Ushbu kitob pleystotsen davri iqlimi va insonning atrof-muhit bilan munosabatlariga bag'ishlangan. Unda pleystotsen davri iqlimining o'zgarishi, insoniyatning tarqalishi va madaniyatining rivojlanishi, shuningdek, atrof-muhitga ta'siri kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Kitobda Markaziy Osiyo hududidagi arxeologik topilmalar va iqlimiy o'zgarishlar tahlil qilinadi.
Ushbu kitob Yerning geografik qobig'ining rivojlanish tarixini o'rganadi. Unda kriptozoydan to'rtlamchi davrgacha bo'lgan geologik davrlarda sodir bo'lgan asosiy geologik va biologik o'zgarishlar, materiklarning shakllanishi, iqlim o'zgarishlari, organizmlarning rivojlanishi va insonning geografik qobiqqa ta'siri kabi mavzular yoritilgan.
Kitobda ibtidoiy jamoadagi insoniyat taraqqiyoti, fanlar, madaniyat va tarixiy manbalarni o`rganishga bag`ishlangan. Unda qadimgi odamlarning biologik rivojlanishi, ijtimoiy munosabatlari va turmush tarzi, shuningdek, jahon olimlarining tadqiqotlari haqida ma'lumot beriladi.
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va Oʻrta Maxsus Ta’lim Vazirligi tomonidan Samarqand davlat universiteti Tarix fakulteti Arxeologiya kafedrasi talabasi uchun malakaviy bitiruv ishi sifatida nashr etilgan bo'lib, unda Oʻrta Osiyo paleolitining oʻrganilish tarixi mavzulari yoritilgan. Kitobda Oʻrta Osiyoning tabiiy iqlim sharoiti, paleolit davri, insoniyatning eng qadimgi turmush tarzi va madaniyati koʻrib chiqilgan. Arxeologik topilmalar va tadqiqotlar asosida Oʻrta Osiyoda insoniyatning paydo boʻlishi, rivojlanishi va madaniy oʻzgarishlari haqida ma’lumotlar berilgan.
Ushbu kitob oliy o'quv yurtlarining geologiya yo'nalishi talabalari uchun mo'ljallangan amaliy mashg'ulotlar qo'llanmasi bo'lib, unda geologiya va geomorfologiyaning asosiy tushunchalari, yerning tuzilishi, tog' jinslari, minerallar, tektonik harakatlar va relyef shakllari kabi mavzularga oid amaliy mashg'ulotlar bayon etilgan.
Ushbu maqola antropogenda paleotoprak tadqiqotlarining imkoniyatlarini geoxronologik aniqlashga bag'ishlangan. Unda O'zbekistondagi to'rtlamchi yotqiziqlarning geologik tuzilishi, xronologiyasi va genezisi, shuningdek, ularning paleogeografik sharoitlari, litologik va geokimyoviy xususiyatlari, joylashish qonuniyatlari va xronostratigrafik bosqichlari o'rganiladi. Toshkent viloyatida subaerial yotqiziqlarning murakkab tuzilishi aniqlanadi, to'rtlamchi yotqiziqlarning asosiy genetik turlari belgilanadi, cho'kindi jinslarning cho'kish jarayonlari aniqlanadi va tektonik va paleoklimatik sharoitlar hisobga olingan holda to'rtlamchi yotqiziqlarning fizik-kimyoviy xususiyatlari o'rganiladi. Angren daryosi havzasidagi to'rtlamchi yotqiziqlarning kompleks tadqiqotlarining natijalari taqdim etiladi, bu erda to'rtlamchi yotqiziqlar cho'kindi jinslarning yuqori strukturali stratigrafik qatlamini hosil qiladi va qishloq xo'jaligi melioratsiyasi, muhandislik, tog'-metallurgiya va mintaqani iqtisodiy rivojlantirishning boshqa sohalari uchun eng muhim ob'ektlardir. To'rtlamchi davr tarixi bo'yicha yangi g'oyalarni ishlab chiqish muhimligi ta'kidlangan. Kolbulak kesmasining tavsifi keltirilgan, bu erda turli xil kelib chiqishi tog' jinslari горизонтları, turli xil fizik-geografik jarayonlar ta'siri ostida bo'lgan. O'rta paleolit davriga oid asboblar mavjudligi tasdiqlangan.
Ushbu kitobda jahon tarixining asosiy bosqichlari, Sharq va G'arb mamlakatlarining qadim zamonlardan to hozirgi kungacha bo'lgan rivojlanishi, siyosiy, iqtisodiy va madaniy jarayonlari yoritilgan. Kitobda Markaziy Osiyo davlatlarining jahon tarixidagi o'rni ham alohida o'rin egallaydi. Unda talabalar uchun o'quv materiallari, nazorat savollari va mustaqil ish topshiriqlari mavjud.
Ushbu kitob geologiya fani bo'yicha laboratoriya ishlarini bajarish uchun metodik qo'llanma bo'lib, unda geologiya fanining asosiy yo'nalishlari bo'yicha laboratoriya mashg'ulotlarini o'tkazish tartibi, uslublari va kerakli materiallar keltirilgan.
Ushbu darslik jahon tarixining 1918–1991 yillar oralig‘idagi davrini o‘z ichiga oladi. Unda Birinchi jahon urushi yakunlari, iqtisodiy inqirozlar, mamlakatlar iqtisodiyoti va siyosiy hayotidagi o‘zgarishlar, jahon urushlari, xalqaro munosabatlar, ilm-fan va madaniyatning rivojlanishi, shuningdek, AQSh, Yevropa, Osiyo va Afrika mamlakatlarining XX asrdagi ijtimoiy-siyosiy hayoti kabi keng ko‘lamli mavzular yoritilgan. Darslik o‘quvchilarga jahon tarixini chuqur o‘rganish, o‘tmish voqealaridan saboq chiqarish va bugungi kun bilan bog‘lash imkonini beradi.
Ushbu kitob O'zbekiston tarixi, arxeologiya va madaniy merosiga bag'ishlangan bo'lib, unda arxeologiya fanining vazifalari, O'rta Osiyo va O'zbekiston hududidagi qadimiy davrlar, madaniyatlar, yodgorliklar va topilmalar haqida ma'lumotlar keltirilgan. Kitobda tosh davridan boshlab o'rta asrlargacha bo'lgan davrlar, qadimiy odamlarning turmush tarzi, xo'jaligi, san'ati, diniy e'tiqodlari, shuningdek, O'zbekistonning turli viloyatlaridagi arxeologik yodgorliklar batafsil yoritilgan.