Ushbu kitob elektrokimyo fanining mohiyati, rivojlanishi va Oʻzbekistonda elektrokimyo sohasida olib borilayotgan tadqiqotlarga bagʻishlangan. Shuningdek, elektrolitlar, ionlarning gidratlanishi, elektr oʻtkazuvchanlik, elektrod potensiallari, korroziya, elektroliz, galvanik elementlar, akkumulyatorlar, oʻta kuchlanish, va boshqa elektrokimyoviy jarayonlar batafsil bayon etilgan.
Ushbu kitob kimyo faniga oid bo'lib, unda elektrokimyo, korroziya va energiya manbalari kabi muhim mavzularga e'tibor qaratilgan. Kitobda galvanik elementlar, akkumulyatorlar, yoqilg'i elementlari, metallarning korroziyasi, elektroliz jarayonlari va ularning texnikadagi ahamiyati keng yoritilgan. Materiallar kimyoviy reaksiyalar, energiya konvertatsiyasi, oksidlanish-qaytarilish jarayonlari va ularning amaliyotdagi qo'llanilishi nuqtai nazaridan tahlil qilingan. Talabalar va kimyo sohasida bilimga ega bo'lishni istaganlar uchun foydali qo'llanma.
Ushbu referat kimyoviy tok manbalariga bag'ishlangan bo'lib, unda elektrokimyoviy generatorlar (EKG)ning ishlash prinsipi, turlari va qo'llanilish sohalari ko'rib chiqiladi. Referatda birlamchi va ikkilamchi tok manbalari, jumladan, stakanli elementlar, Leklanshe elementlari, ishqoriy va rux-xloridli elementlar, shuningdek, tugmacha batareyalari va ko'p elementli EKGlar haqida ma'lumot berilgan. Bundan tashqari, ikkilamchi tok manbalari, xususan, qo'rg'oshinli va temir-nikelli akkumulyatorlar, yuqori haroratli va polimer akkumulyatorlar, hamda yoqilg'i elementlari haqida batafsil ma'lumotlar keltirilgan. Quyosh batareyalari va yadroviy tok manbalari ham qisqacha ko'rib chiqilgan. Referat yakunida stakanli EKGlar va tugmacha batareyalarning o'rtacha xizmat qilish muddati va xususiyatlari haqidagi jadvallar, shuningdek, foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati keltirilgan.
Ushbu avtoreferat, Xhakqulov J.M. tomonidan kimyo va fizika institutida bajariqan
Ushbu kitobda Sc (skandiy) va Th (toriy)ni aniqlashning amperometrik usullari batafsil o'rganilgan. Mualliflar ushbu elementlarni aniqlashning yangi, yuqori aniqlik va samaradorlikka ega bo'lgan usullarini ishlab chiqqanlar. Tadqiqotda turli xil fon elektrolitlarining ta'siri, ishchi elektrodlarning xususiyatlari, shuningdek, turli xil tabiatdagi moddalar (mineral, sanoat materiallari) tahlilida usullarning qo'llanilishi yoritilgan. Natijalar boshqa tadqiqotlar bilan solishtirilgan va ishlab chiqilgan usullarning yuqori raqobatbardoshligi tasdiqlangan.
Ma'ruzada elektrokimyoviy analiz usullari, xususan, elektrogravimetrik, potensiyometrik va konduktometrik usullar haqida ma'lumot berilgan. Elektrogravimetrik usul elektrolizga asoslangan bo'lib, unda eritmadagi moddalar elektroliz natijasida ajralib chiqishi va massasining o'zgarishi orqali aniqlanadi. Potensiyometrik analiz eritma ichiga tushirilgan elektrod potensialini o'lchashga asoslangan, konduktometrik analiz esa eritmaning elektr o'tkazuvchanligini o'lchash orqali amalga oshiriladi. Har bir usulning mohiyati, qo'llanilishi va afzalliklari tushuntirilgan.
Ushbu o'quv-uslubiy majmua "Elektrokimyoviy ishlab chiqarishlar texnologiyasi" fanining asosiy nazariy va amaliy mashg'ulotlarini o'z ichiga oladi. Unda elektrokimyaning muhim tushunchalari, jarayonlari, elektrokimyoviy usullar, anod va katod materiallari, elektrolizyorlar konstruktsiyalari, texnik xavfsizlik qoidalari hamda elektrokimyoviy ishlab chiqarishning nazariy va amaliy jihatlari batafsil yoritilgan. Kitobda elektrokimya sanoatining turli tarmoqlari bo'yicha zamonaviy texnologiyalar va ulardan foydalanish usullari, shuningdek, sohaga oid tadqiqotlar va ishlanmalar haqida ham ma'lumot berilgan. Shuningdek, kitob elektrokimyo sohasidagi tajribalarni, nazariy va amaliy mashg'ulotlarni o'z ichiga oladi.
Maqolada stomatologik va zargarlik qotishmalarini elektrokimyoviy usulda qayta ishlash masalalari ko'rib chiqilgan. Metallurgiya ishlab chiqarishidagi chiqindilar, ikkilamchi xomashyolardan rangli va qimmatbaho metallarni olish texnologiyalari muhokama qilingan. Rangli metallarni ajratishda gidrometallurgiya usuli, xususan elektrokimyoviy tozalash usuli afzal ekanligi ta'kidlangan. Turli qotishmalarning, jumladan oltin-mis, oltin-kumush va oltin-kumush-mis qotishmalarining xlorid eritmalarda anodda erishi kinetikasi o'rganilgan. Ikkilamchi qimmatbaho metall chiqindilarini qayta ishlash texnologiyalari bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan. Anod jarayonida qotishma komponentlarining erishi bilan bir qatorda, xlorning davriy ravishda ajralib chiqishi, katod fazosiga elektrolitning qaytarilishi va aralashmalarning ajratib olinishi ko'rib chiqilgan. Turli qotishmalar uchun optimal sharoitlar, anod potensialining tebranishi va xloridlarning parchalanishi kabi omillar tahlil qilingan.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, noorganik va analitik kimyo fanlarining asosiy tushunchalari, qonuniyatlari va amaliy qo'llanilishini o'z ichiga oladi. Kitobda kimyoviy reaksiyalar, termodinamika, elektrokimyo, eritmalar va kompleks birikmalar kabi muhim mavzularga e'tibor qaratilgan.
Ushbu kitob metall buyumlarni kumush bilan qoplash texnologiyasiga bag‘ishlangan. Unda elektrokimyoviy usulda kumush qoplamalar olish jarayoni, uskunalar, materiallar, xavfsizlik choralari va iqtisodiy hisob-kitoblar batafsil yoritilgan. Kitob talabalar va mutaxassislar uchun qo‘llanma bo‘lib xizmat qilishi mumkin.