Kitobda Alisher Navoiy nomidagi O'zbekiston milliy kutubxonasi tomonidan chop etilgan "Xorazm farzandi" nomli metodik-bibliografik qo'llanma bo'lib, unda buyuk qomusiy olim, filolog va adib Mahmud az-Zamaxshariyning hayoti va ilmiy merosi haqida ma'lumotlar berilgan. Qo'llanma Zamaxshariyning 930 yillik tavalludiga bag'ishlangan tadbirlarni tashkil etishda kutubxona xodimlariga yordam berishga mo'ljallangan materiallarni o'z ichiga olgan.
Kitobda buyuk olim Mahmud az-Zamaxshariy hayoti, ilmiy merosi va adabiy faoliyati yoritilgan. Uning arab tili, adabiyot, islom ilmlari sohasidagi yutuqlari, hikmatlari va pand-nasihatlari keltirilgan. Shuningdek, kitobxonlar konferensiyasini o'tkazish ssenariysi, bilimdonlar bellashuvi uchun savol-javoblar va Zamaxshariyga oid adabiyotlar ro'yxati ham berilgan.
Ushbu ilmiy ish O'zbekiston davlatchiligining ilk ildizlari, xususan Xorazm davlatchiligi tarixini yoritishga bag'ishlangan. Unda Xorazm vohasida shahar madaniyatining shakllanishi va rivojlanishi, uning davlatchilik asoslarini mustahkamlashdagi roli chuqur tahlil etilgan. Tadqiqotda arxeologik manbalar, yozma yodgorliklar va qadimiy toponimlar o'rganilib, shaharsozlik madaniyatining o'ziga xos xususiyatlari ochib berilgan. Muallif Xorazmning nafaqat O'rta Osiyo, balki jahon tamaddunidagi o'rnini ko'rsatib berishga harakat qiladi.
Ushbu dissertatsiya Xorazm vohasi miloddan avvalgi bronza va ilk temir davrlari tarixini, jumladan, madaniyatini, ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy munosabatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda Xorazm vohasining qadimiy geografiyasi, hududiy joylashuvi, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish bosqichlari, madaniy jarayonlar, siyosiy tuzilmalar hamda ushbu davrlarga oid turli nazariyalar, jumladan, «suv menejmenti-davlat» va «qulchilik davlati» kabi konsepsiyalar tahlil qilingan. Tadqiqot, shuningdek, Xorazmning qadimiy davrlarda shakllanishi va rivojlanishidagi migratsiyalar, qabilalararo munosabatlar va siyosiy birlashmalar masalalariga ham to'xtalib o'tadi.
Ushbu oʻquv qoʻllanma Alisher Xudayberdiyevich Doniyorov tomonidan yozilgan boʻlib, unda Xorazm arxeologiya-etnografiya ekspeditsiyasining Oʻzbekiston etnografiya fanidagi oʻrni va ahamiyati keng yoritilgan. Qoʻllanma talabalarga moʻljallangan boʻlib, unda ekspeditsiyaning tashkil etilishi, faoliyati, yutuqlari va etnografiya faniga qoʻshgan hissasi batafsil bayon qilingan.
Ushbu avtoreferat Sayidulla Tursunbayevich Sayipovning
Ushbu hujjat O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Qoraqalpog‘iston bo‘limi Tarix, arxeologiya va etnografiya institutida tayyorlangan ilmiy ish avtoreferatidir. Unda Abdullayev Timur Pulatovichning XII-XV asrlarda Xorazm hunarmandchiligi mavzusidagi tarix fanlari nomzodi ilmiy darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiya ishi haqida ma'lumot berilgan. Dissertatsiyada Xorazm hududida hunarmandchilikning rivojlanish bosqichlari, asosiy tarmoqlari, ishlab chiqarish texnologiyalari va mahsulot turlari tarixiy manbalar asosida tahlil qilingan. Shuningdek, hunarmandchilikning ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyati va Markaziy Osiyo madaniyatidagi o'rni ko'rsatib o'tilgan.
Ushbu kitob Oʻzbekiston hududida joylashgan Xorazm vohasida XVI-XVII asrlarda hunarmandchilikning rivojlanish tarixini oʻrganadi. Unda hunarmandchilik tarmoqlari, mahsulot turlari, ustaxonalar, savdo aloqalari va hunarmandchilikka ta’sir etuvchi omillar tahlil qilinadi. Kitobda oʻsha davr Xorazm hunarmandchiligining Markaziy Osiyo madaniyatidagi oʻrni va ahamiyati ham yoritilgan.
Ushbu dissertatsiya Xorazm viloyati sharoitida 'Omad' g'o'za navining biologiyasi va uni yetishtirish agrotexnologiyasini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda 'Omad' navining o'sish va rivojlanishiga suv berish tartibining ta'siri, bosh poya va shoxlanishning rivojlanishi, gul tugishi, ko'sak hosildorligi, chigitning vazni va moydorligi, hamda iqtisodiy samaradorligi o'rganilgan. Xorazm viloyatining tabiiy va iqlim sharoiti, tuproqning agrofizikaviy va agrokimyoviy xossalari ham tahlil qilingan. Tadqiqot natijalariga ko'ra, 'Omad' navining boshqa navlarga nisbatan yuqori hosildorligi va tezpisharligi aniqlangan.
Ushbu tadqiqot mustaqillik yillarida (1991-2021) Xorazm viloyatining ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayotidagi o'zgarishlarni tahlil qiladi. Unda viloyatning iqtisodiy rivojlanishi, aholi bandligi, sog'liqni saqlash tizimi, madaniy qadriyatlarni tiklash va rivojlantirish kabi muhim masalalar yoritilgan. Tadqiqotda ilmiy-amaliy tadqiqotlar, jumladan, statistik ma'lumotlar va tarixiy hujjatlar tahlil qilingan hamda Xorazm viloyatining ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayotidagi o'zgarishlarning samarali va samarali bo'lmagan jihatlari ko'rsatib o'tilgan.