Oʻzbek xalq dostonining ushbu parchasi "Alpomish"ning tugʻilishi, bolaligi, uning zakovati va yurtiga qaytishi haqida hikoya qiladi. Doston qahramonlik, vafodorlik, doʻstlik va yurtga muhabbat kabi insoniy fazilatlarni ulugʻlaydi. Asar, shuningdek, adolat va haqiqat uchun kurashish gʻoyasini ilgari suradi. Alpomishning zindondan ozod boʻlishi va yurtiga qaytishi adolatning tantanasi sifatida tasvirlanadi.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Kitob "Alpomish" dostonining tadqiqiga bag'ishlangan bo'lib, uning kelib chiqishi, yaratilish tarixi, turli xalqlar orasidagi versiyalari, o'zbek folklorida tutgan o'rni, nashr etilishi va o'rganilishi tarixi haqida ma'lumot beradi.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu kitob Alisher Navoiyning g'azallarida xalq hikmatlarining (maqol, matal, ibora) qo'llanilishini o'rganadi. Tadqiqot Navoiy lirikasini xalq og'zaki ijodi bilan aloqadorlikda tahlil etadi va shoir mahoratini ochib beradi.
Maqolada "Alpomish" dostonidagi nikoh shartlari tahlil qilinadi. Qadimgi nikoh shartlari, urug alik jamiyatning rivojlanishi bilan bog'liq bo'lib, xalq dostonlarida aks etgan. Dostondagi nikoh shartlarining etnologik va qiyosiy tahlili, ularning poyga, kamondan o'q uzish va kurashdan iborat ekanligini ko'rsatadi. Shuningdek, maqolada nikoh munosabatlariga ikki tomonlama yondashuv, kelinning fazilatlari va qadimgi turkiy xalqlarning quyosh kultiga aloqadorligi ham yoritilgan.
"Alpomish" dostoni o'zbek xalqining milliy ruhi, tarixi, ma'naviyati va qadriyatlarini teran aks ettirgan muhim epik asar hisoblanadi. Bitiruv malakaviy ishi dostonning milliy o'ziga xoslik jihatlarini, qahramonlar ruhiyatidagi milliy xususiyatlarni va doston syujetida milliy qadriyatlarning tutgan o'rnini tadqiq etadi.
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Huzuridagi Ilmiy darajalar beruvchi universitet huzuridagi Ilmiy kengash tomonidan berilgan ilmiy darajalar bo'yicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini olish uchun tayyorlangan avtoreferatdir. Tadqiqotning asosiy maqsadi "Alpomish" dostonida uchraydigan frazeologik birliklarning semantik-struktur xususiyatlari asosida oʻzbek tilshunosligida folklor frazeologiyasining nazariy asoslarini ochib berishdan iborat. Tadqiqotda folklor asarlarining leksik-semantik, tematik, statistik, etimologik va mifologik jihatlari tahlil qilingan va ushbu jihatlar bo'yicha ilmiy-nazariy xulosalar chiqarilgan. Jumladan, "Alpomish" dostonidagi frazeologizmlarning tematik tasnifi, ularning etimologiyasi, mifologik va teonimik komponentlari, semantik-struktur xususiyatlari tadqiq etilgan.
Ushbu kitob, "Alpomish" dostonining kino va teatr san'ati, hamda o'zbek milliy folklorining boy merosidan foydalanish imkoniyatlari va ahamiyati haqida chuqur tahlil qiladi. Muallif Alpomish dostonining turli talqinlarini - sahna asarlari, kinofilm, qo'g'irchoq teatri kabi shakllarda ko'rib chiqadi va ularning badiiy-estetik jihatlarini, ijodiy yechimlarini, zamonaviy talqinlar va o'ziga xosliklarini tahlil qiladi. Kitob, shuningdek, Alpomish dostonining milliy qadriyatlarimizni, ma'naviy dunyomizni va o'zligimizni anglashimizda tutgan o'rni haqida ham so'z yuritadi. Kitobda, shuningdek, Alpomishning turli milliy va xorijiy adabiyotlarda hamda san'atda aks etishi haqida ham to'xtalib o'tilgan.
Ushbu dissertatsiya «Alpomish» dostonining o'zbek va qoraqalpoq versiyalarining qiyosiy-tipologik tahliliga bag'ishlangan bo'lib, unda dostonning jahon folkloristikasidagi o'rni, rivojlanish bosqichlari, badiiy jihatlari va zamonaviy ilmiy-nazariy yondashuvlar asosida atroflicha o'rganilgan. Tadqiqotda dostonning kelib chiqishi, shakllanishi, janr xususiyatlari, motiflari va obrazlari qiyosiy tahlil qilinib, O'zbekiston va Qoraqalpog'iston xalqlarining boy madaniy merosi hamda milliy-estetik qadriyatlarini tadqiq qilishga hissa qo'shilgan.