Alpomish
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Oʻzbek xalq dostonining ushbu parchasi "Alpomish"ning tugʻilishi, bolaligi, uning zakovati va yurtiga qaytishi haqida hikoya qiladi. Doston qahramonlik, vafodorlik, doʻstlik va yurtga muhabbat kabi insoniy fazilatlarni ulugʻlaydi. Asar, shuningdek, adolat va haqiqat uchun kurashish gʻoyasini ilgari suradi. Alpomishning zindondan ozod boʻlishi va yurtiga qaytishi adolatning tantanasi sifatida tasvirlanadi.
Kitob "Alpomish" dostonining tadqiqiga bag'ishlangan bo'lib, uning kelib chiqishi, yaratilish tarixi, turli xalqlar orasidagi versiyalari, o'zbek folklorida tutgan o'rni, nashr etilishi va o'rganilishi tarixi haqida ma'lumot beradi.
Ushbu ish «Alpomish» epik dostonining lingvokulturologik jihatdan tadqiq etilishiga bag'ishlangan bo'lib, unda doston tilida qo'llanilgan lingvokulturologik birliklarning semantikasi, funksional-uslubiy va lingvokulturologik xususiyatlari milliy mentalitetni, madaniyatni va xalqning dunyoqarashini o'zida mujassam etgan holda ochib berilgan. Tadqiqotda o'xshatishlar, frazeologizmlar, maqol va matallar kabi lingvistik vositalarning til va madaniyat uyg'unligida tahlil qilinishi, ularning xalqimizning milliy-madaniy qiymatlarini ifodalashdagi ahamiyati ko'rsatib berilgan.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu kitob adabiyot o'qituvchilari va filologiya fakulteti talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, adabiyot darslarida milliy qadriyatlarni o'rgatishning uslubiy masalalarini yoritadi. Kitobda «Alpomish» dostonini o'rganish misolida milliy qadriyatlarni singdirishning turli metodlari, jumladan, «Aqliy hujum», «Blits-o'yin», «Loyiha», «Klaster», «Bumerang» va «Xulosalash» usullari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, dostonni sharhlash, savol-javoblar, test savollari va foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati keltirilgan.
Maqolada "Alpomish" dostonidagi nikoh shartlari tahlil qilinadi. Qadimgi nikoh shartlari, urug alik jamiyatning rivojlanishi bilan bog'liq bo'lib, xalq dostonlarida aks etgan. Dostondagi nikoh shartlarining etnologik va qiyosiy tahlili, ularning poyga, kamondan o'q uzish va kurashdan iborat ekanligini ko'rsatadi. Shuningdek, maqolada nikoh munosabatlariga ikki tomonlama yondashuv, kelinning fazilatlari va qadimgi turkiy xalqlarning quyosh kultiga aloqadorligi ham yoritilgan.
Ushbu kitob adabiyot darslarida milliy qadriyatlarni o'rgatishga bag'ishlangan bo'lib, o'qituvchilar, talabalar va adabiyotga qiziquvchilar uchun mo'ljallangan. Kitobda "Alpomish" dostoni misolida milliy qadriyatlar tahlil etiladi, darslarda interaktiv usullardan foydalanish metodikasi ko'rsatiladi.
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Huzuridagi Ilmiy darajalar beruvchi universitet huzuridagi Ilmiy kengash tomonidan berilgan ilmiy darajalar bo'yicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini olish uchun tayyorlangan avtoreferatdir. Tadqiqotning asosiy maqsadi "Alpomish" dostonida uchraydigan frazeologik birliklarning semantik-struktur xususiyatlari asosida oʻzbek tilshunosligida folklor frazeologiyasining nazariy asoslarini ochib berishdan iborat. Tadqiqotda folklor asarlarining leksik-semantik, tematik, statistik, etimologik va mifologik jihatlari tahlil qilingan va ushbu jihatlar bo'yicha ilmiy-nazariy xulosalar chiqarilgan. Jumladan, "Alpomish" dostonidagi frazeologizmlarning tematik tasnifi, ularning etimologiyasi, mifologik va teonimik komponentlari, semantik-struktur xususiyatlari tadqiq etilgan.
Ushbu maqola o'zbek milliy tarbiyasida an'analarning o'rni va ahamiyatini ochib beradi. Muallifning fikricha, tarbiya shaxsni ma'naviy va jismoniy barkamol etish jarayonidir. Milliy tarbiya esa xalqning ming yillik tajribasida sinovdan o'tgan ma'naviy va hayotiy qadriyatlari asosida yosh avlodni kelajak maqsadlari yo'lida hayotga tayyorlash tizimidir. Muallif Prezident Islom Karimovning "Yuksak ma'naviyat - yengilmas kuch" asaridagi "Ta'limni tarbiyadan, tarbiyani esa ta'limdan ajratib bo'lmaydi" degan fikrini keltirib, milliy tarbiya bilan umuminsoniy tarbiya o'rtasidagi bog'liqlikni tushuntiradi. Shuningdek, maqolada "Alpomish" dostonidan olingan misol orqali milliy qahramonlik an'analari va ularning yosh avlod tarbiyasidagi o'rni yoritiladi. Maqola so'ngida Prezident Shavkat Mirziyoyevning inson o'zligini anglash, ota-onani hurmat qilish va Vatan muhabbatini shakllantirish haqidagi fikrlari keltirilgan.