Когнитивные механизмы процесса аргументации
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Maqola metaforalarning kognitiv aspektlarini o'rganadi. Metafora bir ob'ektni boshqa ob'ekt orqali ko'rish usuli sifatida ta'riflanadi. Kognitiv jarayonlarda murakkab, bevosita kuzatilmaydigan fikrlar metafora orqali oddiyroq, yaxshi tanish bo'lgan fikrlar bilan bog'lanadi. Universal tushuntirish sxemalari kognitiv metaforalarda aks etadi. Tadqiqotlar metaforaning yangi bilimlarni yaratishda muhim rol o'ynashini ko'rsatadi. Ratsional fikrlash metaforik modellarga tayanadi va tasavvur metaforik mulohazadan ajralmasdir. Shonning generativ metaforalar nazariyasi va ularning ijtimoiy siyosatda qo'llanilishi tahlil qilinadi. Metafora ijtimoiy muammoning ko'rinishini aniqlaydi va yechimlarni muvofiqlashtirish va integratsiya orqali belgilaydi. Shuningdek maqola konfliktli vaziyatlarda odamlar uchun yechim topishni qiyinlashtiradigan dunyoqarashlardagi farqni va muammolarni hal qilishda yangi generativ metaforalarning rolini muhokama qiladi. M. Vertgeymer tomonidan o'tkazilgan tadqiqotlar ham keltirilgan. Unda raqobatdan hamkorlikka o'tishga yordam beradigan stereotiplarni o'zgartirishga misol keltirilgan. Metaforalarning ta'limdagi roli, xususan, murakkab materiallarni tushunarli shaklda tavsiflash va tushuntirish qobiliyati o'rganiladi. Metaforalar talabalarga tushunishni chuqurlashtirishga va ijodiy yechimlarni topishga yordam beradi. Metaforalar stereotiplarni o'zgartirish uchun vosita sifatida amaliy sistemali tadqiqotlarda qo'llaniladi. Sistemali tahlilchilar tomonidan ishlab chiqilgan konservativ va ishonchsiz abstrakt modellar bilan bog'liq muammolarni hal qilishda metaforalar yangi nazariy yondashuvlarni tushunish uchun samarali vosita ekanligi ta'kidlanadi. Flad va Jekson metodologiyasida metaforalar ijodiy yondashuvni ta'minlash vositasi sifatida alohida e'tiborga ega. Mualliflar muammoni mashina, organizm, miya, madaniyat va siyosat kabi beshta asosiy tizimli metafora prizmasi orqali tahlil qilishni taklif qiladilar. Har bir metafora tizimli atributlarni chuqur tahlil qilish va yangi tizimlarni qurish uchun ishlatiladi. Shuningdek, Flad va Jekson tomonidan taklif qilingan metaforalar tanqidiy tahlil qilinadi, xususan, ularning asoslanmaganligi va cheklanganligi muhokama qilinadi. Ushbu kamchiliklarni bartaraf etish uchun yondashuvga aniqlik kiritiladi va metaforalarni qo'llash bo'yicha tavsiyalar beriladi.
Ushbu monografiya «Epilepsiya va kognitiv buzilishlar» mavzusiga bag'ishlangan bo'lib, unda epilepsiya bilan zararlangan bemorlarda kognitiv funksiyalar va ularning buzilishlari, miya faoliyatining o'zgarishlari, davolashning ta'siri va boshqa muhim jihatlar atroflicha o'rganilgan. Kitobda ushbu kasallikning nevrologik, psixologik va ijtimoiy jihatlari ham ko'rib chiqilgan bo'lib, bemorlar uchun samarali davolash va reabilitatsiya usullarini ishlab chiqishga qaratilgan tadqiqotlar keltirilgan. Kitob tibbiyot xodimlari, tadqiqotchilar va ushbu kasallik bilan kurashayotganlar uchun qimmatli manba hisoblanadi.
Ushbu kitob Parkinson kasalligi bilan og'rigan bemorlarda kognitiv buzilishlarning dinamikasi va ularning motor buzilishlari, vegetativ disfunksiya va psixotik alomatlar bilan o'zaro bog'liqligini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda 70 nafar Parkinson kasalligi bilan og'rigan bemorlarning bir yillik kuzatuvi davomida olingan ma'lumotlar tahlil qilingan. Kitobda kasallikning klinik ko'rinishlari, tashxis qo'yish mezonlari, davolash usullari va prognozi muhokama qilinadi.
Ushbu kitobda xitoy tili frazeologizmlarining lingvistik va kognitiv xususiyatlari, ularning madaniy-til negizlari, stilistik tasnifi va arxaik shakllari ko'rib chiqilgan. Frazeologizmlarning ma'nosi va qo'llanilishi ko'plab misollar orqali ochib berilgan. Tadqiqotda kognitiv yondashuv frazeologik birliklarni tushunish va ularning asosida yotgan bilimlarni aniqlash uchun qo'llaniladi.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu dissertatsiya adabiy matnni kognitiv talqin qilishga bag'ishlangan bo'lib, unda adabiy matnning xususiyatlari, uni o'rganish usullari, semantik tahlili, intertekstuallik, ramzlar va kognitiv modellashtirish kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Tadqiqot adabiy matnni tushunish va talqin qilishda kognitiv lingvistikani qo'llashning yangi yo'llarini ochishga qaratilgan.
Ushbu kitob kognitiv lingvistika va ingliz tilini o'qitish metodikasiga bag'ishlangan. Unda kognitiv lingvistikaning shakllanish tarixi, asosiy tushunchalari, xususan, "konsept" tushunchasi, shuningdek, ingliz tilini o'qitishda kognitiv yondashuvning metodik asoslari ko'rib chiqiladi. Kitobda amaliy mashg'ulotlar namunasi ham keltirilgan bo'lib, u kognitiv metodlarni qo'llash orqali ingliz tilini o'rgatishning usullarini namoyish etadi.
Ushbu kitobda ta'lim texnologiyalari, xususan, maktabgacha va boshlang'ich ta'limda innovatsion yondashuvlar, bolaning kognitiv rivojlanishi, hamda uning psixologik xususiyatlari atroflicha tahlil qilingan. Turli mualliflar tomonidan yozilgan maqolalar orqali o'quv jarayonini boyitish, bolalarning ijodiy salohiyatini rivojlantirish, hamda ularni kelajak hayotga tayyorlashning ahamiyati ta'kidlangan. Shuningdek, o'yin orqali ta'lim berish, bolalarning diqqat-e'tibori, xotirasi va nutqini rivojlantirish kabi masalalar ham ko'rib chiqilgan. Kitobda ta'limning ijtimoiy ahamiyati, fan va jamiyat o'rtasidagi aloqadorlik ham yoritilgan. Kitobning asosiy maqsadi ta'lim jarayoniga yangi texnologiyalarni tatbiq etish orqali bolalarning har tomonlama barkamol shaxs sifatida shakllanishiga yordam berishdir.
Ushbu dissertatsiya ishi kognitiv lingvistikaning fundamental tushunchalari, shu jumladan kontseptlar, ularning turlari, lingvokulturologik xususiyatlari va o'rganish metodologiyasi asoslarini tahlil qiladi. Tadqiqot til va tafakkur o'rtasidagi o'zaro bog'liqlikni, tilning dunyoni tushunish va tasvirlashdagi rolini, shuningdek, milliy tafakkurning til orqali ifodalanishini ko'rib chiqadi. Tadqiqotda rus, o'zbek va qoraqalpoq tillaridagi maqollar va matallar tahlil qilinib, undagi kontseptlarning qiyosiy-tilshunoslik va milliy-madaniy xususiyatlari ochib beriladi. Tadqiqotning asosiy maqsadi — ushbu tillarda kognitiv lingvistika kontseptlarining qiyosiy tahlilini taqdim etish, ularning umumiy va o'ziga xos jihatlarini aniqlash hamda ta'lim jarayonida kognitiv lingvistika usullaridan foydalanishning nazariy va amaliy ahamiyatini ko'rsatishdan iborat.