Ushbu bitiruv malakaviy ishida nanodispers kremnezemni olish, xossalari va turli templatlarning xususiyatlarga ta'siri o'rganilgan. Geksaftorsilikat natriy va karbonat natriy asosida kremnezem zol-gel sintezi amalga oshirilgan. Olingan materiallarning tuzilishi va xossalari IKS-spektroskopiya, termik analiz va spektrofotometriya usullari bilan tahlil qilingan.
Ushbu maqola polimerlardagi zol-gel fazaviy o'tish bilan paramagnit-ferromagnit fazaviy o'tishning o'xshashliklarini o'rganadi. Maqolada gel hosil bo'lish jarayoni, uning qo'llanilishi, qattiq jism va suyuqlik xossalari, kolloid zarralar va makromolekulalar orasidagi molekulyar tortishish kuchlari, nazariy modellash va matematik hisob-kitoblar tahlil qilinadi. Ikki xil fazoviy diagramma hamda ularning o'zaro bog'liqligi ko'rsatilgan. Maqola, shuningdek, keyli daraxti ko'rinishidagi masalalarni o'rtacha maydon nazariyasi bilan yechish va ishlatilgan adabiyotlar haqida ma'lumot beradi.
Ushbu maqolada zol-gel texnologiyasidan foydalanib "smart" nanogibrid materiallar tayyorlash jarayoni, usullari va optimal sharoitlari, olingan materiallarning molekulyar masshtabda tahlili, xossalarining kelib chiqishi va kelajakda materiallar kimyosida muhim ahamiyati haqida ma'lumot berilgan. Maqolada gidroliz, kondensatsiya va polimerlanish kabi asosiy reaksiyalar, ularga ta'sir etuvchi omillar (pH, R nisbati, katalizator, harorat va boshqalar) va ularning natijasida hosil bo'lgan materiallarning ichki tuzilishi hamda xossalari ko'rib chiqilgan. Tadqiqotda tertaetoksisilan (TEOS)dan foydalanilgan hamda kislotali va ishqoriy katalizatorlar bilan tajribalar o'tkazilgan.
Ushbu tadqiqot ishi zol-gel texnologiyasi yordamida kuchsiz kislotali muhitni aniqlovchi vizual sensor tayyorlashga bag'ishlangan. Unda bromtimol ko'ki indikatori va TEOS asosidagi zol-gel materialidan foydalanilgan. Ishda zol-gel jarayonining asosiy bosqichlari, kimyoviy xossalari va ularning pH o'lchashdagi roli batafsil o'rganilgan. Tayyorlangan sensorlarning optik va spektral xossalari, javob vaqti va barqarorligi tahlil qilingan. Natijalar shuni ko'rsatdiki, zol-gel texnologiyasi yordamida tayyorlangan vizual sensorlar kislotali muhitni aniqlashda samarali bo'lib, ular tez javob berishi va uzoq muddat davomida o'z xossalarini saqlab qolishi aniqlangan.
Ushbu maqola nanokompozitsion poli(akrilonitril)kremniy materialining "zol-gel" usuli yordamida sintez qilinishini va elektron mikroskopiya orqali o'rganilishini batafsil yoritadi. Tadqiqotda teraetoksilsilan, poli(akrilonitril) va glitserindan foydalanilgan. Tadqiqot natijalari materialning tuzilishi, shu jumladan kremniyning nanohajmli uch o'lchovli tarmog'i va poli(akrilonitril) matritsasi bilan o'zaro ta'sirini ochib beradi. Turli nisbatlarda ishlatilgan reagentlar materialning morfologiyasiga qanday ta'sir qilishini ko'rsatib beradi. Xususan, glitserinning qo'shilishi materialda gözenekli tuzilmalarni hosil qilishi va shu orqali uning sirt maydonini boshqarish imkonini berishi ta'kidlanadi.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim vazirligi Samarkand Davlat Universiteti tomonidan chop etilgan bo'lib, kimyo magistri darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiyadir. Unda ko'p komponentli avtomatik analizatorni ishlab chiqish, uglerod oksidi, kislorod va benzin bug'larini aniqlash masalalari ko'rib chiqilgan. Asosiy e'tibor gaz sensorlariga, ularning xususiyatlariga va nanokompozit materiallardan foydalanishga qaratilgan.
Ushbu kitobda diklofenak natriyning 3% li geli yaratish, uning tarkibini tanlash, texnologiyasini ishlab chiqish va sifatini baholash bo'yicha tajribalar o'tkazish jarayonlari bayon etilgan. Shuningdek, kitobda farmatsevtika sohasida qo'llaniladigan turli xil yordamchi moddalar, ularning xususiyatlari va gelning turli parametrlariga ta'siri haqida ma'lumotlar keltirilgan. Asosiy e'tibor gelning barqarorligi, mikrobologik tozaligi va terapevtik samaradorligini ta'minlashga qaratilgan.
Ushbu magistrlik dissertatsiyasi Fe₂O₃, Al₂O₃ aralashmalari boʻlgan zol-gel usulida olingan kserogel va shishalardagi radiatsion markazlarni tekshirishga bag'ishlangan. Unda zamonaviy texnikaning rivojlanishi natijasida yarim oʻtkazgichlar, jumladan amorf materiallar, shishalar va kristallarning fizik-kimyoviy xususiyatlarini oʻrganish dolzarb masalalardan biri hisoblanmoqda. Tadqiqotda zol-gel texnologiyasi asosida tayyorlangan materiallarning strukturasi, optik va EPR spektrlari oʻrganilgan.
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti huzuridagi Ilmiy kengash tomonidan tayyorlangan bo'lib, unda kimyo fanlari doktori (PhD) Isaqulova Marxabo Nemat qizi tomonidan "Zol-gel texnologiyasi asosida anorganik materiallar ishlab chiqish va ularni kimyoviy sensorlarda ishlatish" mavzusida olib borilgan ilmiy tadqiqot ishlari haqida ma'lumot beriladi. Tadqiqot dunyoda nanomateriallarga asoslangan sensorlarning o'rni va ahamiyatidan kelib chiqib, ularning kimyo sanoati, atrof-muhitni muhofaza qilish kabi muhim sohalarda qo'llanilishi asosida dolzarb deb topilgan. Tadqiqotda zol-gel texnologiyasi yordamida yangi anorganik materiallar yaratish va ularni ammiak va oltingugurt dioksid kabi gazlarni aniqlashda kimyoviy sensorlarda qo'llash usullari o'rganilgan. Tadqiqot natijasida yaratilgan sensorlar yuqori sezgirlik va aniqlikka ega ekanligi, shuningdek, ularning barqarorligi tasdiqlangan.
Ushbu bitiruv ishi poliamid-kremnezem nanokompozitsion materiallarni sintez qilish va ularning xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda, nanokompozit materiallarning olinish usullari, xususan zol-gel texnologiyasi ko'rib chiqilgan. Shuningdek, tadqiqot natijalari, olingan materiallarning fizik-kimyoviy xossalari va ularning sorbsion xususiyatlari haqida ma'lumotlar keltirilgan.