Ushbu kitobda jadidchilik harakatining mohiyati, maqsadlari, faoliyati va Turkistondagi o'rni yoritilgan. Jadidlarning siyosiy qarashlari, tashkilotlari va mahalliy jamiyatlardagi faoliyati tahlil qilingan. Shuningdek, jadidlarning milliy uyg'onishdagi roli va mustaqillik uchun kurashi ochib berilgan.
Ushbu kitobda XX asr boshidagi Turkistonning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy ahvoli, jadidchilik harakatining kelib chiqishi, maqsadi, vazifalari, faoliyati, uning Turkiston xalqlari hayotiga ta'siri, jadidchilik harakatining asosiy namoyandalari va ularning faoliyati haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, sovet davridagi jadidlarning taqdiri va faoliyati yoritilgan.
Maqolada jadidchilik harakati, uning mohiyati, maqsadlari va Turkistondagi faoliyati haqida so'z boradi. Jadidlarning milliy o'zlikni anglash, ma'rifatni yoyish, ta'limni isloh qilish va milliy ozodlik uchun kurashdagi roli ochib berilgan. Shuningdek, jadidlarning o'zbek xalqining milliy ongini shakllantirish, milliy maktablar ochish va yoshlarni chet elda o'qitish kabi sa'y-harakatlari tahlil qilinadi.
Ushbu kitob O'rta Osiyo xalqlarining XIX asrning ikkinchi yarmi va XX asr boshlaridagi hayotida Islom dinining rolini o'rganadi. Unda Islomning mintaqadagi siyosiy va iqtisodiy o'zgarishlar, ruslar tomonidan bosib olinishi, mahalliy aholining turmush tarzi, ma'rifatparvarlik harakati, diniy ta'lim va boshqa sohalarga ta'siri tahlil qilinadi.
"Душманни танитган дўст" мақоласида А. Қодирийнинг "Ўтган кунлар" романидаги уста Алим образи таҳлил қилинади. Унда уста Алимнинг романдаги ўрни, бадиий фалсафаси, давр концепциясини ифодалашдаги роли кўриб чиқилади. Муаллиф А. Қодирийнинг ижодий савияси Чўлпон ва Фитратдан фарқини, ижтимоий жараёнга муносабатини таҳлил қилади. Уста Алим ва Отабек образларининг зиддияти, жадидчиликнинг моддийлик билан алоқаси, шахснинг жамиятдаги ўрни каби масалалар ёритилади.
Ushbu dissertatsiya avtoreferati O'zbekistonning jadid adabiyoti namoyandalarining milliy mustaqillik, ma'rifat va yangilanish g'oyalarini o'z asarlarida qanday aks ettirganligini tahlil qiladi. Tadqiqotda jadid adabiyotining shakllanish manbalari, uning ijtimoiy-siyosiy va madaniy-ma'rifiy yo'nalishlari, shuningdek, oila instituti va milliy davlatchilik kabi masalalarga oid qarashlari o'rganilgan.
Kitobda Turkistonda jadidchilik harakati, uning maqsadlari, mohiyati va jamiyatga ta'siri o'rganilgan. Jadidchilikning paydo bo'lishi, rivojlanishi, siyosiy faoliyati va Turkistonning mustaqilligi uchun kurashdagi roli ko'rib chiqilgan.
Ushbu maqola Turkistonda jadidchilik harakatining roli va mohiyatini, xususan, yoshlarning jadidchilik mafkurasidagi o'rnini va ta'lim siyosatiga ta'sirini o'rganadi. Maqola jadidchilikning Turkiston jamiyatini modernizatsiya qilishdagi ahamiyatini, yoshlarning milliy ongini shakllantirishdagi rolini va mustaqillikka erishishdagi hissasini tahlil qiladi. Shuningdek, maqolada jadidlarning ta'lim sohasidagi islohotlari, yangi maktablar ochish, o'quv adabiyotlarini yaratish va yoshlarni ilmli qilishga qaratilgan faoliyatlari yoritilgan. Maqola O'zbekistonning mustaqillik yillaridagi taraqqiyotida jadidchilikning ahamiyatini va yoshlarning bu jarayondagi rolini baholaydi.
Ushbu matnda jadidlarning ma'rifatparvarlik roli, Turkistonda jadidchilik harakatining kelib chiqishi, jadidlarning ilgari surgan g'oyalari, ularning faoliyati va islohotlari haqida ma'lumotlar berilgan. Jadidchilikning asosiy maqsadi xalqni hurriyatga olib chiqish, ma'naviy kamolotga erishish va milliy ozodlikka intilish ekanligi ta'kidlangan. Jadidlarning maktablar va madrasalarda islohotlar o'tkazish, milliy matbuotni rivojlantirish va teatr san'atini qo'llab-quvvatlashdagi roli ko'rsatilgan.
Ushbu kitob O'zbekistonda ma'rifatparvarlik adabiyotining ingliz va o'zbek adabiyotidagi xususiyatlarini qiyosiy tahlil qiladi. Unda XVIII asr Evropa va Amerika adabiyoti, ingliz ma'rifatparvarlik adabiyoti, Amerika ma'rifatparvarligi va O'zbekistonda jadidchilik harakati kabi mavzular yoritilgan. Kitobda ma'rifatparvarlikning mohiyati, uning adabiyotga ta'siri, jadidchilikning O'zbekiston madaniyati va adabiyotida tutgan o'rni chuqur tahlil etiladi.