Ushbu kitobda toksikologiya fanining asosiy tushunchalari, jumladan, zaharli kimyoviy moddalarning inson va atrof-muhitga ta'siri, ularning klassifikatsiyasi, ishlatilishi, zaharlanish alomatlari va ularning oldini olish choralari, shuningdek, sanoat chiqindilari va atrof-muhitning ifloslanishi kabi muhim mavzular yoritilgan. Kitobda turli pestitsidlar, gerbitsidlar, defolyantlar, fumigantlar, metallar va sanoat toksikologiyasining ekologik muammolari batafsil tahlil qilingan.
Ushbu kitob zamonaviy toksikologiya fani asoslariga bag'ishlangan bo'lib, unda zaharli moddalarning organizmga ta'siri, ular bilan ishlash mexanizmlari va bunday ta'sirlarning oldini olish usullari atroflicha yoritilgan. Kitobda organizmga tushgan kimyoviy moddalarning taqsimlanishi, metabolizmi va ajralishi, shuningdek, ularning toksik ta'sir mexanizmlari, jumladan, jigar va buyrakka ta'sir etuvchi moddalar, tamaki, spirtli ichimliklar, kanserogenlar va ularning salbiy oqibatlari hamda rivojlanish jarayonida DNK, hujayra va organizmga ta'sir etuvchi kimyoviy moddalar haqida batafsil ma'lumot berilgan. Zamonaviy toksikologiyaning rivojlanishi va uning ahamiyati, shuningdek, ushbu fanni rivojlantirishga hissa qo'shgan olimlar va ularning tadqiqotlari ham ko'rsatib o'tilgan. Kitobning maqsadi talabalarga kimyoviy moddalar va ularning organizmga ta'siri haqida keng qamrovli bilim berishdan iborat.
Ushbu kitob zamonaviy toksikologiya sohasi, uning asosiy tushunchalari, kimyoviy moddalarning organizmdagi ta'siri, zaharlanish mexanizmlari, turli organlarga ta'siri, jumladan, jigar va buyrakka ta'sir qiluvchi moddalar, alkogol va uning inson salomatligiga ta'siri hamda tamaki va uning zararli ta'sirining chuqur tahlilini o'z ichiga oladi. Kitobda shuningdek, saraton kasalligining kimyoviy sabablari, genotoksik va genotoksik bo'lmagan kanserogenlar, ularning DNK va oqsillarga ta'siri, shuningdek, tamaki tutunining tarkibidagi zaharli moddalar va ularning sog'liqqa ta'siri haqida batafsil ma'lumot berilgan.
Ushbu kitob "Toksikologik kimyo" fanidan dori vositalarining toksikologik ahamiyati, ajratib olish va tahlil usullari, shuningdek, ularning kimyoviy tuzilishi, o'ziga xos reaksiyalari va miqdorini aniqlash usullari kabi muhim masalalarni o'z ichiga oladi. Kitobda zaharli moddalarni biologik ob'ektlardan ajratish, tozalash va aniqlash usullari, shuningdek, gaz xromatografiyasi va spekrtrofotometriya kabi zamonaviy usullardan foydalanish keng yoritilgan. Fan bo'yicha talabalarning bilim, ko'nikma va malakalarini shakllantirishga qaratilgan uslubiy tavsiyalar ham keltirilgan.
Ushbu kitob toksikologiya fanining asosiy tushunchalari, toksikometriya, toksikodinamika va toksikokinetika kabi muhim yo'nalishlarini qamrab oladi. Unda kimyoviy moddalarning tirik organizmlarga ta'siri, zaharli moddalarning xususiyatlari, zaharlanish jarayonlari, ularning oldini olish va davolash usullari haqida ma'lumot berilgan. Kitob talabalarga toksikologiya fanini chuqur o'rganishlari uchun zarur bo'lgan nazariy va amaliy bilimlarni beradi.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu kitob toksikologiya fanining asosiy tushunchalarini ochib beradi. Unda toksikologiyaning predmeti, vazifalari, asosiy iboralari, toksikokinetika, toksikodinamika, zaharli moddalar klassifikatsiyasi va ularning biologik ob'ektlarga ta'siri kabi masalalar ko'rib chiqilgan. Kitob davomida "doza-effekt" bog'liqligi, intoksikatsiya turlari va ularni aniqlash usullari, shuningdek, toksikologik tadqiqotlar metodologiyasi muhokama qilinadi. Kitobning maqsadi toksikologiya sohasidagi bilim berish va zaharli moddalarning inson salomatligiga ta'sirini baholash va oldini olishga qaratilgan amaliy ko'rsatmalarni taqdim etishdir.
Ushbu o'quv-uslubiy majmua “Giyohvand moddalar tahlili” fanidan ma'ruzalar matnlari hamda laboratoriya mashg'ulotlari uchun materiallarni o'z ichiga oladi. Kitobda giyohvand moddalarning tasnifi, kimyoviy tuzilishi, fizik-kimyoviy xossalari, biologik ob'ektlardan ajratib olish usullari, hamda ularning aniqlanish usullari haqida batafsil ma'lumot berilgan. Shuningdek, har bir moddaning toksikologik va narkologik ahamiyati, organizmga ta'siri, metabolizmi va tahlil usullari yoritilgan. Kitob oxirida qo'shimcha materiallar va nazorat savollari ham keltirilgan.
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG‘LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI TOSHKENT FARMASEVTIKA INSTITUTI TOKSIKOLOGIK KIMYO KAFEDRASI TOKSIKOLOGIK KIMYO FANIDAN O`QUV-USLUBIY MAJMUA 2021 yil Toshkent
Dissertatsiyada O‘zbekistonda ishlab chiqariladigan sintetik piretroid guruhi pestitsidlarining ekologik va kimyo-toksikologik xususiyatlari kompleks tarzda o‘rganilgan. Pestitsidlarni aniqlashning yangi usullari ishlab chiqilgan, olingan natijalar asosida dori vositalarining sifati va xavfsizligini ta'minlash bo'yicha tavsiyalar berilgan. Dissertatsiyaning asosiy yo'nalishlari: pestitsidlarni ajratib olish va tahlil qilish usullarini takomillashtirish, ularning atrof-muhitga ta'sirini o'rganish, dori vositalarida pestitsidlar qoldiqlarini aniqlash, zaharli ta'sirini baholash.