Salоhiddin Tоshkandiy “Temurnоma” asarining lingvоmadaniy tadqiqi
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Xayriddin Sultonov o'zbek nasrining taraqqiyotidagi iste'dodli yozuvchilardan biridir. U 1956-yilda Toshkent viloyatida tug'ilgan. Uning mehnat faoliyati 80-yillarda boshlangan. U "Guliston", "Yoshlik" kabi oylik jurnallarda, G'ulom nomidagi adabiyot va san'at nashriyotida faoliyat olib borgan. U hozir G'ulom nomidagi nashriyotning bosh muharriri. Sultonov 70-yillardan boshlab hikoyalar va romanlar yozgan. Uning "Quyosh barchaga barobar", "Bir oqshom ertagi", "Onamning yurti", "Umr esa o'tmoqda", "Boburning tushlari" kabi kitoblari mashhur. Bundan tashqari, u "Changak", "Moziydan bir sahifa" kabi filmlarni yaratgan. Sultonov mohir tarjimon bo'lib, A.Sent-Ekzyuneri, Yu.Nagibin va V.Shukshin asarlarini o'zbek tiliga tarjima qilgan.
Ushbu kitobda islom huquqi tarixi, manbalari, tizimlari va asosiy prinsiplari batafsil yoritilgan. Shuningdek, unda shariat qonunlarining jamiyatdagi roli, musulmon huquqshunosligining turli maktablari va O'zbekiston sharoitida islom huquqidan foydalanish masalalari ham ko'rib chiqilgan.
Ushbu kitob XVII-XVIII asrlarda yashab ijod qilgan shoir Salohiddinning "Gul va Bulbul" dostonini tahlil qiladi. Doston muhabbat, sadoqat, adolat va zulmga qarshi kurash kabi mavzularni o‘z ichiga oladi. Asar majoziy obrazlar, ramzlar va timsollar orqali feodal tuzumning illatlarini ochib tashlaydi. Kitobda dostonning asosiy qahramonlari Bulbul, Gul va Sabo kabi obrazlar orqali tasavvufiy qarashlar hamda insoniylik fazilatlari tarannum etiladi. Kitobda doston syujeti va kompozitsiyasi batafsil ko'rib chiqilgan, shuningdek, undagi voqealarning ramziy ma'nosi ham yoritilgan.
Kitob Salohiddin Toshkandiyning "Temurnoma" asarini tahlil qiladi, unda Amir Temur shaxsi, asarning tarixiy ahamiyati va til xususiyatlari ko'rib chiqiladi. Asar davlat tilida ish yuritish, hujjatchilik va atamashunoslik masalalariga ham tegishli bo'lib, o'quv qo'llanma sifatida ham foydalanishga mo'ljallangan.
Ushbu magistrlik dissertatsiyasi Zahiriddin Muhammad Bobur nomidagi Andijon Davlat universitetida yaratilgan bo'lib, unda Salohiddin Salohiyning "Gul va Bulbul" dostonining g'oyaviy va badiiy xususiyatlari tahlil qilinadi. Asarda dostonning o'zbek mumtoz adabiyotida tutgan o'rni, undagi xalqchillik, timsollar, va majoziy obrazlar tadqiq etiladi. Dissertatsiya mumtoz adabiyot tarixini o'rganuvchi tadqiqotchilar uchun qimmatli manba bo'lishi mumkin.
Ushbu magistrlik dissertatsiyasi Zahiriddin Muhammad Bobur nomidagi Andijon davlat universiteti o‘zbek adabiyoti kafedrasida olib borilayotgan “Hozirgi o‘zbek adabiyotshunosligining dolzarb masalalari” mavzusidagi ilmiy-tadqiqot ishlari doirasida bajarilgan. Tadqiqotda Saloxiddin Salohiyning "Gul va Bulbul" dostonining majoziy talqini yoritilgan. Dostonning g‘oyaviy-estetik xususiyatlari, undagi majoziy timsollarning jamiyat va tabiat haqidagi qarashlari, badiiyatning ta’sir vositalari orqali qay tarzda ifodalanganligi ochib berilgan.
Ushbu kitob o'zbek kompozitorlarining hayoti va ijodini o'rganishga bag'ishlangan. Unda XX asrda o'zbek musiqa san'atiga katta hissa qo'shgan atoqli kompozitorlarning biografiyalari, asarlari va ijodiy faoliyatlari haqida ma'lumot berilgan. Kitob, asosan, musiqa ta'limi yo'nalishidagi talabalar uchun mo'ljallangan bo'lib, o'zbek kompozitorlarining merosini o'rganishda muhim manba hisoblanadi.
Ushbu kitob O'zbekiston kompozitorlari va bastakorlarining hayoti va ijodini o'rganishga bag'ishlangan. Unda ularning musiqa madaniyatiga qo'shgan hissasi, yaratgan asarlari va ularning janrlari haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, O'zbekiston bastakorlar uyushmasining faoliyati, turli yillardagi ishlariga ham to'xtalib o'tilgan.
Ushbu kitobda ikki xil hikoya joy olgan. Birinchi hikoya "Shoxli Iskandar" deb nomlanadi. Unda shoh Iskandar soch-soqolini oldirgandan keyin sartaroshni o'ldirtirib yuborishi va buvisining qiziquvchanligidan shohning boshida shox paydo bo'lishi hamda bu holatni sartaroshning sir tutishi haqida hikoya qilinadi. Ikkinchi hikoya "Minora" deb nomlanadi. Unda bir begona yo'lovchining qishloq ahli bilan kelishib, minorani ko'chirib berishi va buning evaziga uch oy davomida yaxshi boqilishini so'rashi, so'ngra esa ovulni aldagani haqida hikoya qilinadi.