Ushbu kitob odam anatomiyasi bo'yicha o'quv qo'llanma bo'lib, buyrak va buyrak usti bezining tuzilishi, funksiyalari, yoshga qarab o'zgarishlari haqida ma'lumot beradi. Qo'llanmada nazariy ma'lumotlar, amaliy mashg'ulotlar, test savollari va baholash mezonlari keltirilgan.
Ushbu o'quv-metodik qo'llanma bakalavr ta'lim yo'nalishlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, ularga nafaqat umumiy pedagogik bilimlar berish, balki inson organizmining tuzilishi va uning hayotiy jarayonlari haqida ham chuqur tushuncha hosil qilishga yordam beradi. Qo'llanmada tayyor mikroskopik preparatlar tayyorlash va ulardan foydalanish bo'yicha batafsil ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, turli tajriba ishlarini o'tkazish bo'yicha ko'rsatmalar mavjud.
Ushbu kitob inson anatomiyasining muhim qismi bo'lgan buyrak va buyrak usti bezlarining tuzilishi, funksiyalari va yoshga qarab o'zgarishlarini o'rganishga bag'ishlangan. Kitob talabalarga mo'ljallangan bo'lib, ularga bu a'zolarning tuzilishi, vazifalari va bolalardagi xususiyatlari haqida bilim beradi.
Ushbu kitob tibbiyotga oid bo'lib, unda ichki kasalliklar, ularning diagnostikasi, davolash usullari va oldini olish masalalari batafsil yoritilgan. Kitob tibbiyot oliygohlarining talabalari va shifokorlar uchun mo'ljallangan bo'lib, unda kasalliklarning etiologiyasi, patogenezi, klinik ko'rinishlari, laboratoriya va instrumental tekshiruvlar, differensial diagnostika va zamonaviy davolash usullari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Ushbu uslubiy tavsiyanoma surunkali buyrak kasalligining (SBK) erta tashxislashda yangi biomarkerlar, xususan, NGAL (neytrofil jelatinazaga bog'liq lipokalin) va sistatin S (CysC) ning ahamiyatini yoritadi. Unda surunkali pielonefrit va surunkali glomerulonefrit bilan kasallangan bemorlarda buyrak faoliyatining o'zgarishini erta aniqlash uchun ushbu biomarkerlarning qon va peshobdagi miqdorini baholash usullari, ularning buyrak funksiyasi buzilishi bilan bog'liqligi va diagnostik qiymati tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari NGAL va sistatin S ning SBKni erta bosqichlarda aniqlashda muhim rol o'ynashini ko'rsatadi.
Ushbu kitob bolalardagi siydik hosil qilish va chiqarish a'zolarining anatomik-fiziologik xususiyatlari, tekshirish usullari va semiotikasiga bag'ishlangan. Kitobda buyraklar, siydik yo'llari, qovuq va siydik chiqarish kanali kabi a'zolarning tuzilishi va funksiyalari batafsil yoritilgan. Shuningdek, siydik tahlili, rentgenografiya va boshqa diagnostika usullari haqida ma'lumot berilgan. Kitobda glomerulonefrit kabi bolalar siydik tizimi kasalliklarining sabablari, belgilari, tashxisi va davolash usullari ham ko'rib chiqilgan.
Ushbu kitob yoshlar fiziologiyasi va gigiyenasi faniga bag'ishlangan amaliy mashg'ulotlar uchun mo'ljallangan. Unda yosh organizmining fiziologik xususiyatlari, usish va rivojlanish qonuniyatlari, tashqi muhitning ta'siri, giyohvandlikning zararli oqibatlari hamda oilaviy hayotga tayyorlashning tibbiy-gigienik asoslari kabi masalalar yoritilgan. Kitobda talabalarning amaliy mashg'ulotlarda bajaradigan vazifalari, laboratoriya ishlari, test savollari, gigiyenik baholash usullari va boshqa amaliy ko'nikmalar berilgan.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan nashr etilgan bo'lib, Alisher Navoiy nomidagi Samarqand Davlat Universiteti Tabiiy fanlar fakulteti Ekologiya yo'nalishi Fiziologiya, Genetika va Biokimyo kafedrasi tomonidan Odam va hayvonlar fiziologiyasi fanidan "Ayiruv (chiqaruv) tizimi fiziologiyasi" mavzusiga bag'ishlangan. Kitobda buyraklar tuzilishi va funksiyalari, siydik hosil bo'lish jarayoni, siydik ajratish, odam va hayvonlar terisining ekskretorlik vazifalari, jigar va o'pkaning sekretorlik funksiyalari kabi mavzular yoritilgan.
Ushbu kitob buyrak kasalliklari, xususan, glomerulonefrit va piyelonefrit, hamda ularning immun tizimi bilan bog'liqligini o'rganadi. Kitobda buyrakning anatomik va fiziologik xususiyatlari, immunologik tizimning asoslari, buyrak kasalliklarining etiologiyasi va patogenezi batafsil yoritilgan. Tadqiqot natijalari asosida surunkali glomerulonefritli bemorlardagi immun tizimidagi o'zgarishlar, HLA antigenlarining taqsimlanishi va ularning kasallik kechishi bilan bog'liqligi tahlil qilingan. Shuningdek, lyupus nefriti va o'tkir nefrit bilan og'rigan bolalardagi immun tizimidagi o'zgarishlar ham ko'rib chiqilgan.
Ushbu kitob odam va hayvonlar fiziologiyasining ayiruv tizimiga bag'ishlangan. Unda ayiruv organlarining ahamiyati, tuzilishi, faoliyati va boshqarilishi batafsil yoritilgan. Shuningdek, siydik hosil bo'lish jarayoni, tarkibi va unga ta'sir etuvchi omillar hamda ter bezlarining ekskretorlik funksiyalari haqida ma'lumotlar keltirilgan.