Ushbu kitob ammiakning xossalari, olinishi, ishlatilishi va kimyoviy birikmalariga bag'ishlangan. Kitobda ammiakning sanoat ahamiyati, fizik va kimyoviy xossalari, olinish usullari, kompleks birikmalari va ishlatilishi batafsil yoritilgan. Shuningdek, azotli o'g'itlar ishlab chiqarish, mineral o'g'itlar va karbamid ishlab chiqarish texnologiyalari ham ko'rib chiqilgan.
Ushbu kitobda azotning umumiy xossalari, tabiatda uchrashi, olinishi, fizik va kimyoviy xossalari, shuningdek, vodorod bilan hosil qilgan birikmalari, xususan ammiak, gidrazin va azid kislota batafsil yoritilgan. Kitob azot birikmalarining ahamiyati va ulardan foydalanish sohalariga ham to'xtalib o'tadi. Ammiakning xossalari, olinishi, laboratoriya va sanoat usullari, ishlatilishi va ahamiyati keng bayon etilgan. Gidrazin va azid kislotalari ham xususiyatlari, olinish usullari va ishlatilishiga ko'ra tahlil qilingan. Kitob azotning tabiatdagi aylanish jarayonini ham o'z ichiga oladi.
Kitob noorganik kimyodan kurs ishini tayyorlash boʻyicha uslubiy qoʻllanma boʻlib, unda noorganik kimyoning nazariy va amaliy asoslari, kurs ishini tayyorlash tartibi, mavzular, ishlatiladigan reaktivlar va uskunalar haqida maʼlumotlar berilgan.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi oliy ta'lim muassasalari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, ammiak ishlab chiqarish texnologiyasini loyihalashtirish masalalarini o'z ichiga oladi. Kitobda ammiak ishlab chiqarishning asosiy bosqichlari, qurilmalari, xavfsizlik choralari, avtomatlashtirish va atrof-muhitni muhofaza qilish kabi masalalar batafsil yoritilgan. Kitobda nazariy ma'lumotlar bilan bir qatorda, amaliy hisob-kitoblar, chizmalar va texnologik sxemalar ham keltirilgan.
Ushbu kitob
Ushbu o'quv qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligining 2019 yil 20 iyuldagi 654-sonli buyrug'iga asosan nashrga tavsiya etilgan. Qo'llanma umumiy va noorganik kimyo, analitik kimyo va organik kimyo tarmoqlarini o'z ichiga oladi. Kimyo fani muhandislik va ilmiy tadqiqotlar uchun zarur tabiiy fanlardan biridir. Kimyo fani dunyoda hamma narsani, tushunish uchun zarurdir. Kimyo fani kimyoviy jarayonlar, kimyoviy elementlar va kimyoning asosiy qonunlarini o'rganadi.
Ushbu maqolada suyuqlikning kichik (tomchi) sarfini o'lchashni intellektuallashtirish masalalarini ko'rib chiqadi. Suyuqlikning kichik sarfini yuqori aniqlikda o'lchash kimyo, biokimyo sanoati, tibbiyot va boshqa sohalarda muhim ahamiyatga ega, masalan, farmatsevtikada dori vositalari eritmalarining sarfini o'lchashda. Kichik sarflarni avtomatik boshqarish uchun signallarni keyingi qayta ishlash, tahlil qilish va boshqaruv ta'sirini shakllantirish uchun signallarni aylantirish imkonini beruvchi yuqori aniqlikdagi o'lchov vositalari talab qilinadi. Ushbu maqolada taklif etilayotgan usullar, zamonaviy uskunalar va neyron tarmoqlari asosida ishlaydigan tizimlarni qo'llash orqali o'lchovlar aniqligini oshirish yo'llari ko'rsatilgan.
Ushbu kitob "Kimyoviy texnologiya" fanidan mustaqil o'zlashtirish vositalari bo'lib, O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tomonidan tasdiqlangan va Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti tomonidan nashr etilgan. Kitob oliy o'quv yurtlarining "Kimyo" va "Kimyoni o'qitish metodikasi" bakalavriatura yo'nalishlari talabalari uchun mo'ljallangan. U kimyoviy texnologiya fanining asosiy tushunchalari, texnologik jarayonlar, xomashyo va mahsulotlar, ishlab chiqarish chiqindilarini qayta ishlash kabi mavzularni qamrab oladi. Kitobda sulfat kislota, ammiak, mineral o'g'itlar ishlab chiqarish texnologiyalari batafsil yoritilgan, mustaqil ishlash uchun topshiriqlar va nazorat savollari berilgan.
Ushbu kitob noorganik kimyo faniga oid bo'lib, azot va uning birikmalarining xususiyatlari, olinishi, ishlatilishi va ahamiyati haqida ma'lumot beradi. Kitobda azotning tabiatda uchrashi, vodorodli va kislorodli birikmalari, kislotalari va tuzlari, shuningdek, azotli o'g'itlar haqida batafsil ma'lumotlar keltirilgan.
Ushbu maqola bugʻlanish usuli bilan kislota korroziyasini oldini olish muammosini, xususan, bugʻlanish jarayonida texnik uskunalar, ayniqsa, qozonlarning issiqlik almashgichlari va bugʻ generatorlarining quyruq qismlarida yuzaga keladigan kislota korroziyasini nazarda tutgan holda koʻrib chiqadi. Tadqiqotda, organik yoqilgʻini yoqish natijasida hosil boʻladigan va qozonlarning quyruq qismlaridagi issiqlik almashgichlarida kislota korroziyasini kuchaytiruvchi oltingugurt oksidi (SO2) kabi zaharli gazlarni bogʻlash uchun ammiakdan foydalanish usuli taklif etilgan. Ammiak yordamida oltingugurt oksidi va boshqa zararli moddalarni bogʻlashning kimyoviy reaksiyalari keltirilgan va turli xil yonilgʻi aralashmalari (gaz va mazut) uchun ammiak sarfi hisoblangan. Maqolada shuningdek, ammiakdan foydalanish nafaqat kislota korroziyasini kamaytirishga, balki atmosferaga chiqariladigan oltingugurt dioksidi (SO2) va karbonat angidrid (CO2) miqdorini ham kamaytirishga yordam berishi taʼkidlangan.