Ushbu dissertatsiya Selungur g'or makonining tosh industriyasini texnik-tipologik tadqiqot qilishga bag'ishlangan. Unda makondan topilgan tosh buyumlar zamonaviy usullar yordamida oʻrganilib, ularning madaniy-davriy xususiyatlari, genezisi va Osiyo paleolitidagi oʻrni aniqlanadi. Tadqiqot Oʻrta Osiyo ilk paleolit davrini oʻrganishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Ushbu kitob O'zbekiston hududida tosh davrining boshlanishi, taraqqiyoti va xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Kitobda Selung'ur, Obirahmat, Ko'lbuloq kabi muhim arxeologik yodgorliklar batafsil tahlil qilingan, ularning geologik tuzilishi, topilgan artefaktlar va fauna qoldiqlari haqida ma'lumotlar keltirilgan. Shuningdek, tosh asri davrida insoniyat taraqqiyotining asosiy bosqichlari, madaniy aloqalar va paleoekologik sharoitlar ham ko'rib chiqilgan.
Ushbu kitob Oʻzbekiston va Oʻrta Osiyo hududidagi tosh davrining arxeologik yodgorliklarini oʻrganish tarixiga bagʻishlangan. Unda Selungʻur va Obirahmat gʻor makonlarining Oʻzbekiston tarixi va arxeologiyasidagi oʻrni tahlil etiladi, qadimgi odamlarning shakllanishi, taraqqiyoti va madaniyati masalalari koʻrib chiqiladi. Kitobda paleolit, mezolit va neolit davrlarining xususiyatlari, madaniy aloqalari va xronologiyasi haqida ma’lumotlar keltirilgan.
Maqolada O'rta Osiyo insoniyatning eng qadimgi maskanlaridan biri sifatida ko'rib chiqiladi. Unda Selengur g'or makoni, Ko'lbuloq, Uchtut, Bo'riqazigan, Onorcha, Qoratangir, Qizqal'a, Yangaja, Takali, Kamar, Shabakti, Uchbuloq, Qoratog', Lahuti I, Xavolang va boshqa yodgorliklarning madaniy qatlamlaridan topilgan ashyolar, xususan mehnat qurollari o'rganiladi. O'rta Osiyo qadimda odamzod tomonidan o'zlashtirilganligi, ilk paleolit davri yodgorliklari, arxeologik topilmalar va ularning ahamiyati haqida ma'lumotlar beriladi.
Ushbu maqola O'rta Osiyo, xususan O'zbekiston insoniyatning eng qadimgi maskanlaridan biri ekanligini ilmiy jihatdan tasdiqlaydi. Qadimgi madaniyatning mahalliy asosda rivojlanganligi haqida ma'lumot berilgan. Ilk paleolit davri, sinantroplar davri va ashel davri yoritilgan. Selung'ur g'ori va Ko'lbuloq makonlari haqida ma'lumotlar keltirilgan. O'rta Osiyoda odamzod paydo bo'lgan mintaqalar qatoriga kirishi isbotlangan.
Ushbu maqola O'rta Osiyo hududidagi eng qadimgi inson maskanlari, jumladan Selengur g'ori, Ko'lbuloq, Uchtut kabi joylardagi topilmalar va ularning ahamiyatini o'rganadi. Qadimgi tosh asrining ilk bosqichiga oid yodgorliklar tahlil qilinib, bu hududning odamzod tomonidan million yillar avval o'zlashtirilgani haqida dalillar keltiriladi. Topilgan mehnat qurollari, hayvon suyaklari va boshqa arxeologik materiallar orqali qadimgi odamlarning hayoti, madaniyati va evolyutsiyasi haqida ma'lumot beriladi. Selengur g'oridan topilgan inson suyak qoldiqlari O'rta Osiyoning insoniyatning ilk markazlaridan biri ekanligini tasdiqlaydi.
Ushbu kitob Farg'ona vodiysi tosh davri arxeologiyasiga bag'ishlangan bo'lib, O'zbekiston paleolit davrini o'rganishdagi ahamiyatini ochib beradi. Unda mintaqaning qadimgi tosh asri manzilgohlari, jumladan, Selungur g'ori, Ko'lbuloq makoni va boshqa muhim yodgorliklar tahlil qilinadi.
Ertakda garang bir odam oltita echkisini bozorga olib ketayotganda uxlab qoladi va echkilari yo'qoladi. Ularni topish uchun harakat qilib, garang dehqon bilan uchrashadi. Dehqon echkilarni ko'rganini aytadi, ammo garang echkilarini topgach, dehqonga echkilaridan birini berishga va'da beradi. Shunda ular o'rtasida tushunmovchiliklar kelib chiqadi va janjallashadilar. Keyinroq, dehqonning xotini ham garang bo'lib chiqadi va erining harakatlarini noto'g'ri tushunib, o'ziga xos tarzda munosabat bildiradi. Oxirida, ularning janjalini eshitgan bir qiz ham garangligi sababli vaziyatni noto'g'ri talqin qilib, yig'lay boshlaydi. Qo'shnilar voqeani bilib, kulishadi. Ertak garang odamlarning tushunmovchiliklari va kulguli vaziyatlari haqida hikoya qiladi.
Ushbu kitob O'zbekiston hududidagi tosh davri arxeologiyasi manbalarini umumlashtiradi, davrni o'rganish muammolarini muhokama etadi, O'zbekiston tosh asri madaniyatlarining xususiyatlari, shu davrda yashagan gominidlarning fizik tiplari haqida ma'lumotlar umumlashtiriladi va O'zbekiston tosh asri arxeologiyasini o'rganishning istiqbollari belgilab beriladi.
Ushbu kitobda insoniyatning kelib chiqishi, biologiya fani, uning metodlari, muammolari, paleontologiya dalillari va foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati haqida ma'lumotlar berilgan. Kitobda insoniyatning paydo bo'lishi, uning evolyutsiyasi, biologik va ijtimoiy omillar ta'siri, shuningdek, turli xil diniy va ilmiy qarashlar haqida batafsil ma'lumotlar keltirilgan. Unda odamning evolyutsiyasida muhim rol o'ynagan omillar, masalan, irsiyat, o'zgaruvchanlik, yashash uchun kurash va tabiiy tanlanish kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Shuningdek, kitobda insoniyatning dastlabki vakillarining qazilma qoldiqlari, ularning turmush tarzi, mehnat qurollari va madaniyati haqida ma'lumotlar mavjud.