Когнитивный принцип концептуальной интеграции в системе языка и дискурса
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu kitob kognitiv lingvistika va ingliz tilini o'qitish metodikasiga bag'ishlangan. Unda kognitiv lingvistikaning shakllanish tarixi, asosiy tushunchalari, xususan, "konsept" tushunchasi, shuningdek, ingliz tilini o'qitishda kognitiv yondashuvning metodik asoslari ko'rib chiqiladi. Kitobda amaliy mashg'ulotlar namunasi ham keltirilgan bo'lib, u kognitiv metodlarni qo'llash orqali ingliz tilini o'rgatishning usullarini namoyish etadi.
Ushbu dissertatsiya fransuz tilidagi sintaktik sinonimiyaning funktsional-semantik jihatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda sinonimiyaning turli nazariyalari, jumladan, transformatsion, kompleks va funksional yondashuvlar tahlil qilinadi. Muallif sintaktik sinonimlar o'rtasidagi o'xshashlik va farqlarni, ularning lug'aviy va uslubiy jihatlarini ko'rib chiqadi. Sinonimik konstruksiyalarni aniqlash mezonlari, tasnifi va ularning nutqda qo'llanilishi haqida batafsil ma'lumot beriladi. Shuningdek, frazeologik sinonimiyaning o'ziga xos xususiyatlari va ularning grammatik sinonimlar bilan aloqasi ham yoritilgan. Tadqiqotda lingvistik tahlil usullaridan foydalangan holda, nazariy va amaliy jihatdan ahamiyatli xulosalar chiqarilgan.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Maqola metaforalarning kognitiv aspektlarini o'rganadi. Metafora bir ob'ektni boshqa ob'ekt orqali ko'rish usuli sifatida ta'riflanadi. Kognitiv jarayonlarda murakkab, bevosita kuzatilmaydigan fikrlar metafora orqali oddiyroq, yaxshi tanish bo'lgan fikrlar bilan bog'lanadi. Universal tushuntirish sxemalari kognitiv metaforalarda aks etadi. Tadqiqotlar metaforaning yangi bilimlarni yaratishda muhim rol o'ynashini ko'rsatadi. Ratsional fikrlash metaforik modellarga tayanadi va tasavvur metaforik mulohazadan ajralmasdir. Shonning generativ metaforalar nazariyasi va ularning ijtimoiy siyosatda qo'llanilishi tahlil qilinadi. Metafora ijtimoiy muammoning ko'rinishini aniqlaydi va yechimlarni muvofiqlashtirish va integratsiya orqali belgilaydi. Shuningdek maqola konfliktli vaziyatlarda odamlar uchun yechim topishni qiyinlashtiradigan dunyoqarashlardagi farqni va muammolarni hal qilishda yangi generativ metaforalarning rolini muhokama qiladi. M. Vertgeymer tomonidan o'tkazilgan tadqiqotlar ham keltirilgan. Unda raqobatdan hamkorlikka o'tishga yordam beradigan stereotiplarni o'zgartirishga misol keltirilgan. Metaforalarning ta'limdagi roli, xususan, murakkab materiallarni tushunarli shaklda tavsiflash va tushuntirish qobiliyati o'rganiladi. Metaforalar talabalarga tushunishni chuqurlashtirishga va ijodiy yechimlarni topishga yordam beradi. Metaforalar stereotiplarni o'zgartirish uchun vosita sifatida amaliy sistemali tadqiqotlarda qo'llaniladi. Sistemali tahlilchilar tomonidan ishlab chiqilgan konservativ va ishonchsiz abstrakt modellar bilan bog'liq muammolarni hal qilishda metaforalar yangi nazariy yondashuvlarni tushunish uchun samarali vosita ekanligi ta'kidlanadi. Flad va Jekson metodologiyasida metaforalar ijodiy yondashuvni ta'minlash vositasi sifatida alohida e'tiborga ega. Mualliflar muammoni mashina, organizm, miya, madaniyat va siyosat kabi beshta asosiy tizimli metafora prizmasi orqali tahlil qilishni taklif qiladilar. Har bir metafora tizimli atributlarni chuqur tahlil qilish va yangi tizimlarni qurish uchun ishlatiladi. Shuningdek, Flad va Jekson tomonidan taklif qilingan metaforalar tanqidiy tahlil qilinadi, xususan, ularning asoslanmaganligi va cheklanganligi muhokama qilinadi. Ushbu kamchiliklarni bartaraf etish uchun yondashuvga aniqlik kiritiladi va metaforalarni qo'llash bo'yicha tavsiyalar beriladi.
Ushbu dissertatsiya adabiy matnni kognitiv talqin qilishga bag'ishlangan bo'lib, unda adabiy matnning xususiyatlari, uni o'rganish usullari, semantik tahlili, intertekstuallik, ramzlar va kognitiv modellashtirish kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Tadqiqot adabiy matnni tushunish va talqin qilishda kognitiv lingvistikani qo'llashning yangi yo'llarini ochishga qaratilgan.
Ushbu dissertatsiya ishi kognitiv lingvistikaning fundamental tushunchalari, shu jumladan kontseptlar, ularning turlari, lingvokulturologik xususiyatlari va o'rganish metodologiyasi asoslarini tahlil qiladi. Tadqiqot til va tafakkur o'rtasidagi o'zaro bog'liqlikni, tilning dunyoni tushunish va tasvirlashdagi rolini, shuningdek, milliy tafakkurning til orqali ifodalanishini ko'rib chiqadi. Tadqiqotda rus, o'zbek va qoraqalpoq tillaridagi maqollar va matallar tahlil qilinib, undagi kontseptlarning qiyosiy-tilshunoslik va milliy-madaniy xususiyatlari ochib beriladi. Tadqiqotning asosiy maqsadi — ushbu tillarda kognitiv lingvistika kontseptlarining qiyosiy tahlilini taqdim etish, ularning umumiy va o'ziga xos jihatlarini aniqlash hamda ta'lim jarayonida kognitiv lingvistika usullaridan foydalanishning nazariy va amaliy ahamiyatini ko'rsatishdan iborat.
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi metafora va uning insonning bilish jarayonlaridagi o'rni, xususan, kompyuter metaforasi va uning miya hamda til bilan aloqador jihatlarini o'rganadi. Tadqiqotda metaforaning til, tafakkur va madaniyat bilan chambarchas bog'liqligi, uning nafaqat nutqiy vosita, balki tafakkur va harakatlarimizni shakllantiruvchi metaforik tizim ekanligi tahlil qilinadi. Muallif, shuningdek, metaforaning ijtimoiy va madaniy omillar ta'sirida qanday rivojlanishi, turlari hamda funksiyalarini ko'rib chiqadi.
Ushbu maqola kognitiv tilshunoslikning epistemologik nuqtai nazardan o'rganilishiga bag'ishlangan. Unda epistemologik masalalar falsafa tarixida muhokama qilinganligi, bilimning tabiatini o'rganish, inson bilimining kelib chiqishi, doirasi va chegaralari haqida so'z boradi. Shuningdek, ilmiy metodlar, kuzatish va eksperiment kabi tushunchalar muhokama qilinadi hamda kognitiv tilshunoslikda eksperimental metodning qo'llanilishi tahlil qilinadi.
Qisqacha mazmun mavjud emas.