Ushbu avtoreferat surunkali yurak etishmovchiligi (SYE) va kamqonlik bilan birga kechuvchi holatlarda buyrak va yurakdagi fibroz jarayonlar hamda elektrolitlar muvozanatiga anti-anemik davoning samaradorligini baholashga bag'ishlangan.
Ushbu avtoreferat tibbiyot fanlari doktori (PhD) dissertatsiyasi asosida tayyorlangan bo'lib, unda surunkali yurak etishmovchiligi (SYE) bilan birga kechuvchi kamqonlikning klinik xususiyatlari, patogenetik mexanizmlari va davolash usullarini optimallashtirish masalalari atroflicha o'rganilgan. Tadqiqotda SYE bemorlarida kamqonlikning rivojlanish sabablari, qon plazmasidagi temir, feritin, gepsiadin va yallig'lanishga qarshi sitokinlarning o'zaro bog'liqligi tahlil qilingan. Shuningdek, temir tanqisligi va surunkali kasalliklar bilan bog'liq kamqonlikning yurak funksiyasi, bemorlarning hayot sifati va jismoniy yuklamalarga chidamliligiga ta'siri o'rganilgan. Tadqiqot natijalari asosida bemorlarni davolashda qo'llanadigan usullarni takomillashtirish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Ushbu dissertatsiya surunkali yurak yetishmovchiligi (SЮE) va kamqonlik bilan birga kechadigan bemorlarda buyrak fibroz markerlarining dinamikasini, ularning kompleks davolashga ta'sirini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda buyrak funksiyasi va fibroz jarayonlarini baholashda sitostatin-C, B2-mikroglobulin, TGF-B1 kabi markerlardan foydalanilgan. Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatdiki, SЮE bilan birga kechadigan kamqonlik buyrak fibrozini kuchaytiradi va ushbu bemorlarni kompleks davolash, shu jumladan, temir preparatlari bilan davolash natijasida yaxshi samara beradi. Bu esa bemorlarning klinik holatini va hayot sifatini yaxshilashga yordam beradi.
Ushbu dissertatsiya surunkali yurak yetishmovchiligi (SЮE) va kamqonlik bilan birga kechadigan holatlarda angiotenzin aylantiruvchi ferment (AAF) ingibitorlari hamda SGLT2 ingibitorlari (dapagliflozin)ning ta'siri, buyraklar fibrozlanishiga ularning ta'siri, shuningdek, bemorlarning hayot sifatiga ta'siri bo'yicha tadqiqot olib borilgan. Tadqiqotda ushbu dorilarni qo'llashning yurak gemodinamikasiga, qondagi temir va fermentin darajasiga, buyrak fibrozini kamaytirishga va bemorlarning umumiy ahvolini yaxshilashga ijobiy ta'siri ko'rsatilgan.
Ushbu uslubiy tavsiyanoma surunkali yurak etishmovchiligi (SYU) bilan birga kechadigan temir tanqisligi kamqonligida SGLT2 ingibitorlarining (glyflosins) davolashdagi o'rni hamda samaradorligini tadqiq etadi. Tadqiqotda SYU II-III FС bemorlari o'rganilgan bo'lib, ularga standart davoga qo'shimcha ravishda dapagliflozin qo'llanilgan va nazorat guruhi bilan solishtirilgan. Natijalarda dapagliflozinning gematologik ko'rsatkichlar, yurak ichki gemodinamikasi va buyraklar funksiyasiga ijobiy ta'sir ko'rsatishi, shuningdek, bemorlarning hayot sifatini yaxshilashi isbotlangan.
Ushbu tadqiqot ishida O‘zbekiston Respublikasi, xususan Jizzax viloyati sharoitida bolalarda kamqonlik kasalligining tarqalganligi, ushbu kasallikka olib keluvchi xavf omillari va ularga birlamchi tibbiy-sanitariya yordami sharoitida ko‘rsatilayotgan davolash-profilaktika tadbirlarini takomillashtirish masalalari atroflicha o‘rganilgan. Tadqiqotda bolalarda kamqonlikning yoshi va jinsiy xususiyatlari, mikroelementlar va foliy kislotasi yetishmovchiligi, shuningdek, gelmintozlar bilan kasallanishning ushbu kasallik rivojlanishidagi o‘rni tahlil qilingan. Onalarning ijtimoiy-iqtisodiy holati, bolalarning yashash sharoiti va ovqatlanish tartibining ta’siri hamda boshqa muhim omillar aniqlangan. Ushbu omillar asosida kamqonlikning oldini olish va davolash bo‘yicha yangi tavsiyalar va takomillashtirilgan standartlar ishlab chiqilgan.
Ushbu risola kamqonlik kasalligi va uni oldini olishga bag'ishlangan. Unda kamqonlik nima ekanligi, belgilari, sabablari va uni oldini olish choralari haqida ma'lumot berilgan.
Ushbu kitob chaqaloqlardagi kamqonlik (anemiya) masalalariga bag'ishlangan. Unda kamqonlikning ta'rifi, sabablari, turlari, klinik belgilari, tashxislash usullari, davolash prinsiplari va oldini olish choralari batafsil yoritilgan. Kitobda talabalarning mustaqil tayyorlanishi uchun uslubiy ko'rsatmalar, testlar va vaziyatli masalalar ham keltirilgan.
Ushbu o'quv-uslubiy qo'llanma «Chaqaloqlar kamqonligi» mavzusini chuqur o'rganishga qaratilgan. Unda chaqaloqlarda kamqonlikning turli shakllari, kelib chiqish sabablari, klinik belgilari, tashxislash usullari va davolash yo'llari batafsil yoritilgan. Qo'llanma talabalarning mustaqil tayyorlanishlari uchun mo'ljallangan bo'lib, nazariy bilimlarni amaliy ko'nikmalar bilan boyitishga yordam beradi. Turli laboratoriya tekshiruvlari, gemotransfuziya prinsiplari va gemorragik kamqonlik sabablari hamda diagnostikasi tahlil qilingan. Shuningdek, tug'ma va orttirilgan kamqonlik turlari, ularning oqibatlari va oldini olish choralari ham ko'rsatib o'tilgan.
Ushbu kitob chaqaloqlardagi kamqonlikning sabablari, turlari, klinik belgilari, tashxislash usullari va davolash tamoyillarini yoritadi. Unda kamqonlikning fiziologik va patologik jihatlari, shuningdek, turli xil gemorragik va gemolitik holatlar batafsil tahlil qilingan. Kitob talabalarga, shifokorlarga va neonatologiya sohasidagi mutaxassislarga mo'ljallangan.