Ushbu kitob Markaziy Osiyo geografiyasi va resurslariga bag'ishlangan ma'ruzalar to'plamidir. Unda mintaqaning tabiiy sharoiti, aholisi, xo'jaligi va transporti kabi asosiy jihatlar o'rganiladi. Kitobda har bir respublika (O'zbekiston, Qozog'iston, Qirg'iziston, Tojikiston va Turkmaniston) alohida ko'rib chiqilib, ularning o'ziga xos xususiyatlari, rivojlanish tendentsiyalari va muammolari tahlil etiladi.
Ushbu kitob Markaziy Osiyo xalqlarining qadim zamonlardan to Arab xalifaligigacha bo'lgan tarixini o'rganadi. Unda mintaqaning siyosiy, ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy rivojlanishi bosqichma-bosqich bayon etilgan. Manbalar asosida qabilalarning shakllanishi, davlat tuzilmalari, ularning o'zaro munosabatlari, mahalliy va xorijiy bosqinchiliklarga qarshi kurashlar, madaniyat va diniy e'tiqodlar tahlil qilingan.
Ushbu sahifalarda O'zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligiga qarashli Markaziy harbiy sanatoriyasi haqida ma'lumot berilgan. Sanatoriya Toshkent viloyati Bo'stonliq tumanida, dengiz sathidan 1000 metr balandlikda joylashgan bo'lib, Chortoq suv ombori atrofidagi iqlimiy kurort hisoblanadi. Sanatoriya nafas olish a'zolari va periferik asab tizimi kasalliklarini davolashga ixtisoslashgan. Dam oluvchilar uchun qulay sharoitlar, xususan kutubxona, klub, sport maydonchalari, basseyn va boshqa qulayliklar yaratilgan. Shuningdek, tarixiy joylarga ekskursiyalar tashkil etiladi.
Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi xalq ta’limi tizimida geografiya o‘qitish metodikasi bo‘yicha bilim beruvchi oliy ta’lim muassasalari talabalari uchun mo‘ljallangan amaliy mashg‘ulotlar uchun uslubiy qo‘llanmadir. Qo‘llanmada Markaziy Osiyo iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi fanidan amaliy mashg‘ulotlarni tashkil etish metodikasi yoritilgan.
Ushbu kitob Markaziy Osiyo mamlakatlari iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasiga bag'ishlangan. Unda Turkiston, O'rta Osiyo, Markaziy Osiyo tushunchalari, mintaqadagi davlatlarning siyosiy va iqtisodiy ahvoli, aholisi, sanoati, qishloq xo'jaligi, transporti, tashqi aloqalari kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Shuningdek, Qozog'iston, Qirg'iziston, Tojikiston va Turkmaniston respublikalarining geografik o'rni, tabiiy sharoiti, resurslari, aholisi va xo'jaligi haqida ma'lumotlar beriladi. Kitob talabalar uchun mustaqil ishlarni tashkil etishga yordam beradigan materiallar va adabiyotlar ro'yxatini o'z ichiga oladi.
Ushbu kitobda Markaziy Farg'ona hududidagi arziqli tuproqlarning xossalari, genezisi, meliorativ holati, ulardan foydalanish yo'llari va agrokimyoviy xususiyatlari keng yoritilgan. Shuningdek, tuproqlarning sho'rlanish darajasi, kimyoviy tarkibi, suv rejimi va boshqa muhim xususiyatlari tahlil qilingan. Kitobda mintaqaning tuproq resurslaridan oqilona foydalanish va ularni yaxshilash bo'yicha tavsiyalar berilgan.
Ushbu tadqiqot Markaziy Osiyoda Islom madaniyatining rivojlanishini, jumladan, uning ijtimoiy-siyosiy hayotidagi o'rni, madaniyatning taraqqiyoti va madaniy aloqalar hamda Islom madaniyati va Sharq dunyosining buyuk allomalari, shuningdek, moddiy madaniyatning rivojlanishi, jumladan, me'morchilik, san'at va musiqa sohalarini o'rganadi. Tadqiqotda islomning paydo bo'lishi, arab xalifaligining shakllanishi va rivojlanishi, xususan, Movarounnahr va Xurosonning madaniy yuksalishi hamda turli davrlarda ilmiy-madaniy aloqalarning rivojlanishi atroflicha yoritilgan. Islom olamining buyuk allomalarining, xususan, Markaziy Osiyolik olimlarning ilmiy va madaniy merosi ham keng ko'lamda o'rganilgan. Tadqiqotda, shuningdek, islom madaniyatining moddiy jihatlari, me'morchilik, san'at va musiqa sohalaridagi yutuqlari ham tahlil qilingan.
Ushbu malakaviy ish O'zbekiston Respublikasi va uning qo'shni davlatlari o'rtasidagi etnosiyosiy jarayonlarni, millatlararo munosabatlarni va diniy bag'rikenglikni o'rganishga bag'ishlangan. Unda mintaqaviy barqarorlik, etnik ziddiyatlar va ularning yechimlari, shuningdek, milliy g'oyaning ahamiyati kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Tadqiqotda milliy va umumbashariy qadriyatlarning uyg'unligi, etnik va madaniy xilma-xillikni hurmat qilish kabi tamoyillarga asoslangan milliy siyosatning roli tahlil etiladi.
Ushbu uslubiy qo'llanma «Mintaqaviy iqtisodiyot» fanidan amaliy ishlarni bajarishga oid bo'lib, institutda tayyorlanadigan barcha bakalavriat yo'nalishlari uchun mo'ljallangan. Qo'llanma amaliy ishlarni tayyorlash va bajarish bo'yicha uslubiy ko'rsatma va tavsiyalar, shuningdek, amaliy darslarning ish dasturi hamda mavzular yuzasidan topshiriqlarni o'z ichiga oladi. Kitobda mintaqaviy iqtisodiyotning nazariy asoslari, iqtisodiyot tarmoqlarini hududiy tashkil etish, mintaqaviy siyosat, urbanizatsiya, iqtisodiy salohiyat, rivojlanish strategiyalari, byudjet tizimi, mintaqaviy diagnostika, prognozlashtirish, hududiy mehnat taqsimoti, Toshkent, Farg'ona, Mirzacho'l, Markaziy, Janubiy, Quyi Amudaryo iqtisodiy mintaqalari kabi mavzular chuqur yoritilgan.
Ushbu matn Qoraqalpogʻiston Respublikasida chop etilgan referat boʻlib, unda Samuel Huntingtonning “Sivilizatsiyalar toʻqnashuvi” asari tahlil qilinadi. Referatda Huntingtonning gʻoyalari, sivilizatsiyalar oʻrtasidagi ziddiyatlar, Gʻarb sivilizatsiyasining taʼsiri va kelajagi, shuningdek, modernizatsiya va globalizatsiya jarayonlari koʻrib chiqiladi. Matnda, shuningdek, Markaziy Osiyo mintaqasidagi vaziyatga ham alohida eʼtibor qaratilgan.