Ushbu kitob Ruse universiteti (Bolgariya) 55-yillik ilmiy konferensiyasining bukleti boʻlib, unda turli sohalardagi ilmiy ma’ruzalar mavzulari, mualliflari va qisqacha annotatsiyalari keltirilgan. Kitobda smart ixtisoslashuv, innovatsion strategiyalar va mintaqaviy iqtisodiy transformatsiyaga oid dolzarb masalalar ko'tarilgan.
Ushbu maqola quyosh fotoelektr tizimlarini elektr tarmoqlariga integratsiyalashuvidagi texnik va texnik bo'lmagan muammolar va qiyinchiliklarni atroflicha ko'rib chiqadi. U energiya manbalarining o'zgaruvchan tabiati, tarmoq barqarorligiga ta'siri, energiya saqlash va tarmoq infratuzilmasi kabi masalalarni o'rganadi. Maqolada bunday tizimlarni samarali integratsiyalashuvini ta'minlash uchun zarur bo'lgan yangi nazorat strategiyalari va innovatsion yechimlar ham muhokama qilinadi.
Ushbu kitob avtonom quyosh elektr stansiyalarining parametrlarini o'lchash va baholash modelini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Unda quyosh energiyasidan foydalanishning afzalliklari, quyosh panellari va ularning turlari, monitoring tizimining ahamiyati, hamda xavfsizlik masalalari ko'rib chiqilgan. Kitob dasturiy ta'minot va apparat vositalarini o'z ichiga olgan avtonom quyosh elektr stansiyasini monitoring qilish tizimini yaratishga qaratilgan.
Ushbu maqola O'zbekiston Respublikasining quyosh energiyasi salohiyatini va undan samarali foydalanish usullarini ko'rib chiqadi. Unda quyosh energiyasini konvertatsiya qilish texnologiyalari qiyoslanadi, mamlakatning hozirgi iqtisodiy ahvoli va energiya talabi hisobga olinib, tavsiyalar beriladi. Shuningdek, maqolada quyosh energiyasidan foydalanish O'zbekiston iqtisodiyotining tabiiy gazga qaramligini qanday kamaytirishi ko'rsatib berilgan. O'zbekistonda yil davomida quyoshli kunlarning ko'pligi (300 kundan ortiq) va cho'l hududlarining ko'pligi (75%) uni quyosh energiyasidan foydalanish uchun qulay joyga aylantiradi. Maqolada quyosh suv isitish tizimlarining afzalliklari, jumladan, plate va evacuated tube kollektorlar hamda ularning texnik va iqtisodiy jihatlari tahlil qilingan. Quyosh energiyasining global muammolarni, xususan, global isishni bartaraf etishdagi roli ham ta'kidlangan. Sanoat qozonxonalari uchun quyosh suv isitish tizimini joriy etish bo'yicha amaliy tavsiyalar berilgan.
Ushbu maqola O'zbekiston Respublikasining quyosh energiyasi potensialini va uni samarali ishlatish usullarini ko'rib chiqadi. Tadqiqotda quyosh energiyasini konversiyalash texnologiyalari taqqoslanadi, mamlakatning joriy iqtisodiy ahvoli va energiya talabini hisobga olgan holda tavsiyalar berilgan. Shuningdek, quyosh energiyasidan foydalanish O'zbekiston iqtisodiyotining tabiiy gazga qaramligini qanday kamaytirishi ko'rsatilgan. Maqolada O'zbekistonning yuqori quyosh potensiali, jumladan, yil davomida 300 dan ortiq quyoshli kunlar va 75% cho'l hududlar mavjudligi ta'kidlanadi. Hozirgi kunda O'zbekiston energiya bilan ta'minotida neft, tabiiy gaz va ko'mir kabi qazilma yoqilg'ilar yetakchi o'rin tutadi, ammo ular cheklangan va ulardan foydalanish ekologik muammolarni keltirib chiqaradi. Shuning uchun qayta tiklanadigan energiya manbalariga, xususan, quyosh energiyasiga o'tish zarurligi ko'rsatib o'tiladi. Maqolada quyosh suv isitish tizimlarining afzalliklari va ularning iqtisodiy samaradorligi hamda turli xil quyosh kollektorlari turlari taqqoslanadi. Quyosh energiyasining global muammolarga (iqlim o'zgarishi) yechim bo'lishi hamda uning toza va ekologik zararsiz energiya turi ekanligi ta'kidlanadi.
Ushbu maqola Angren kaolinsdan olingan qo'shimchalarning kompozit polimer materiallarining (CPM) xususiyatlariga ta'sirini o'rganadi. Tadqiqotda turli navdagi kaolin qo'shimchalarining, xususan, AKF-78, AKS-30, ACT-10 va ACO turlari epoxy qoplamalarining mikro qattiqligi va zarba chidamliligi kabi fizik-mexanik xususiyatlariga ta'siri ko'rib chiqilgan. Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatadiki, qoplamalarning eng yaxshi ishlash xususiyatlari ACT-10 Angren kaolini bilan to'ldirilgan qoplamalar tomonidan ta'minlanadi, eng yomonlari esa AKF-78 bilan to'ldirilgan kompozit qoplamada kuzatiladi. Optimal Angren kaolin miqdori quyish materiallari va qoplamalarda 20-30 vazn qismni tashkil qiladi.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu maqola quyosh energiyasidan issiq suv ta'minoti uchun drenajsiz quyosh tizimlarining ishonchliligini va samaradorligini oshirishga bag'ishlangan. Maqolada, ayniqsa, atmosfera bosimi va issiqlik tashuvchining isitish harorati drenajsiz sifon tipidagi tizimlarning ishonchliligiga va samaradorligiga qanday ta'sir qilishini tushuntiriladi. Venturi trubkasi kabi faol elementni qo'llash orqali drenaj tizimining samaradorligini oshirish mumkinligi ko'rsatilgan. Ushbu yondashuv issiqlik tashuvchisi aylanishi uchun sarflanadigan energiyani 65-80% gacha kamaytiradi, chunki u suv qaynatish natijasida yuzaga keladigan gidrostatik bosimning yo'qolishini istisno qiladi. Tadqiqot shuni ko'rsatadiki, Venturi trubkasidagi oqim qisilishining optimal darajasi va uning qarshilik koeffitsientlari aniqlangan.
Ushbu maqola quyosh suv isitish tizimlarida, xususan, nur yutuvchi plastinka tipidagi quyosh kollektorlarining ko'taruvchi quvurlari bo'ylab suyuqlik oqimining bir xil taqsimlanishini yaxshilashga bag'ishlangan. Mualliflar ushbu muammoning ahamiyatini, ayniqsa majburiy sirkulyatsiya tizimlarida, tahlil qiladi va oqim taqsimotini tenglashtirishning turli usullarini, shu jumladan gidravlik kanallarni profilini o'zgartirishni ko'rib chiqadi. Ishda matematik model ishlab chiqilgan bo'lib, u dizayn parametrlari va oqim taqsimotining bir xilligi o'rtasidagi miqdoriy bog'liqlikni aniqlaydi. Tadqiqot natijalari va diagrammalar asosida, oqimni tenglashtirishda muhim rol o'ynaydigan omillar, jumladan, kanal diametrini, ko'taruvchi quvurlarning qarshiligini va qatlamlanishni sozlash kabi tavsiyalar berilgan.
Ushbu maqola quyosh energiyasidan foydalanib suvni tuzsizlantirish jarayonlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda quyoshli tuzsizlantirish qurilmalarida issiqlik va massa almashinuv jarayonlari eksperimental tarzda tadqiq etiladi. Tadqiqotda Qurilmadan maksimal foydalanish hamda uning samaradorligini oshirish maqsad qilib qo'yilgan. Shuningdek, maqolada quyosh isitkichlarida kechadigan jarayonlar, issiqlik va massa almashinuv koeffitsientlarini aniqlash uchun kriteriya tenglamalari, bu jarayonlarga ta'sir etuvchi omillar va ularning hisob-kitobi yoritilgan. Qurilmadan chiqadigan issiqlik yo'qotishlari va quyosh radiatsiyasining ahamiyati ham ko'rib chiqiladi.