Абу Райхон Беруний
Kitob Abu Rayhon Beruniy hayoti, ilmiy faoliyati va merosiga bag'ishlangan. Unda olimning astronomiya, geodeziya, matematika, geologiya, tarix, etnografiya, falsafa va boshqa sohalarga qo'shgan hissasi yoritilgan.
Kitob Abu Rayhon Beruniy hayoti, ilmiy faoliyati va merosiga bag'ishlangan. Unda olimning astronomiya, geodeziya, matematika, geologiya, tarix, etnografiya, falsafa va boshqa sohalarga qo'shgan hissasi yoritilgan.
Ushbu referat O'zbekiston tarixiga bag'ishlangan bo'lib, unda O'rta Osiyolik buyuk olimlar Abu Rayhon Beruniy va Abu Ali ibn Sinoning hayoti, ilmiy faoliyati va falsafiy qarashlari batafsil yoritilgan. Referatda Beruniyning astronomiya, geodeziya, mineralogiya va boshqa fanlarga oid asarlari, shuningdek, Ibn Sinoning tibbiyot, falsafa va mantiq sohasidagi merosi tahlil qilingan. Bundan tashqari, olimlarning tabiat, borliq va bilish nazariyalariga oid qarashlari ham o'rganilgan.
Maqolada qomusiy alloma Abu Rayhon Beruniyning mineralogiyaga oid asarlari, ularning qo'lyozma nusxalari xususida so'z boradi. Asarlarning ahamiyati, jahon kutubxonalarida saqlanishi va insoniyat ma'naviy mulki ekanligi ta'kidlangan. Shuningdek, olimning mineralogiya faniga qo'shgan hissasi, xususan, minerallarning solishtirma og'irliklarini aniqlashdagi yutuqlari yoritilgan. Beruniyning "Kitob al-jamohir fi ma'rifat al-javohir" asari va uning turli qo'lyozmalari haqida ma'lumotlar keltirilgan. Bundan tashqari, "Kitob as-saydana fit-tib" asarining ahamiyati va tarjimalari ham tilga olingan.
Maqolada buyuk olim Abu Rayhon Beruniy davrida kon-metallurgiya ishlarining rivoji, Markaziy Osiyoda bu sohadagi siyosiy o'zgarishlar, metall qazib olish va eritishning ahamiyati, shuningdek, Beruniyning konlar, rudalar va qimmatbaho toshlar haqidagi ilmiy ishlari tahlil qilinadi.
Ushbu matnda O‘zbekiston Respublikasi, Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti va I. M. Mo‘minov nomidagi Falsafa va huquq instituti tomonidan nashr etilgan falsafa fanlari nomzodi ilmiy darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiya avtoreferati keltirilgan. Dissertatsiya mavzusi – Abu Rayhon Beruniy dunyoqarashida hind falsafasi muammolarining talqini (tarixiy-falsafiy tahlil). Avtoreferatda dissertatsiyaning dolzarbligi, maqsad va vazifalari, tadqiqot obyekti va predmeti, ilmiy yangiligi, nazariy va amaliy ahamiyati kabi jihatlar yoritilgan. Shuningdek, tadqiqot natijalari, ilmiy ishning tuzilishi va hajmi haqida ma’lumot berilgan.
Maqolada qomusiy olim Abu Rayhon Beruniyning "Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar" asarida Navro'z ayyomi haqida yuritilgan fikrlari tahlil qilinadi. Bayramning kelib chiqishi, turli xalqlar tomonidan nishonlanishi, afsonalar va rivoyatlar orqali bayramning mohiyati ochib beriladi. Beruniyning Navro'z haqidagi ma'lumotlari, bayramning diniy va dunyoviy jihatlari, Jamshid shoh faoliyati bilan bog'liqligi ko'rib chiqiladi.
Ushbu hujjatda Beruniy tumani hokimiyatining binosini loyihalash jarayonini ko'rib chiqiladi. Unda arxitektura, konstruktiv yechimlar, qurilish texnologiyalari va mehnatni muhofaza qilish masalalari batafsil yoritilgan. Loyiha O'zbekiston Respublikasining qurilish normalari va qoidalariga muvofiq ishlab chiqilgan.
Ushbu kitob buyuk alloma Abu Rayhon Beruniyning ta'lim-tarbiya haqidagi qarashlari va hayot yo'liga bag'ishlangan bo'lib, uning ilmiy merosi, falsafiy qarashlari hamda tarbiyaviy bid'atlari yoritilgan. Kitobda Beruniyning ilmiy faoliyati, uning pedagogik g'oyalari, axloqiy qarashlari, oila ma'naviyati, rostgo'ylik kabi mavzular chuqur tahlil qilingan. Beruniyning ta'lim-tarbiya haqidagi g'oyalari bugungi kun yoshlari uchun ham qimmatli saboqlar beradi.
Kitobda Sharq mutafakkirlari Abu Rayhon Beruniy va Abu Ali Ibn Sinoning pedagogik-psixologik qarashlari tahlil qilinadi. Ularning ta'lim-tarbiya, axloq, inson kamoloti haqidagi fikrlari yoritiladi. Shuningdek, Beruniy va Ibn Sinoning ilmiy merosi, ta'lim metodlari va insonning ma'naviy rivojlanishiga qo'shgan hissasi ko'rib chiqiladi.
Ushbu kitob Al-Beruniyning hayoti, ilmiy faoliyati va pedagogik qarashlariga bag'ishlangan. Unda Al-Beruniyning ta'lim-tarbiya haqidagi fikrlari, uning asarlarida inson kamoloti va tarbiyasiga oid g'oyalar tahlil qilingan. Kitobda Al-Beruniyning jahon pedagogika faniga qo'shgan hissasi ham yoritilgan.