Maqolada jadidchilik harakati, uning mohiyati, maqsadlari va Turkistondagi faoliyati haqida so'z boradi. Jadidlarning milliy o'zlikni anglash, ma'rifatni yoyish, ta'limni isloh qilish va milliy ozodlik uchun kurashdagi roli ochib berilgan. Shuningdek, jadidlarning o'zbek xalqining milliy ongini shakllantirish, milliy maktablar ochish va yoshlarni chet elda o'qitish kabi sa'y-harakatlari tahlil qilinadi.
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Oʻzbekistondagi jadidchilik harakatining ijtimoiy-siyosiy va falsafiy jihatlarini, ularning milliy gʻoyalar shakllanishidagi rolini va hozirgi zamon bilan bogʻliqligini tahlil qiladi. Unda jadidlar maʼnaviy merosining milliy va umuminsoniy mohiyati, Oʻzbekistonning ijtimoiy-siyosiy rivojlanishidagi oʻrni, shuningdek, ularning jahon falsafiy tafakkuriga qoʻshgan hissasi yoritilgan. Tadqiqotda jadidchilik harakatining obyektiv va subyektiv shart-sharoitlari, ijtimoiy-siyosiy qarashlari va ularning falsafiy asoslari, milliy istiqbol gʻoyasini shakllantirishdagi oʻrni, shuningdek, hozirgi davrda milliy qadriyatlarni tiklash va rivojlantirishdagi ahamiyati koʻrib chiqiladi. Shuningdek, jadidlar ilmiy-amaliy tavsiyalari va ilmiy yangiliklari, ularning amaliyotga tatbiqi hamda ushbu tadqiqotning ilmiy va amaliy ahamiyati bayon etilgan.
Maqolada Qo‘qonning pedagogik muhiti, jadidchilik harakati, XIX asr oxiri va XX asr boshlarida Turkiston o‘lkasida maorif sohasida olib borilgan islohotlar, Qo‘qonlik jadid pedagoglarning hayoti va faoliyati, mahalliy matbuotda ta’lim va maorif g‘oyalarining targ‘ibi, jadid maktablari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari, o‘quv jarayoni, o‘qituvchilarning roli, shuningdek, Qo‘qon ziyolilarining maorif ishlariga qo‘shgan hissasi, xayriya jamg‘armalari, o‘quv yurtlarining tashkil etilishi va faoliyati haqida ma’lumotlar berilgan.
Ushbu kitobda xorijiy mamlakatlarda davlatning hududiy tuzilishi masalalari ko'rib chiqilgan. Unda davlat tuzilishining shakllari, unitar, federativ va konfederativ davlatlarning xususiyatlari, shuningdek avtonomiya turlari tahlil etilgan. Kitob davlat tuzilishi shakllariga ta'sir etuvchi omillarni va ularning o'ziga xos belgilarini yoritib beradi.
Kitob O'zbekistonda jadidchilik harakati, jadidlarning davlatchilik g'oyalarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda XX asr boshlaridagi Turkistondagi ijtimoiy-madaniy hayot, jadidlarning milliy davlatchilik g'oyalari va mafkurasi, milliy teatrni tashkil etishdagi roli hamda Turkiston xalqlarining davlatchilik uchun kurashi, xususan Turkiston muxtoriyati masalalari ko'rib chiqilgan.
Ushbu kitob O'zbekistonning XIX asr oxiri XX asr boshlaridagi ijtimoiy-siyosiy hayotini, jadidchilik harakatining kelib chiqishi va rivojlanishini, uning milliy istiqlol g'oyalariga ta'sirini o'rganadi. Shuningdek, jadidlar faoliyatining turli jabhalari, ularning ma'rifatparvarlik, madaniy va siyosiy qarashlari tahlil etiladi.
Kitob O‘zbekistonning XX asr boshidagi ijtimoiy-siyosiy va madaniy hayotini, jadidchilik harakatining Turkiston xalqlarining milliy ongini shakllantirishdagi rolini yoritadi. Asarda jadidlar tomonidan ilgari surilgan ma’rifatparvarlik g‘oyalari, milliy ozodlik kurashi va mustaqillikka intilish kabi mavzular batafsil ochib berilgan. Shuningdek, kitobda jadid matbuotining o‘rni va ahamiyati, jadid maktablarining faoliyati hamda jadid adabiyotining taraqqiyoti tahlil qilingan.
Ushbu kitob O'rta Osiyo xalqlarining XIX asrning ikkinchi yarmi va XX asr boshlaridagi hayotida Islom dinining rolini o'rganadi. Unda Islomning mintaqadagi siyosiy va iqtisodiy o'zgarishlar, ruslar tomonidan bosib olinishi, mahalliy aholining turmush tarzi, ma'rifatparvarlik harakati, diniy ta'lim va boshqa sohalarga ta'siri tahlil qilinadi.
Ushbu kitob 9-sinf O'zbekiston tarixi darsligi doirasida Jadidchilik harakatini o'rganishga bag'ishlangan. Unda jadidlar faoliyati, maqsadi, vazifalari, shuningdek, ularning ta'lim, madaniyat va jamiyat rivojiga qo'shgan hissasi ko'rsatilgan. Kitob darsning texnologik xaritasi, uslublari, baholash mezonlari va uyga vazifalarni o'z ichiga oladi.
Ushbu maqola Turkistonda jadidchilik harakatining roli va mohiyatini, xususan, yoshlarning jadidchilik mafkurasidagi o'rnini va ta'lim siyosatiga ta'sirini o'rganadi. Maqola jadidchilikning Turkiston jamiyatini modernizatsiya qilishdagi ahamiyatini, yoshlarning milliy ongini shakllantirishdagi rolini va mustaqillikka erishishdagi hissasini tahlil qiladi. Shuningdek, maqolada jadidlarning ta'lim sohasidagi islohotlari, yangi maktablar ochish, o'quv adabiyotlarini yaratish va yoshlarni ilmli qilishga qaratilgan faoliyatlari yoritilgan. Maqola O'zbekistonning mustaqillik yillaridagi taraqqiyotida jadidchilikning ahamiyatini va yoshlarning bu jarayondagi rolini baholaydi.