Ushbu kitob gidrotexnika va gidroenergetika sohasidagi laboratoriya ishlariga mo'ljallangan metodik qo'llanma hisoblanadi. Qo'llanma gidroenergetika qurilmalarini loyihalashtirish, ularning ishini tahlil qilish va suv resurslaridan foydalanishda amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga qaratilgan.
Ushbu kitob gidroenergetika qurilmalari fanidan laboratoriya ishlarini bajarish uchun uslubiy ko'rsatma bo'lib, unda suyuqlik sarfini o'lchash usullari, quvurlarda ishqalanishdagi qarshilik koeffitsientini aniqlash, joylardagi qarshilik koeffitsientini aniqlash va dinamik gidromashinani sinovdan o'tkazish kabi mavzular yoritilgan.
Ushbu kitob gidroenergetika qurilmalari, ularning tuzilishi va ish faoliyatiga oid ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Unda gidroenergetika qurilishining asosiy jihatlari, energiya tejash usullari va gidroenergetika qurilmalarining tasnifi batafsil yoritilgan. Kitob talabalarga va gidroenergetika sohasida faoliyat yuritayotgan mutaxassislarga mo'ljallangan.
Ushbu kitob suyuqliklar mexanikasi, xususan, gidravlika asoslariga bag‘ishlangan bo‘lib, unda suyuqliklarning asosiy xossalari, muvozanati, harakati, energiya turlari va ularning texnikada qo‘llanilishi kabi masalalar yoritilgan. Kitob talabalar va muhandislar uchun mo‘ljallangan bo‘lib, amaliyotga oid misollar va masalalar bilan boyitilgan.
Ushbu kitob gidroenergetika qurilmalari fanini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, unda gidravlika asoslari, gidroenergetika qurilmalarining tuzilishi, ishlash prinsiplari, loyihalash va ekspluatatsiya qilish masalalari ko'rib chiqiladi. Kitobda turli tipdagi gidroenergetika qurilmalari, jumladan, gidroelektrostansiyalar (GES), nasos stansiyalari va kichik GESlar haqida ma'lumotlar keltirilgan. Shuningdek, kitobda gidroenergetika qurilmalarining texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlari va ularni ekspluatatsiya qilish bilan bog'liq masalalar ham yoritilgan.
Ushbu kitob gidroenergetika sohasida laboratoriya mashg'ulotlarini o'tkazish uchun metodik qo'llanma bo'lib, unda gidravlika va gidroenergetik qurilmalar fanidan laboratoriya ishlarini bajarish bo'yicha ko'rsatmalar keltirilgan. Qo'llanma "Elektroenergetika" va "Kasb ta'limi (Elektroenergetika)" yo'nalishidagi bakalavrlar uchun mo'ljallangan. Unda Бернулли тенгламасидан тортиб, гидротехник иншоотларнинг параметларини аниқлашгача бўлган мавзулар ёритилган. Kitob Карши муҳандислик иқтисодиёт институти томонидан 2006 йилда нашр этилган.
Ushbu maqola kichik gidroelektrostansiyalar (GES)ning tuzilishi, jihozlanishi, klassifikatsiyasi va ulardan foydalanishning afzalliklari hamda kamchiliklari haqida ma'lumot beradi. Maqolada kichik GESlarning iqtisodiy samaradorligi, ularning milliy energiya tizimlaridagi o'rni, shuningdek, turli mamlakatlarda kichik GESlarning quvvat chegaralari hamda texnik xususiyatlari tahlil qilingan. Turli xil GES turlari, masalan, micro-GES, mini-GES va kichik GESlar, ularning konstruktiv yechimlari va suvdan foydalanish usullari batafsil ko'rib chiqilgan. Maqolada, shuningdek, GESlar uchun suv omborlari va ularni boshqarish sxemalari hamda tabiatga ta'siri haqida ham so'z boradi. Iqtisodiy jihatdan kichik GESlar qisqa muddatda o'zini qoplashi, atrof-muhitga kamroq ta'sir qilishi va avtonom energiya manbai sifatida ishlatilishi mumkinligi ta'kidlangan. Biroq, bu GESlarning daryolarning qishda quruq bo'lib qolishi yoki muzlashi kabi kamchiliklari ham mavjudligi qayd etilgan.
Ushbu kitob gidroenergetika sohasidagi talabalar uchun mo'ljallangan bo'lib, unda gidroenergetik inshootlarni loyihalash va qurishda zarur bo'ladigan matematik masalalarni yechish usullari, laboratoriya va amaliy mashg'ulotlarni bajarish bo'yicha ko'rsatmalar berilgan. Kitobda gidroenergetika inshootlarining asosiy elementlari, gidroenergetik hisoblashlar, matematik masalalarni kompyuterda yechish, gidroenergetik qurilmalarning energetik ko'rsatkichlarini aniqlash kabi masalalar yoritilgan.
Ushbu kitob gidroelektr stansiyalari (GES) loyihalashtirishning turli jihatlariga bag'ishlangan. Unda gidroturbinalar va gidrogeneratorlar tanlash, ularning asosiy parametrlarini hisoblash, GES binolarining tuzilishi va компоновkaси kabi mavzular yoritilgan. Kitob talabalarga va ushbu sohada ishlaydigan mutaxassislarga mo'ljallangan.
Ushbu maqolada gidroelektrostantsiyalarning (GES) ekspluatatsiyasi jarayonida gidravlik energiyadan foydalanishning dolzarbligi, ularning samaradorligini oshirish maqsadida suv chiqindilarini (bo'shliq suvlarini) pastki suv omborlariga chiqarishda mikro-GESlardan foydalanish imkoniyatlari ko'rib chiqilgan. Shuningdek, mavjud GESlar sharoitida mikro-GESlar uchun parametrlarni aniqlashga qaratilgan dastur ishlab chiqilgan. Maqolada kichik gidroenergetikaga bo'lgan qiziqishning ortishiga sabab bo'lgan omillar, kichik GESlarni rivojlantirishning asosiy yo'nalishlari va mikro-GESlarning texnik xususiyatlari, ularni hisoblash usullari, iqtisodiy samaradorligi hamda foydalanishning umumiy jihatlari batafsil yoritilgan.