat munosabatlarini shakllantirishning iqtisodiy institutlari, davlat korxonalarini xususiylashtirish va monopoliyadan chiqarish, samarali raqobatning yuzaga chiqishiga yo’l qo’ymaydigan to’siqlarni bartaraf etish, monopollashgan sohalardagi boshqaruv tizimlarini va korxonalarni tarkibiy qayta restrukturizatsiyalash.
  • 15-MAVZU. RAQOBATNING INNOVATSIYALARNI TADBIQ ETISH STRATEGIYASI: Raqobatning innovatsiyalarni tadbiq etish strategiyasining umumiy tavsifi, raqobat strategiyasini qo’llash imoniyati va shart-sharoitlari, raqobatning innovatsiyalarni tadbiq etish strategiyasi, raqobatning innovatsiyalarni tadbiq etish strategiyasidagi bozor xavfi, M.Porterning mamlakat xalqaro raqobatbardoshligi nazariyasi.