Ushbu matn Oʻzbekiston xalq yozuvchisi Shukur Xolmirzaevning “Boysun” gazetasiga yozgan maktubidir. Maktubda adib oʻzining ijodiy faoliyati, kitobxonlar bilan munosabatlari, tabiatga boʻlgan muhabbati va jamiyatdagi dolzarb masalalar haqidagi fikrlari aks etgan. Shuningdek, maktubda Shukur Xolmirzaevning shaxsiy hayoti, doʻstlari va hamkasblari haqida ham maʼlumotlar mavjud.
Ushbu maqolada yosh avlodda shukronalik tuyg'usini shakllantirish tamoyillari haqida so'z boradi. Ta'lim-tarbiya jarayonida shukronalikni singdirish, milliy qadriyatlarga hurmat, sabr-qanoat kabi fazilatlarni rivojlantirish muhimligi ta'kidlanadi. Shuningdek, oila, maktab va jamiyatning bu boradagi roli, ibrat ko'rsatish, ma'naviy barkamollik tamoyillari orqali shukronalikni tarbiyalash usullari ko'rsatilgan.
Maqolada yosh avlodga shukronalik tarbiyasini singdirish tamoyillari haqida so'z yuritiladi. Ta'lim-tarbiya sohasida jamiyat ta'sirini kuchaytirish, farzandlarni o'qimishli, odobli qilib tarbiyalash, ularning qalbida sog'lom hayot tarzi, milliy qadriyatlarga hurmat tuyg'ularini shakllantirishga e'tibor qaratish lozimligi ta'kidlanadi.
Kitob Shukur Xolmirzaevning hikoyalaridan iborat bo'lib, unda qishloq hayoti, insoniy munosabatlar, adolat, mehr-oqibat, orzu-umidlar, adolat va hayotning murakkabliklari tasvirlangan. Hikoyalarda oddiy odamlarning kundalik tashvishlari, quvonch va qayg'ulari, sevgi va nafrat kabi tuyg'ulari aks etgan.
Ushbu kitob, Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari boʻyicha qoʻmitaning 2018-yildagi 5219-sonli xulosasi asosida nashrga tayyorlangan boʻlib, Oʻzbekistonning kelajagi va jamiyat axloqiy tarbiyasiga oid dolzarb masalalarni oʻz ichiga oladi. Kitobda oʻzbek mumtoz adabiyotidan olingan naqllar, nasihatlar, hadislar va Qurʼon oyatlaridan olingan ibratlar orqali insonning maʼnaviy kamolotga erishish yoʻllari, xususan, halollik, vafodorlik, sabr, xaqgoʻylik, ixlos, ilm, xosiyat, birodarlik, iffat, insof, toʻgʻrilik kabi olijanob fazilatlarni targʻib qilishga qaratilgan. Kitobda, shuningdek, ғийбат, hasad, riyo, kibru havo, xurofiy ichimliklar, qimorbozlik, oʻgʻrilik kabi yomon illatlarning inson va jamiyat hayotiga salbiy taʼsiri yoritilgan.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
“Hamal ayvoni” – taniqli oʻzbek shoiri Eshqobil Shukurning turli yillarda yaratilgan she’rlari va dostonlaridan iborat toʻplami. Kitobda insonning ruhan ozodligi, qalb kechinmalari, muhabbat, Vatanga sadoqat, zamon va inson munosabatlari, tabiat goʻzalligi kabi mavzular badiiy talqin etilgan. Shoirning oʻziga xos uslubi, majoziy ifodalari, xalq ogʻzaki ijodiga yaqinligi kitobga alohida joziba bagʻishlagan.
Hikoya Xosiyatxonning dadasi tomonidan uyga olib kelingan sayroqi qush haqida. Xosiyatxon va uning singlisi Hidoyatbonu qushni ko'rib xursand bo'lishadi. Hidoyatbonu qushning nega qo'rqayotganini so'raydi, Xosiyatxon esa uning begona ekanligini tushuntiradi. Qizlar qushga o'yinchoq berishmoqchi bo'lishadi, lekin o'rniga qafasga daraxt shoxlarini o'rnatishadi. Qushcha daraxtzorda o'zini yaxshi his qiladi. Nilufar opa ularga yordam beradi. Qizlar qafasni daraxtzorga o'xshatishadi, suv va tariq berishadi. Qushcha kanareyka ekanligi aniqlanadi. Onasi qizlarning mehmondo'stligini maqtaydi. Ertasi kuni qushcha sayrashni boshlaydi va hamma hayratda qoladi. Hikoya qushlarning sayrashida hikmat borligini va ular tinchlik, mehr va baraka uchun shukrona aytishini ta'kidlaydi.
Kitobda muomala madaniyati, insonlar bilan to'g'ri munosabat o'rnatish, nutq odobi, telefon orqali muloqot qilish qoidalari, tanqid va minnatdorchilik bildirish san'ati kabi mavzular yoritilgan. Kitob, shuningdek, suhbat qurish, tinglash, ta'sir ko'rsatish, o'z shaxsiyati haqida ijobiy taassurot qoldirish, dalda berish va boshqa odamlar bilan muloqotda yuzaga keladigan qiyinchiliklarni bartaraf etish yo'llarini o'rgatadi. Muallif, odob-axloq normalariga rioya qilish, samimiy bo'lish, xushmuomalalik va boshqalarni hurmat qilish kabi muhim jihatlarga urg'u beradi. Kitob keng auditoriyaga, xususan, kutubxona xodimlari va kitobxonlarga mo'ljallangan.
Ushbu kitob O'zbekiston adabiyotining XX asrning ikkinchi yarmidagi rivojlanish bosqichini, xususan 50-80-yillardagi adabiy jarayonlarni o'rganishga bag'ishlangan. Unda yangi davr o'zbek adabiyotining nasri, she'riyati, dramaturgiyasi va publitsistikasi kabi yo'nalishlari tahlil etiladi. Kitobda adabiyotshunoslikka oid ma'lumotlar va adiblar hayoti va ijodi tahlil etilgan.