Ushbu dissertatsiya Mirzachoʻl vohasi sugʻoriladigan boʻz-oʻtloqi tuproqlarining biologik faolligini, xossalari va ularni yaxshilash yoʻllarini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda tuproqlarning mikrobiologik, biokimyoviy va agrofizikaviy xossalariga turli oʻsimlik resurslarining ta’siri, ularning unumdorlikka va hosildorlikka ta’siri oʻrganilgan.
Ushbu kitob Mirzacho‘l tabiiy geografik o‘lkasining iqlimi, ichki suvlari, tuproqlari, o‘simliklari va hayvonot dunyosini o‘rganishga bag‘ishlangan. Kitobda, shuningdek, ta’lim jarayonida zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanish usullari hamda geografiya darslarini tashkil etishning ilg‘or usullari haqida ma’lumotlar keltirilgan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi umumta'lim maktablarining 7-sinflarida "Mirzacho'l tabiiy geografik rayoni" mavzusini o'qitish metodikasiga bag'ishlangan. Unda yangi pedagogik texnologiyalar, elektron darsliklardan foydalanish, tabiiy geografik o'lkaning umumiy ta'rifi, geomorfologik tuzilishi, iqlimi, ichki suvlari, tuproqlari, o'simliklari va hayvonot dunyosi kabi mavzular o'rganilgan. Ish yakunida o'qitish uslublari bo'yicha tavsiyalar berilgan.
Ushbu dissertatsiya XX-XXI asr boshlarida Mirzachoʻl vohasi aholisining etnik tarkibi va moddiy madaniyatini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda mintaqa aholisining ijtimoiy-iqtisodiy hayoti, madaniy merosi, urf-odatlari, migratsiya jarayonlari va ularning hudud iqtisodiyoti va madaniyatiga ta'siri, shuningdek, aholi tarkibidagi o'zgarishlar ilmiy-amaliy jihatdan tahlil qilingan. Tadqiqotda hududning ijtimoiy-madaniy jarayonlari, aholi migratsiyasi, etnik tarkibining shakllanishi hamda moddiy madaniyatining oʻziga xosliklari turli manbalar va arxeologik materiallar asosida oʻrganilgan.
Xulosa qismida muallif oʻz tadqiqotining asosiy xulosalarini va ularning amaliy ahamiyatini bayon etadi. Mirzachoʻl vohasi Oʻrta Osiyoning markaziy qismida joylashganligi, iqlimi va geografik oʻrni bilan ajralib turishi, XIX asr oxirigacha Buxoro amirligi va Qoʻqon xonligi oʻrtasidagi bahsli hudud boʻlganligi, soʻngra Rossiya imperiyasi tomonidan bosib olinib, Oʻzbekiston SSR va Qozogʻiston ASSR tarkibiga kirganligi, 1960-yillarda esa maʼmuriy-hududiy islohotlar oʻtkazilishi natijasida Oʻzbekiston tarkibiga toʻliq oʻtkazilganligi haqida maʼlumot beradi. Tadqiqotda ushbu hudud aholisining etnik tarkibi, joylashuvi, moddiy va maʼnaviy madaniyati, urf-odatlari, xoʻjalik yuritish usullari, ovqatlanish madaniyati, oilaviy va nikoh marosimlari kabi jihatlar tahlil qilingan. Shuningdek, Sirdaryo viloyatining etnik tarkibi va aholi sonining oʻzgarishi statistika maʼlumotlari asosida koʻrsatib berilgan. Xulosa qismida tadqiqotning ilmiy va amaliy ahamiyati, olingan natijalarning Oʻzbekiston tarixi, etnografiya va boshqa fanlar uchun qoʻllanma sifatida foydalanish mumkinligi taʼkidlangan.
Ushbu dissertatsiya Mirzacho'l iqtisodiy rayonidagi shahar va shaharchalarning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi va joylanishining iqtisodiy geografik xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda urbanizatsiya jarayonlari, aholining demografik tarkibi, geografik omillarning ta'siri, shaharlar rivojlanishining prognozlari kabi muhim masalalar tahlil qilingan. Shaharlarning hududiy tashkil etilishi, funksional turlari va klassifikatsiyasi bo'yicha yangi xulosalar chiqarilgan. Tadqiqot natijalariga asoslanib, hududlarni rivojlantirish bo'yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Maqolada qadimiy Mirzacho'l hududida shaharsozlik madaniyatining rivojlanishi tarixi, bu hududning geografik o'rni, qadimda dehqonchilik va chorvachilikning rivojlanishi, Buyuk Ipak yo'lining ahamiyati, shahar va karvonsaroylarning paydo bo'lishi, ularning savdo aloqalari bilan bog'liqligi, shuningdek, Nurato (Xushkat) shahri misolida shaharsozlikning yuksalishi va tanazzuli sabablari ko'rib chiqiladi.
Maqolada qadimiy Mirzacho'l hududida shaharsozlik madaniyatining rivojlanishi tarixi o'rganilgan. Sirdaryo viloyatining qadimda dehqonchilik va chorvachilik bilan mashhur bo'lganligi, Buyuk ipak yo'lining ahamiyati, arablar istilosidan keyingi davrda shaharsozlikning yuksalishi, Nur Ota, EskI Havos, Savot kabi shaharlarning rivojlanishi haqida ma'lumotlar berilgan. Maqola Mirzacho'lning Buyuk ipak yo'li bilan bog'liqligini ta'kidlaydi.
Ushbu maqola qadimiy Mirzacho‘l hududida shaharsozlik madaniyatining rivojlanish tarixini o‘rganadi. Unda qadimda bu yerda sug‘dlar, baqtriyaliklar va ko‘chmanchi qabilalar yashaganligi, hududning Buyuk ipak yo‘li orqali savdo-sotiq aloqalari rivojlanishida muhim rol o‘ynaganligi haqida so‘z boradi. Shuningdek, Mirzacho‘ldagi qadimiy shaharlar (Nurota, Eski Xovos va boshqalar) hamda ularning rivojlanish omillari tahlil etiladi.
Maqolada qadimiy Mirzacho'l hududida shaharsozlik madaniyatining rivojlanishi tarixiga nazar tashlanadi. Unda hududning geografik o'rni, Buyuk ipak yo'lining ahamiyati, savdo yo'llarining rivojlanishi, shahar va qishloqlarning paydo bo'lishi hamda ularning iqtisodiy va madaniy aloqalari yoritilgan.