🔍

Xondamir ilmiy – merosida tabiiy-ilmiy bilimlarning o‘rni va roli

Ushbu maqola XV-XVI asrlarda Movarounnahr va Xuroson hududlarida ilm-fan va madaniyatning yuksalishida buyuk alloma G'iyosiddin Humomiddin Muhammad Xondamirning o'rni va ahamiyatini ochib beradi. Xondamir o'zining ko'plab asarlarida o'sha davrdagi tarix, madaniyat, ijtimoiy-iqtisodiy hayotni yoritib berish bilan bir qatorda, tabiatshunoslik (fizika, astronomiya, tibbiyot) fanlarining rivojiga ham katta hissa qo'shganligini ta'kidlaydi. Maqolada Xondamirning o'zi faoliyat ko'rsatgan davr olimlari, jumladan, Maxdum Mavlono Fasixiddin Muhammad an-Nizomiy, Mavlono Kamoliddin Abdurazzoq Samarqandiy, Mavlono G'iyosiddin Muhammad va boshqalar asarlariga to'xtalib o'tilgan. Xondamirning tibbiyot ilmiga oid yozgan asarlari va u davrdagi mashhur shifoxonalar, jumladan, Hirotdagi "Dor ush-shifo" haqida ham ma'lumot beriladi. Maqolaning yakunida o'tmish merosi, jumladan, tabiiy-ilmiy bilimlarimizning hozirgi kungacha ahamiyatini yo'qotmaganligi ta'kidlanib, ushbu boy ilmiy merosni asrab-avaylash va kelajak avlodlarga yetkazish zarurati ta'kidlangan.

🔑 Kalit soʻz🎯 100.0%

Tеmuriylаr dаvri tаriхi tаriхshunоsligi

Ushbu kitob, O'zbekiston tarixida muhim o'rin tutgan Temuriylar davri tarixshunosligiga bag'ishlangan. Unda Temuriylar davlatining tarixiy bilimlari, Mirzo Ulug'bekning "Tarixi arba'i ulus" asari, XV-XVI asrlardagi O'rta Osiyodagi feodal ziddiyatlar va kurashlar tarixshunosligi, tarixchi Xondamirning ilmiy merosi, Muhammad Zahiriddin Boburning "Boburnoma" asari, Alisher Navoiyning tarix ilmiga oid asarlari, Amir Temur va Temuriylar davlati to'g'risidagi jahon tarixshunosligi va zamonaviy tarixchilar asarlarida yoritilishi kabi mavzular keng yoritilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 77.0%

Xotira

Ushbu taqdimot xotiraga bag'ishlangan bo'lib, unda xotira tushunchasi, uning nerv-fiziologik asoslari, turlari, jarayonlari va individual farqlari ko'rib chiqiladi. Taqdimot xotira ta'riflari, tasniflari va xotira jarayonlarining asosiy nazariyalarini o'z ichiga oladi. Xotirani esda olib qolish, saqlash, esga tushirish va unutish kabi jihatlari tahlil qilinadi. Shuningdek, xotira jarayonlariga turli xil psixologik, neyro-fiziologik va biokimyoviy nuqtai nazarlardan yondashiladi.

🔑 Kalit soʻz🎯 73.8%

Xotira

Ushbu matn xotira, uning turlari, jarayonlari va o'rganish usullariga bag'ishlangan laboratoriya mashg'uloti ishlanmasidir. Unda ixtiyoriy esda qoldirish, mexanik va mantiqiy xotira, obrazli xotira va xotira tasavvuri kabi mavzular qamrab olingan. Matnda xotirani tekshirish uchun turli usullar, jumladan, so'zlarni esda qoldirish, kartochkalar yordamida obrazli xotirani tekshirish va xotira tasavvurini aniqlash usullari keltirilgan. Shuningdek, nazorat savollari va adabiyotlar ro'yxati ham mavjud.

🔑 Kalit soʻz🎯 73.8%