Qovushoq - elastik muxitda joylashgan to‘ldiruvchili silindrik qobiqda garmonik to‘lqinlar ta’sirdan hosil bo‘lgan kuchlanishlar - deformatsiya holati xususiyatlari
Ushbu avtoreferat
Ushbu avtoreferat
Ushbu kitob "Ikki qovushoq suyuqlikning silindrik quvurdagi ketma-ket harakati haqidagi masalaning yechimi" nomli bo'lib, u suyuqliklar harakatining nazariy va amaliy jihatlarini o'rganadi. Kitobda, avvalo, qovushoq suyuqliklar tushunchasi, ularning asosiy harakat tenglamalari, Nav'ye-Stoks tenglamasi kabi mavzular yoritiladi. Keyinroq, silindrik quvurlarda ikki qovushoq suyuqlikning ketma-ket harakati masalasi matematik modellar asosida tahlil qilinadi. Mualliflar gidrodinamikaga oid masalalarni yechishda qo'llaniladigan usullarni ko'rib chiqib, ularning amaliy ahamiyatini ochib beradilar. Kitob yakunida olingan natijalar umumlashtirilib, ilmiy va amaliy xulosalar beriladi. Shuningdek, keltirilgan adabiyotlar ro'yxati ham mavjud.
Ushbu dissertatsiya uch qatlamli qovushoq-elastik plastinkalarning erkin va majburiy tebranish xususiyatlarini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda uch qatlamli plastinkalarning dinamik holatini baholash, ularning tebranishlarini kamaytirish usullarini takomillashtirish masalalari koʻrib chiqilgan. Zamonaviy dasturiy ta'minotlar yordamida analitik va sonli hisoblashlar amalga oshirilgan. Tadqiqot natijalari respublika va xalqaro konferensiyalarda muhokama qilingan va amaliyotga tatbiq etilgan.
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti 2025 yilda Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti huzuridagi Ilmiy kengash tomonidan qabul qilingan bo'lib, unda Yuldosh Shermonovich G'aybulovning "Qovushoq va qovushoq-elastik suyuqliklarning neft chiqarish qudug'ida nostatsionar harakati" mavzusidagi ishi yoritilgan. Tadqiqotda neft qazib olish jarayonida vishkoelastik va qovushoq suyuqliklarning harakatini modellashtirish, ularning gidrodinamik bosimiga ta'sirini tahlil qilish hamda ilmiy-amaliy echimlar ishlab chiqish masalalari ko'rib chiqilgan.
Ushbu dissertatsiya uch qatlamli silindrik qovushoq-elastik qobiqlar va ularning tashqi va ichki muhit bilan dinamik o'zaro ta'sirini, xususan, harakatlanuvchi qovushoq suyuqlik ta'sirida yuzaga keladigan tebranishlarini tadqiq qilishga bag'ishlangan. Tadqiqotda yangi matematik modelllar, hisoblash usullari va algoritmlar ishlab chiqilgan bo'lib, ular asosida turli muhandislik muammolarini yechishga imkon beruvchi nazariy va amaliy natijalar olingan. Tadqiqot natijalari qobiqlar konstruktsiyasini takomillashtirish va materiallar sarfini kamaytirishga hissa qo'shadi. Dissertatsiyada tebranish nazariyasi, gidroelastiklik masalalari, qatlamli jismlar dinamikasi kabi sohalar bo'yicha ilmiy ishlar sharhi berilgan, shuningdek, avtor tomonidan olib borilgan tadqiqotlar natijalari aniq va batafsil yoritilgan.
Ushbu kitobda texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish va boshqarish uchun zarur bo'lgan o'lchash usullari va asboblari haqida ma'lumotlar keltirilgan. Kitobda har xil fizik kattaliklarni o'lchash, o'lchash xatoliklari, bosim, temperatura, namlik va sarfni o'lchash usullari va asboblarining tuzilishi, ishlash prinsiplari hamda ularning xarakteristikalari batafsil bayon etilgan. Shuningdek, gazlarni tahlil qilish usullari va asboblari ham ko'rib chiqilgan.
Asarda Yapaлоқqush va Ko'rqush personajlari orqali hayotiy hikoyalar, masallar va pand-nasihatlar keltirilgan. Asosiy voqealar Bo'yug'li ismli Boyning qizi Gunasbonu bilan bog'liq. Yapaлоқqush Ko'rqushni Bo'yug'li bilan qizining nikohi borasida muzokara olib borish uchun yuboradi. Muzokaralar davomida turli xil bahslar, masallar va hikoyalar yuzaga keladi. Natijada, asar o'quvchilarga hayot saboqlari, donolik va axloqiy qo'llanmalar bilan boyitilgan qiziqarli voqealar orqali taqdim etiladi.
Qo'lyozma Kamalov Odilbek Rajapbaevichning "Qayqovustin Qobusnoma shig`armasida a`dep-ikramliq ma`seleleri" nomli magistrlik dissertatsiyasidir. Unda insonning axloqiy va ma'naviy kamolotiga oid masalalar, adabiyotning jamiyatdagi o'rni va ahamiyati, shuningdek, turli xalqlar madaniyatining o'zaro ta'siri kabi mavzular ko'tarilgan. Dissertatsiya Qoraqalpog'iston Respublikasi Nukus shahridagi Ajiniyoz nomidagi pedagogika institutida tayyorlangan.
Magistrlik dissertatsiyasi vertikal silindrik quvurda bir qovushoq suyuqlikning ikkinchisi orqali siqib chiqarish masalasini yechishga bag'ishlangan. Ish kirish, ikki bob, xulosa, ilova va foydalanilgan adabiyotlardan iborat. Birinchi bobda qovushoq suyuqliklar haqida tushunchalar va ularning harakati tenglamalari keltirilgan. Ikkinchi bobda esa bir suyuqlikni ikkinchisi orqali siqib chiqarish masalalari yechilgan, suyuqliklar orasidagi chegarasining koordinatalarini topish algoritmi tuzilgan.
Ushbu kitob (avtoreferat) Qashqadaryo viloyati Gʻuzor massivida tarqalgan qoʻriq och tusli boʻz tuproqlarning morfogenetik, fizik-mexanik, agrokimyoviy va biologik xossalarining hozirgi holati va ulardan samarali foydalanish yoʻllarini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqot natijalari Oʻzbekistonning qishloq xoʻjaligini rivojlantirish strategiyasiga mos keladi va tuproq degradatsiyasining oldini olish hamda uni yaxshilash boʻyicha ilmiy asoslangan tavsiyalar ishlab chiqishga qaratilgan. Kitobda, shuningdek, oʻsimliklarni oziqlantirishning tuproq xossalariga taʼsiri, qoʻriq tuproqlardan samarali foydalanish yoʻllari hamda bu boradagi iqtisodiy samaradorlik ham yoritilgan.