Asarda Turkiston o'lkasi general-gubernatori fon Kaufman tomonidan Qamchibek Olimbek o'g'lining osilishi tasvirlangan. Asar Qamchibekning o'limga hukm qilinishi, uning so'nggi onlari, onasi Qurbonjon dodxohning maydonga kelishi va bu voqeaga guvoh bo'lgan odamlarning taassurotlari haqida hikoya qiladi.
Kitob o‘zbek dostonchiligining musiqiy an’analarini o‘rganishga bag‘ishlangan bo‘lib, unda doston navolari, ularning ifoda vositalari, musiqiy xususiyatlari va mumtoz qo‘shiqlar bilan aloqalari ilmiy asoslangan holda tahlil etiladi. Kitobda Xorazm dostonlarining notalari va dostonchilik maktablarining o‘ziga xosliklari keltirilgan.
Ushbu kitob algebra va uning asosiy tushunchalariga bag'ishlangan. Unda guruhlar nazariyasi, sonlar nazariyasi, chiziqli algebra kabi mavzular ko'rib chiqilgan. Kitob talabalar va algebra bilan qiziquvchilar uchun mo'ljallangan.
Hikoya qishloq hayotini, bolalik xotiralarini va birinchi muhabbatning nozik tuyg'ularini tasvirlaydi. Bosh qahramonning dashtga bo'lgan sog'inchi, o'tovdagi xotiralari va Bibigulga bo'lgan muhabbati orqali uning ichki dunyosi ochib beriladi.
Ushbu hikoya bahor faslida lolazorga sayrga chiqqan ikki do'st - hikoyachi va Sobirjonning boshidan kechirganlarini tasvirlaydi. Sobirjon yaqinda kasallikdan tuzalgan bo'lsa-da, tabiat qo'ynida hordiq chiqarishdan zavqlanadi. Ammo ularning huzurini to'satdan miltiq ovozi buzadi. Keyin lolazorning o'rtasida bir odam paydo bo'lib, nimadir qidirishga tushadi. Bu voqea Sobirjonning g'azabini keltiradi. Hikoya davomida do'stlar ovchi bilan uchrashadi, uning g'alati xatti-harakatlariga guvoh bo'lishadi va qishloqdagi choyxonada dam olishadi. Hikoya tabiat go'zalligi, do'stlik, insoniy munosabatlar va hayotning murakkabligi haqida mulohazalarga chorlaydi.
Kitobda Afandining turli xil qiziqarli va ibratli hikoyalari jamlangan. Bu hikoyalar Afandining zukkoligi, topqirligi va adolatparvarligini aks ettiradi. Unda jamiyatdagi muammolar, insoniy fazilatlar va nuqsonlar hazil-mutoyiba orqali tasvirlangan. Kitob o'quvchilarga kulgu ulashish bilan birga, hayot haqida o'ylashga, xatolardan saboq chiqarishga undaydi.
Ushbu kitob qurilish materiallari ishlab chiqarish jarayonida qo'llaniladigan mexanik uskunalar, xususan, bolg'ali maydalagichlarning tuzilishi, ishlash prinsiplari, hisoblash usullari, atrof-muhitga ta'siri va xavfsizlik qoidalariga bag'ishlangan. Unda materiallarni maydalash nazariyasi, maydalagichlarning turlari, ularning afzalliklari va kamchiliklari, texnik xususiyatlari, elektr dvigatellarni hisoblash, ish unumdorligini aniqlash kabi masalalar yoritilgan. Shuningdek, kitobda dala shpati va yumshoq materiallar haqida ma'lumotlar, mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi qoidalari ham keltirilgan.
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Buxoro viloyatidagi arxeologik yodgorliklar, xususan, Poykent va Varaxsha yodgorliklarining hozirgi holati, ularni muzeylashtirishning tarixiy asoslari va zamonaviy xususiyatlarini atroflicha o'rganishga bag'ishlangan. Unda, shuningdek, ushbu yodgorliklarni saqlash va rivojlantirish bo'yicha taklif va tavsiyalar ham keltirilgan.
Ertakda garang bir odam oltita echkisini bozorga olib ketayotganda uxlab qoladi va echkilari yo'qoladi. Ularni topish uchun harakat qilib, garang dehqon bilan uchrashadi. Dehqon echkilarni ko'rganini aytadi, ammo garang echkilarini topgach, dehqonga echkilaridan birini berishga va'da beradi. Shunda ular o'rtasida tushunmovchiliklar kelib chiqadi va janjallashadilar. Keyinroq, dehqonning xotini ham garang bo'lib chiqadi va erining harakatlarini noto'g'ri tushunib, o'ziga xos tarzda munosabat bildiradi. Oxirida, ularning janjalini eshitgan bir qiz ham garangligi sababli vaziyatni noto'g'ri talqin qilib, yig'lay boshlaydi. Qo'shnilar voqeani bilib, kulishadi. Ertak garang odamlarning tushunmovchiliklari va kulguli vaziyatlari haqida hikoya qiladi.
Hikoya keksa olim Qo'ng'irot domlaning hayoti, ijodiy inqirozi va qayta tiklanishi haqida. U o'zining ilmiy faoliyatidagi qiyinchiliklar, ichki ziddiyatlar va tabiat bilan munosabatlari orqali yangi ilhom manbai topadi. Asar olimning shaxsiy kechinmalari, tabiat go'zalligi va insoniy munosabatlar orqali aks etadi.