Ushbu kitobda XVII asrning birinchi yarmidagi Ashtarxoniylar davlatining ijtimoiy-siyosiy va madaniy hayoti, ularning hokimiyatga kelishi, Movarounnahrdagi o'rni, qo'shni davlatlar bilan munosabatlari, davlat tuzilishi, iqtisodiy ahvoli va o'zaro urushlar, ularning siyosiy inqirozi va oqibatlari haqida ma'lumotlar berilgan.
"Тарихи Муқимхоний" асари Аштархонийлар даври ташқи сиёсатини ёритишга бағишланган. Ушбу асар манба сифатида тарих фанида алоҳида аҳамиятга эга. Манбада даврнинг йирик ҳукмрон сулолалари ўртасидаги курашлар, хусусан, Усмонли турк ва Эрон сафавийлар давлатларининг ўзаро муносабатлари, Марказий Осиёдаги сиёсий вазият, Шайбонийларнинг ташқи сиёсати ёритилган. Асарда турк султонлари билан олиб борилган сиёсий масалалар, Бухоро хонларининг турк султонлари билан муносабатлари баён қилинган. Шунингдек, асарда келтирилган мактублар муҳим маълумотлар беради, жумладан, турк султонининг Субҳонқулихонга йўллаган мактубида ўзаро ҳамкорлик масалалари кўтарилган."
Мақолада XVI-XVII асрлардаги Мовароуннаҳрдаги сиёсий ҳаёт ва Нақшбандия тариқати шайхларининг роли таҳлил этилади. Аштархонийлар сулоласининг ҳокимиятга келиши, шайхларнинг сиёсий барқарорликка эришишдаги иштироки, Жўйбор хожаларининг нуфузи ва Имомқулихоннинг диний-маънавий обрўси каби масалалар кўриб чиқилади.
Ushbu kitob O'zbekiston tarixi, xususan XVI-XIX asrlardagi o'zbek xonliklari (Shayboniylar davri, Ashtarxoniylar davri va Buxoro amirligi, Xiva xonligi) tarixi va ularning Rossiya imperiyasi tomonidan bosib olinishi va mustamlakachilikka qarshi kurashlariga bag'ishlangan. Kitob o'quvchilarga O'rta Osiyo tarixini chuqur o'rganishga yordam beradi.
Ushbu kitob O'zbekiston tarixining XVI-XX asr boshlarigacha bo'lgan davrini o'z ichiga oladi. Unda Shayboniylar davlatidan tortib Turkistonning Rossiya imperiyasi tomonidan bosib olinishigacha bo'lgan siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy jarayonlar yoritilgan. Kitob jadidchilik harakati va milliy ozodlik kurashining ahamiyatini ham ochib beradi.
Ushbu kitob Ashtarxoniylar sulolasi davrida (1601-1753 yillar) Buxoro xonligining siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy hayotini o'rganadi. Unda xonlikning tashqi siyosati, davlat tuzumi, yerga egalik munosabatlari, xalq qo'zg'olonlari va madaniy rivojlanish masalalari ko'rib chiqiladi.
Ushbu referat Turkistonning xonliklarga bo'linishi, uning sabablari va oqibatlarini o'rganadi. Movarounnahr va Xurosonning Shayboniylar tomonidan bosib olinishi, mamlakatning uch xonlikka bo'linishi, xonliklarda ichki va o'zaro kurashlarning avj olishi kabi masalalar tahlil etiladi. Ashtarxoniylar sulolasi davri, Buxoro xonligining siyosiy ahvoli va iqtisodiy yuksalishlari ko'rib chiqiladi.
Kitobda O'zbekiston tarixining muhim davri, Ashtarxoniylar sulolasi hukmronligi davridagi Buxoro xonligining ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayoti keng yoritilgan. Unda siyosiy vaziyat, urushlar, iqtisodiy inqirozlar, madaniy yuksalishlar, maorif va adabiyotga oid ma'lumotlar keltirilgan.
Maqolada Ashtarxoniylar sulolasining vakili Imomqulixonning siyosiy faoliyati, mamlakatni boshqarish davri, Jo'ybor xo'jalari bilan munosabatlari haqida so'z boradi. Imomqulixonning hokimiyatga kelishi, davlatni mustahkamlashga qaratilgan siyosati, harbiy yurishlari va shaxsiy hayoti yoritilgan. Maqola Imomqulixon davrining ijobiy va salbiy tomonlarini ochib beradi hamda uning tarixiy ahamiyatini baholaydi.
Ushbu maqola XVI-XVII asrlarda Movarounnahrda kechgan siyosiy voqealarni, xususan, Shayboniylar sulolasining so'nggi va Ashtarixoniylar sulolasining boshlanishi davridagi siyosiy hayotni o'rganadi. Unda Naqshbandiya tariqatining o'rni, Shayxlarning siyosiy jarayonlarga ta'siri, shuningdek, Jo'ybor xojalarining nufuzi va faoliyati tahlil qilinadi. Maqolada muhim tarixiy shaxslar, jumladan Xo'ja Imganakiy, Boqimuhammadxon, Imomqulixon va Xo'ja Tojiddinning siyosiy rolini ochib beradi.