Ushbu kitob qishloq x jaligi va melioratsiya vazirligi Andijon qishloq x jaligi instituti "Qishloq x jaligini mexanizatsiyalash" fakulteti "Qishloq x jaligi texnikalari, foydalanish va ta’mirlash" kafedrasi uchun bitiruv malakaviy ishidir. Kitobda g za poyalarini k milishini ta’minlovchi moslamalar va texnologiyalar, ish tajribalari hamda hisobotlar keltirilgan.
Ushbu ilmiy maqolada O'zbekistonda ko'p miqdorda hosil bo'ladigan paxta g'o'zapoyasi asosida qalin qog'oz olish texnologiyasi va olingan qog'ozning sifat ko'rsatkichlari o'rganilgan. Tadqiqotda g'o'zapoyadan sellyuloza olishning texnologik shart-sharoitlari, jumladan, NaOH konsentratsiyasi, harorat va vaqt ta'sirining sellyuloza sifatiga ta'siri o'rganilib, olingan sellyuloza va qog'oz namunalari GOST standartlari bilan solishtirilgan. Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatadiki, g'o'zapoyadan olingan qog'ozning mustahkamlik ko'rsatkichlari GOST 8273-75 «O'ram qog'ozi» me'yoriy hujjatiga ko'ra o'ram qog'ozining Zh markasiga muvofiq keladi va mahalliy xomashyo asosida qalin qog'oz olish imkoniyatlarini tasdiqlaydi.
Ushbu matn O'zbekiston Respublikasi qishloq va suv xo'jaligi vazirligi, Toshkent Davlat Agrar Universiteti tomonidan chop etilgan o'quv qo'llanmaning bir qismi bo'lib, unda o'simlikshunoslik kafedrasi talabasi Qushboqov To'lqinjon tomonidan yozilgan "G'o'zaning 'Omad' navining hosildorligiga ko'chat qalinligining ta'siri" mavzusidagi bitiruv malakaviy ishi muhokama qilinadi. Matnda ushbu ishning dolzarbligi, maqsad va vazifalari, shuningdek, ilmiy rahbarning xulosalari ham keltirilgan. Asosan g'o'za navlarining hosildorligiga ko'chat qalinligining ta'siri o'rganiladi.
Ushbu kitob paxtachilik yo'nalishi talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, O'zbekistonda yetishtiriladigan asosiy g'o'za turlarining morfologik va biologik xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda g'o'zaning ildiz tizimi, barglari, shoxlanishi, gullari, ko'saklari, chigitlari va tolalari kabi organlarining tuzilishi, rivojlanishi va hosildorlikka ta'siri batafsil yoritilgan. Kitobda laboratoriya mashg'ulotlari uchun amaliy ko'rsatmalar ham berilgan.
Ushbu kitobda gʻoʻzapoya maydalagichni takomillashtirish va uning asosiy ishchi organlarining parametrlarni asoslash boʻyicha ilmiy-tadqiqot ishlari keltirilgan. Tadqiqotda gʻoʻzapoyalarni maydalash texnologiyasi va texnika vositalariga oid ilgari bajarilgan ilmiy-tadqiqot ishlari tahlil etilib, paxta hosili yigʻim-terimi yakunida gʻoʻzapoyalarning fizik-mexanik xossalari oʻrganilgan. Tajriba asosida yangi gʻoʻzapoya maydalagich konstruktsiyasi ishlab chiqilgan va uning ishchi qismlarining parametrlari nazariy hamda eksperimental asoslangan. Tadqiqot natijasida ishlab chiqilgan maydalagichning sinovlari iqtisodiy samaradorligi ham koʻrsatib berilgan.
Ushbu kitob paxtachilik amaliyoti va laboratoriya mashg‘ulotlariga bag‘ishlangan bo‘lib, paxtachilikning ahamiyati, geografiyasi, o‘simlikning tuzilishi, yangi navlar yaratish, texnologiyasi va hosildorlikni oshirish kabi mavzularni qamrab oladi.
Ushbu kitob paxtachilik sohasiga oid amaliy mashg‘ulotlar va laboratoriya ishlari uchun qo‘llanma bo‘lib, unda jahon paxtachilik geografiyasi, g‘o‘zaning morfologik tuzilishi, biologik xususiyatlari, g‘o‘za navlari, tola va uning texnologik ko‘rsatkichlari, shuningdek o‘stirish texnologiyasi kabi mavzularga oid ma’lumotlar bayon etilgan. Qo‘llanma O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan namunaviy o‘quv dasturi asosida tuzilgan bo’lib, qishloq xo’jaligi institutlari talabalari, magistratura talabalari hamda paxtachilik mutaxassislariga mo'ljallangan.
Ushbu kitob g'o'za o'simligining genetikasi, selektsiyasi va irsiylanishi masalalariga bag'ishlangan bo'lib, unda g'o'zaning turli xil belgilari, jumladan tola sifati, tola uzunligi, tola chiqishi, 1000 ta urug' og'irligi kabi muhim xususiyatlarining irsiylanish mexanizmlari o'rganilgan. Shuningdek, kitobda g'o'zaning zararkunandalarga chidamliligi va uning genetik asoslari ham tahlil qilingan. Tadqiqotlar O'zbekiston Milliy Universitetining g'o'za genetik kolleksiyasi asosida olib borilgan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi O'zbekiston qishloq xoʻjaligida paxta va gʻalla kabi ekin turlari boʻyicha kelgusi xoʻjalik yilida paxta dalalaridagi gʻoʻzapoyani yigʻishtirishning ahamiyati, mavjud usullarning tahlili va ularning kamchiliklari hamda ularni takomillashtirish boʻyicha takliflarni oʻz ichiga oladi. Xususan, kitobda gʻoʻzapoya yigʻishtirish mashinalarining texnik-iqtisodiy koʻrsatkichlari, mehnat muhofazasi va atrof-muhitni muhofaza qilish masalalari ham yoritilgan.
Ushbu kitobda Xudayarov Berdirasul Mirzaevichning "G'o'zapoyali dalalarni pushtaga ekish uchun tayyorlashning ilmiy-texnikaviy yechimlari" nomli doktorlik dissertatsiyasi avtoreferati keltirilgan. Kitob qishloq xo'jaligi va melioratsiya mashinalariga, qishloq xo'jaligi va melioratsiya ishlarini mexanizatsiyalashga oid texnika fanlari bo'yicha ilmiy izlanishlarga bag'ishlangan.