🔍

“Tarkibadaxshon” dostoni syujetining genezisi va evolyutsiyasi

Ushbu tadqiqot “Tarkibadaxshon” dostonining syujetini, uning shakllanish bosqichlarini, mifologik asoslarini va badiiy evolyutsiyasini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda ushbu eposning jahon folkloristikasidagi va oʻzbek milliy epik ijodiyotidagi oʻrni, an’anaviyligi hamda oʻziga xosliklari tahlil qilingan. Shuningdek, doston syujetining genezisi, motivlari, obrazlari, mifologik va islomiy tasavvurlar taʼsiri, badiiy-estetik evolyutsiyasi hamda baxshishunoslik maktablari bilan aloqadorligi atroflicha koʻrib chiqilgan. Tadqiqotda “Tarkibadaxshon” dostonining Chori Baxshi Umirov va Qahhor Baxshi Rahimov variantlari qiyosiy tahlil qilinib, ularning badiiy jihatlari va farqlari ochib berilgan. Tadqiqot natijalari Oʻzbekiston Respublikasi oliy taʼlim muassasalarida “Oʻzbek folklori”, “Folklorshunoslik asoslari” va boshqa tegishli fanlar boʻyicha oʻqitish jarayonida hamda ilmiy tadqiqotlar olib borishda foydalanish mumkinligi ta’kidlangan.

🔑 Kalit soʻz🎯 100.0%

Ўзбек мумтоз адабиётида таржиъбанд ва таркиббанд жанрларининг такомили

Ushbu dissertatsiya o'zbek klassik adabiyotining tarji'band va tarkibband janrlarini chuqur tahlil qiladi. Unda ushbu janrlarning tarixi, rivojlanishi, shakliy va mazmuniy jihatdan takomili, shuningdek, ularning o'ziga xos xususiyatlari atroflicha o'rganilgan. Tadqiqotning asosiy maqsadi ushbu janrlarning o'zbek klassik adabiyotida tutgan o'rni va ahamiyatini ilmiy asosda ochib berishdir. Tadqiqot davomida Alisher Navoiy, Hofiz Xorazmiy, Yusuf Amiriy, Uvaysiy, Nodira va Ogahiy kabi mumtoz shoirlarning asarlari tahlil qilingan. Tadqiqot jahon va turkiy adabiyotshunoslikdagi mavjud nazariyalar asosida amalga oshirilgan. Natijada, tarji'band va tarkibband janrlarining o'zbek adabiyotida o'ziga xos o'rni borligi va bu janrlar o'zbek mumtoz she'riyatining rivojiga sezilarli hissa qo'shganligi isbotlangan.

🔑 Kalit soʻz🎯 73.3%

Форс, дарий, тожик тилларидаги иқтисодий терминларнинг қиёсий таҳлили

Ushbu doktorlik dissertatsiyasi forsl, dariy va tojik tillaridagi iqtisodiy terminlarning qiyosiy tahliliga bag'ishlangan. Unda ushbu tillardagi iqtisodiy terminlarning fonetik, leksik-semantik va morfologik jihatdan qiyosiy tahlili amalga oshirilgan. Tadqiqotda iqtisodiy terminlarning o‘zlashishi, ularning shakllanish usullari, ko‘p ma’noliligi va dupletlar mavzusiga alohida urg‘u berilgan. Tadqiqot natijalari forsl, dariy va tojik tillaridagi iqtisodiy terminologiyaning o‘ziga xos xususiyatlarini ochib beradi.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.6%

Shoxli Iskandar

Ushbu kitob ikki qismdan iborat boʻlib, birinchisi «Shoxli Iskandar» nomli oʻzbek xalq ertagi, ikkinchisi esa «Minora» nomli ozarbayjon xalq ertagidan tuzilgan. «Shoxli Iskandar» ertagida oʻz soqolini olgan sartaroshni oʻldirishga buyurgan shafqatsiz shoh Iskandar va uning sochi olib, shoxi borligini bilib qolgan, ammo qatʼiy qasamyod bilan bu sirni saqlab qolgan chol haqida hikoya qilinadi. Chol togʻdagi choʻplar orasidagi qamishdan nay yasab, undan «Iskandarning shoxi bor» deb kuylagani sababli, bu sirlar fosh boʻladi. «Minora» ertagida esa, ovulning narigi chekkasidagi minorani oʻrtaga olib kelishni orzu qilgan keksa ayol va uning iltimosini bajarishga vaʼda berib, ovul ahli tomonidan uch oy davomida yaxshilab boqilgan yolovchi haqida soʻzlanadi. Yigit oʻzining kuchiga ishonib, minorani yelkasiga ortib olib ketishga tayyorligini aytadi, ammo hech kim bunga jurʼat eta olmagach, ularni masxara qilib chiqib ketadi. Ertaklar bolalarga mehr-shafqat, rostgoʻylik, qatʼiyat va oʻz kuchiga ishonish kabi qadriyatlarni oʻrgatadi.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.5%

Shoxli Iskandar

Ushbu kitobda ikki xil hikoya joy olgan. Birinchi hikoya "Shoxli Iskandar" deb nomlanadi. Unda shoh Iskandar soch-soqolini oldirgandan keyin sartaroshni o'ldirtirib yuborishi va buvisining qiziquvchanligidan shohning boshida shox paydo bo'lishi hamda bu holatni sartaroshning sir tutishi haqida hikoya qilinadi. Ikkinchi hikoya "Minora" deb nomlanadi. Unda bir begona yo'lovchining qishloq ahli bilan kelishib, minorani ko'chirib berishi va buning evaziga uch oy davomida yaxshi boqilishini so'rashi, so'ngra esa ovulni aldagani haqida hikoya qilinadi.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.5%

Murakkab tuzilishli funksional toʻqimalarni olish texnologiyasini ishlab chiqish

Ushbu dissertatsiya murakkab tuzilishli va funksional xususiyatlarga ega bo'lgan to'qimalarni ishlab chiqarish texnologiyasini zamonaviy to'quv dastgohlarida ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda mahalliy xomashyolardan foydalangan holda, bemorlar uchun qulay va gigienik talablarga javob beradigan, massaj xususiyatiga ega bo'lgan yangi turdagi to'qimalarni yaratish texnologiyasi ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijasida ushbu to'qimalarning fizik-mexanik xususiyatlari, iste'molga yaroqliligi tahlil qilingan va ishlab chiqarishga joriy qilishning iqtisodiy samaradorligi aniqlangan. Ushbu ish Respublika to'qimachilik sanoatining rivojlanishiga hissa qo'shadi.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.4%