Ushbu kitob sellyulozaning polimerlanish darajasini mis-ammiakli eritma orqali aniqlash usullarini o'rganishga bag'ishlangan. Kitobda polimerlarning molekulyar massasini aniqlash usullari, viskozimetrik usulning nazariy asoslari, tajriba o'tkazish tartibi va natijalarni hisoblash usullari batafsil yoritilgan. Shuningdek, kitobda sellyuloza va uning xossalari, mis-ammiakli eritma tayyorlash usullari ham keltirilgan.
Ushbu to'plam "Seluloza va uning hosilalari kimyosi va texnologiyasi" mavzusidagi respublika ilmiy-texnik konferensiyasida taqdim etilgan maqolalarni o'z ichiga oladi. Konferensiya 2018 yil 15-17 may kunlari Toshkentda bo'lib o'tgan. To'plamda seluloza va uning hosilalari bilan bog'liq kimyoviy va texnologik jarayonlar, ularning qo'llanilishi, atrof-muhitga ta'siri hamda bu sohadagi dolzarb muammolar yoritilgan. Xususan, tola chiqindilaridan seluloza olish, seluloza asosida qog'oz ishlab chiqarish, seluloza va bazalt tolasi asosida kompozitsion materiallar yaratish kabi mavzular ko'rib chiqilgan.
Ushbu uslubiy qo'llanma qog'oz ishlab chiqarish texnologiyasi va jarayonlari yo'nalishi bo'yicha ta'lim olayotgan talabalar uchun mo'ljallangan. Qo'llanmada sellyuloza va qog'oz ishlab chiqarish texnologiyasi hamda massa tayyorlash, qog'oz quyish, uni quritish jarayonlariga oid mavzular qisqacha bo'lsa-da qisqacha bayon etilgan. Bundan tashqari, asosiy xomashyoning solishtirma sarfi hisoblash bo'yicha masala va misollar bir necha variantlarda keltirilgan. Uslubiy qo'llanmada hisoblablash uchun jadvallar berilgan.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu uslubiy qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi Toshkent Kimyo-Texnologiya Instituti tomonidan tayyorlangan. Unda "Sellyuloza ishlab chiqarish texnologiyasi va jarayonlari" fani bo'yicha bakalavrlar uchun laboratoriya ishlarini bajarishga oid ma'lumotlar keltirilgan. Qo'llanma sellyuloza olish, uni turli usullarda qayta ishlash, sifatini aniqlash va uning xossalari bilan tanishishga qaratilgan. Unda paxta momig'i (lint), bug'doy somoni kabi o'simlik xomashyolaridan sellyuloza olish usullari, sellyuloza asosida karboksimetiltsellyuloza (KMC) olish va uning xossalarini o'rganish bo'yicha laboratoriya ishlari batafsil bayon etilgan. Shuningdek, sellyulozaning tuzilishi, xossalari va qo'llanilish sohalari haqida ham ma'lumotlar berilgan. Kitobda har bir laboratoriya ishini bajarish uchun kerakli moddalar, jihozlar va ish tartibi aniq ko'rsatilgan, natijalarni hisoblash formulalari ham keltirilgan.
Ushbu metodik qo'llanma «Seluloza ishlab chiqarish texnologiyasi» fanidan laboratoriya ishlarini bajarish uchun mo'ljallangan bo'lib, unda seluloza olinishi, uni tozalash va uni turli yo'nalishlarda qo'llash bo'yicha nazariy va amaliy ma'lumotlar berilgan. Qo'llanmada seluloza olishning turli usullari, xususan, paxta momig'i va bug'doy somonidan seluloza olish, selulozani oqartirish, karboksimetiltselluloza (KMC) olish va uning xossalari (kul miqdori, namlik, qovushqoqlik, eruvchanlik, termik chidamlilik)ni aniqlash bo'yicha laboratoriya ishlari batafsil yoritilgan.
Ushbu kitob polisaxaridlar, ularning tuzilishi, xossalari, biologik ahamiyati va olinish usullarini o'rganishga bag'ishlangan. Kitobda polisaxaridlarning tasnifi, xossalari, monosaxaridlar bilan bog'lanishlari, kraxmal va sellyuloza kabi asosiy vakillari, ularning xossalari, qo'llanilishi, gidrolizlanishi va hosilalari batafsil yoritilgan. Shuningdek, kitobda polisaxaridlarning oziq-ovqat sanoatidagi ahamiyati, o'simliklarda va hayvonot dunyosidagi roli, energetik zaxira sifatidagi vazifasi, shuningdek, texnologik jarayonlarda qo'llanilishi ko'rib chiqiladi.
Ushbu uslubiy qo'llanma «Sellyuloza-qog'oz ishlab chiqarish texnologiyasi va jarayonlari» fani bo'yicha bakalavrlar uchun mo'ljallangan. Unda sellyuloza va qog'oz sanoatida qo'llaniladigan asosiy jarayonlar, jumladan, turli xomashyolardan sellyuloza olish, uni oqartirish, polimerlanish darajasini aniqlash va qog'oz massasini tayyorlash kabi mavzular laboratoriya ishlari ko'rinishida bayon etilgan.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi Toshkent Kimyo-Texnologiya Instituti tomonidan tayyorlangan. Unda Qozog'iston FA akademigi va Rossiya Tabiiy FA muxbir a'zosi, kimyo fanlari doktori, professor Raxmonberdiev Gaffor Raxmonberdievichning 80 yoshga to'lishi munosabati bilan o'tkazilgan Respublika ilmiy-texnikaviy konferensiyasining maqolalari to'plami keltirilgan. Konferensiya "Selulozaning kimyosi va texnologiyasining dolzarb muammolari" mavzusiga bag'ishlangan. Kitobda seluloza va uning hosilalarining kimyosi va texnologiyasiga oid dolzarb muammolar yoritilgan.
Ushbu qo'llanma qog'oz ishlab chiqarish texnologiyasi va jarayonlari yo'nalishi bo'yicha ta'lim olayotgan talabalar uchun mo'ljallangan. Qo'llanmada sellyuloza va qog'oz ishlab chiqarish texnologiyasi hamda massa tayyorlash, qog'oz quyish, uni quritish jarayonlariga oid mavzular qisqacha bo'lsa-da qisqacha bayon etilgan. Bundan tashqari, asosiy xomashyoning solishtirma sarfi hisoblash bo'yicha masala va misollar bir necha variantlarda keltirilgan. Uslubiy qo'llanmada hisoblablash uchun jadvallar berilgan.