🔍

«Девону луғотит турк» асаридаги от лексемаларнинг семантик, функционал ва услубий хусусиятлари

Ushbu doktorlik dissertatsiyasida Mahmud Qashqariyning «Devonu lug'otit turk» asaridagi ot leksikalarining semantik, funksional va uslubiy xususiyatlari chuqur tahlil qilingan. Tadqiqotda ushbu qadimiy asarning tilshunoslikdagi o‘rni, undagi ot leksikalarining tarixiy-etimologik, semantik, funksional-semantik, stilistik va lingvokulturologik jihatlari ilmiy asosda yoritilgan. Zamonaviy o‘zbek tilshunosligida «Devon» lug‘ati va undagi ot leksikalarining o‘rganilish holati tahlil qilinib, mavzuga oid tadqiqotlar yakunlari umumlashtirilgan. Tadqiqotning ilmiy yangiligi shundan iboratki, «Devon» asarida qo‘llanilgan ot leksikalarining semantik rivojlanish qonuniyatlari, ulardagi ma’no o‘zgarishlari (kengayish, torayish) aniqlangan. Shuningdek, ot leksikalarining boshqa qadimiy turkiy tillar va zamonaviy o‘zbek tili bilan qiyosiy-semantik va etimologik jihatdan o‘ziga xos aloqadorliklari ochib berilgan. Tadqiqotning amaliy natijalari shundaki, unda olingan xulosalar va tavsiyalar o‘zbek tilshunosligida leksikologiya, dialektologiya va stilistika kabi yo‘nalishlarni yanada chuqurlashtirishda, shuningdek, oliy o‘quv yurtlarida darslik va qo‘llanmalar tayyorlashda muhim manba bo‘lib xizmat qiladi.

🔑 Kalit soʻz🎯 100.0%

Махмуд Қошғарийнинг “Девону луғотит турк” асарида Зироатчилик билан боғлиқ атама ва урф одатларнинг тавсифи ва таҳлили

Ushbu maqola Xorazm Ma'mun Akademiyasi Axborotnomasi 2017-1 sonida chop etilgan, bo'lib, unda Mahmud Qashg'ariyning "Devonu lug'otit-turk" asarida qishloq xo'jaligi bilan bog'liq atamalar, urf-odatlar va marosimlarning tahlili berilgan. Muallif ushbu qadimiy asarning dehqonchilik madaniyatini o'rganishdagi ahamiyatini ta'kidlab, asarda keltirilgan turkiy xalqlarning dehqonchilik bilan bog'liq urf-odatlari, marosimlari, maqollari va dehqonchilik atamalariga urg'u beradi. Maqolada "Devon"da keltirilgan dehqonchilik terminologiyasi, jumladan, sug'orishga oid atamalar, dehqonchilik mehnat qurollari nomlari hamda qishloq xo'jaligi ekinlari nomlari tahlil qilingan. Shuningdek, qadimiy turkiy qabilalarning dehqonchilik bilan bog'liq marosimlari, masalan, yomg'ir chaqirish marosimi, hosilni yanchishdagi "Xo'p haydash" urf-odati kabi jihatlar ham yoritilgan. Asarda keltirilgan dehqonchilikka oid ko'plab urf-odatlar va qadimiy turkiy terminlar haqidagi ma'lumotlar, qishloq xo'jaligi madaniyatini o'rganishda muhim ahamiyat kasb etishi ta'kidlanadi.

🔑 Kalit soʻz🎯 100.0%

Маҳмуд Қошғарийнинг “Девону луғатит турк” асарининг ўрганилиши (XX-XXI аср бошлари)

Ushbu kitob magistrlik dissertatsiyasi boʻlib, unda Mahmud Qoshgʻariyning "Devonu lugʻotit turk" asarining XX-XXI asr boshlaridagi oʻrganilishi tarixshunoslik nuqtai nazaridan tahlil qilingan. Dissertatsiyada asarning yaratilish davri, uning tarix ilmi va Markaziy Osiyo maʼnaviy-ilmiy hayotidagi oʻrni koʻrib chiqilgan. Shuningdek, asarning asosiy nashrlari va tarjimalari, Oʻzbekistonda oʻrganilishi va qoʻllanilishi holatlari oʻrganilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 100.0%

"Девону луғатит турк"да келтирилган лирик қўшиқлар: семантика ва бадиият масаласи

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan Тоshkent Davlat Sharqshunoslik institutining Sharq filologiyasi va falsafa fakulteti Mumtoz filologiya kafedrasi tomonidan chop etilgan. Kitob «Devonu lug'atit turk»da keltirilgan lirik qo‘shiqlar: semantika va badiiyat masalasiga bag'ishlangan. Unda lirik qo'shiqlarning semantikasi va badiiyligi masalalari ko'rib chiqiladi.

🔑 Kalit soʻz🎯 100.0%

«Девону луғати-т-турк»даги шеърлар: матн ва унинг талқини масалалари

Ushbu avtoreferat O'zbekiston Xalqaro Islom Akademiyasi huzuridagi Ilmiy darajalar beruvchi Kengash tomonidan filologiya fanlari bo'yicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi uchun tayyorlangan. Dissertatsiya mavzusi "'Devonu lug'otit-turk'dagi she'rlar: matn va uning talqini masalalari" deb nomlanadi va O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasida B2021.1.PhD/Fil772 raqami bilan ro'yxatga olingan. Tadqiqotda "Devonu lug'otit-turk" asaridagi she'rlar matniy xususiyatlari va ularning talqini masalalari tadqiq etilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 100.0%