Kitobda indol birikmasi, uning tuzilishi, sintezi, kimyoviy xossalari, hosilalari va biologik ahamiyati haqida ma'lumot berilgan. Unda indolning hosil bo'lish usullari, reaksiyalari, izomerlari va qo'llanilishi batafsil yoritilgan. Kitob kimyogarlar, farmatsevtlar va biologlar uchun foydali qo'llanma bo'lishi mumkin.
Ushbu kitob geterosiklik birikmalarning kimyosiga bag'ishlangan bo'lib, unda indol va uning hosilalari batafsil o'rganilgan. Kitobda indolning olinishi, kimyoviy xossalari, texnikadagi ahamiyati, shuningdek, uning pirrol qismida kislorod bo'ladigan hosilalari haqida ma'lumotlar keltirilgan. Bundan tashqari, kitobda indigoning tarixi, tuzilishi, sintezi va bo'yoq sifatida ishlatilishi ham yoritilgan. Kitob organik kimyo bo'yicha talabalarga, o'qituvchilarga va ilmiy xodimlarga mo'ljallangan.
Ushbu dissertatsiya Arundo donax L o'simligidan donaksin alkaloidini ajratib olish va uning hosilalarini sintez qilish jarayonlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda alkaloidlar haqidagi ilmiy adabiyotlar, indol alkaloidlarining biologik ta'siri va ahamiyati, shuningdek, Arundo donax L o'simligining kimyoviy tarkibi va shifobaxsh xususiyatlari o'rganilgan. Donaksin alkaloidini ajratib olish uchun optimal sharoitlar (erituvchi, maydalanish darajasi, harorat) aniqlangan va 1-(furan-2-metoksi), 3-(N,N-dimetil aminometil) indol, 1,2-di (furan-2-metoksi), 3-(N,N-dimetil aminometil) indol, 1-(furan-2-karboksi,5-ilmetil), 3-(N,N-dimetil aminometil) indol, 1,2-di (furan-2-karboksi,5-ilmetil), 3-(N-dimetil aminometil) indol, 5-gidroksidonaksin va 5-metoksidonaksin kabi hosilalar sintez qilingan.
Ushbu avtoreferat O‘zbekistonda o‘suvchi Vinca erecta o‘simligidan ajratilgan asosiy indole alkaloidlari va ularning tuzilishi, hosilalari hamda ularning kristal tuzilishi, xossalari hamda stereo-kimyoviy parametrlari tadqiqotiga bag'ishlangan. Tadqiqotda 31 ta moddaning kristall tuzilishi birinchi marta o‘rganilgan. Xususan, indole alkaloidlarining fizik-kimyoviy va geometrik parametrlari aniqlangan. Tadqiqot natijalari jahon ilm-fani uchun muhim bo‘lib, ular kimyo, bioorganik kimyo, farmatsiya kimyosi, organik kristall kimyosi va molekulyar doking kabi sohalardagi fundamental muammolarni yechishga yordam beradi.
Ushbu kitob nosteroid yallig'lanishga qarshi dorilarning (NYAQD) klinik farmakologiyasiga bag'ishlangan. Unda NYAQDlarning ta'sir mexanizmlari, farmakokinetikasi, qo'llanilishi, nojo'ya ta'sirlari va boshqa dorilar bilan o'zaro ta'sirlari batafsil ko'rib chiqiladi. Kitobda NYAQDlarni qo'llash bo'yicha klinik tavsiyalar, shuningdek, pediatriya amaliyotida ulardan foydalanish xususiyatlari keltirilgan. Kitob tibbiyot talabalari, shifokorlar va farmatsevtlarga mo'ljallangan.
Ushbu dissertatsiya avtoreferati og'ir piroliz moyidan polisiklik birikmalarni ajratib olish va ularning biologik faol hosilalarini olish texnologiyasini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotning asosiy maqsadi - tabiiy gazni qayta ishlash natijasida hosil bo'ladigan og'ir piroliz moyidan inden va naftalin polisiklik birikmalarini ajratish va ularning qishloq xo'jaligi o'simliklari va zararkunandalariga qarshi samarali ta'sir etuvchi hosilalarini olish texnologiyasini ishlab chiqishdan iborat. Tadqiqot natijasida olingan birikmalar turli hasharotlarga, jumladan, o'rgimchakkanaga va bronzovka qo'ng'iziga qarshi biologik faolligi o'rganilgan va ulardan foydalanish samaradorligi ko'rsatilgan.
Ushbu darslik «Farmakognoziya va botanika asoslari» bo'lib, tibbiyot kollejlari uchun mo'ljallangan. Unda dorivor o'simliklar, ularning morfologik tasviri, o'sish va ekiladigan joyi, yig'ish, quritish, saqlash va tahlil qilish usullari hamda tibbiyotda qo'llanishi haqida to'liq ma'lumot beriladi. Kitob farmatsevtika talabalariga, dorixona xizmatchilariga va dorivor o'simliklar bilan qiziqadigan keng kitobxonlar ommasiga mo'ljallangan. Kitobda farmakognoziya fanining tarixi va umumiy maqsadi, shuningdek, turli dorivor o'simliklar va ulardan olinadigan mahsulotlar, ularni tayyorlash, quritish, idishlarga joylashtirish va saqlash kabi jarayonlar, ularni tahlil qilish usullari, kimyoviy tarkibi va tibbiyotda qo'llanishi kabi mavzular yoritilgan.
Ushbu kitob geterotsiklik birikmalarga bag'ishlangan bo'lib, ularning sintezi, xossalari va qo'llanilishiga oid laboratoriya ishlarini o'z ichiga oladi. Unda, shuningdek, bir qator geterotsiklik birikmalarning, masalan, xinolin, izoxinolin, akridin va purin hosilalarining texnologik xaritalari keltirilgan.
Ushbu dissertatsiya Indol-3-sirka kislotasi va Indol-3-moy kislotasi asosida yangi amidlarning sintezini, ularning tuzilishini va biologik faolligini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqot davomida ushbu birikmalarning o'simliklar o'sishini rag'batlantirish va kasalliklarga qarshi kurashishdagi ta'siri o'rganildi. Kimyoviy tuzilishni aniqlash uchun zamonaviy fiziko-kimyoviy usullar (UV, IR, NMR, Mass-spektrometriya) qo'llanildi. Tadqiqot natijalari oziq-ovqat xavfsizligini ta'minlash va qishloq xo'jaligini rivojlantirishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi "Arundo donax o'simligidan dimer tip indol alkaloidlarini ajratib olish va ularni tadqiq etish" mavzusiga bag'ishlangan. Unda "Arundo donax L." o'simligining Surxondaryo viloyati Termiz tumani atroflarida o'suvchi qismlaridan alkaloidlar ajratib olingan va ularning tuzilishi, xossalari hamda kimyoviy jihatdan o'rganilgan. Tadqiqot natijasida Arundo donax o'simligidan donaksin, donaksarin, donaksaridin, arundinin, arundamin, arundanin, bufotenin va donaksamin kabi alkaloidlar ajratib olindi. Xususan, bufotenin va donaksamin alkaloidlarining tuzilishi spektr ma'lumotlari va kimyoviy o'zgarishlar asosida isbotlandi. Ishda alkaloidlarning tasnifi, xossalari va ularni aniqlash usullari ham yoritilgan.