Азот
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu kitob
Ushbu kitobda azotning umumiy xossalari, tabiatda uchrashi, olinishi, fizik va kimyoviy xossalari, shuningdek, vodorod bilan hosil qilgan birikmalari, xususan ammiak, gidrazin va azid kislota batafsil yoritilgan. Kitob azot birikmalarining ahamiyati va ulardan foydalanish sohalariga ham to'xtalib o'tadi. Ammiakning xossalari, olinishi, laboratoriya va sanoat usullari, ishlatilishi va ahamiyati keng bayon etilgan. Gidrazin va azid kislotalari ham xususiyatlari, olinish usullari va ishlatilishiga ko'ra tahlil qilingan. Kitob azotning tabiatdagi aylanish jarayonini ham o'z ichiga oladi.
Ushbu kitobda I.A.Abdugafurov, Sh.S.Alimov, A.I.Matkarimovalar tomonidan yaratilgan va kimyo elementlarining asosiy xususiyatlari, ularning davriy jadvaldagi o'rni, fizik va kimyoviy xossalari, qo'llanilishi va tarixi haqida ma'lumot berilgan. Kitob kimyo fakulteti talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, unda har bir elementga oid matnlar, topshiriqlar, savollar va testlar mavjud. Qo'llanma ingliz tilini o'rganishda va kasbiy bilimlarni chuqurlashtirishda yordam beradi.
Ushbu kitob noorganik kimyo faniga oid bo'lib, azot va uning birikmalarining xususiyatlari, olinishi, ishlatilishi va ahamiyati haqida ma'lumot beradi. Kitobda azotning tabiatda uchrashi, vodorodli va kislorodli birikmalari, kislotalari va tuzlari, shuningdek, azotli o'g'itlar haqida batafsil ma'lumotlar keltirilgan.
Ushbu oʻquv-uslubiy majmua «Umumiy kimyoviy texnologiya» fanini oʻqitish uchun tuzilgan boʻlib, DTS talablaridan kelib chiqib, oʻquv rejasi va dasturiga muvofiq ishlab chiqildi. Unda talabalarga ishlab chiqarishda faoliyat koʻrsatayotgan xodimning Mexanik texnologiya qayta ishlanadigan materiallarning faqat shakli va ba’zan fizikaviy xossalari oʻzgarish jarayonlarini oʻrganadi. Kimyoviy texnologiya moddalar tarkibi, xossalari va tuzilishining oʻzgarishi bilan boradigan jarayonlarni hamda bu jarayonlarni amalga oshirish uchun zarur boʻlgan uskunalarni oʻrganadi. Bunday boʻlish nisbatan shartlidir, chunki ba’zan, moddalarga mexanik ishlov berilganda ularda kimyoviy reaksiyalar ham boradi. Masalan: choʻyan yoki po'latni suyuqlantirib suyuqlanmalarini quyish jarayoni mexanik texnologiyaga kiradi, ammo unda kimyoviy reaksiyalar ham boʻladi, kimyoviy jarayonlar esa oʻz navbatida mexanik jarayonlar bilan birgalikda sodir boʻladi. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati, fan bo’yicha nazorat savollari (yozma, og’zaki va test), yakuniy xulosalar, fanda echimini kutayotgan ilmiy muammolar hamda informatsion-metodik ta’minot: darslik va qo’llanmalar, internetdan olish mumkin bo’lgan axborotlar saytlari va qo’shimcha ma’lumotlar keng yoritib berilgan. Ushbu o’quv-uslubiy majmua TMTI Ilmiy Kengashi tomonidan koʻrib chiqilgan va nashrga tavsiya etilgan.
Ushbu o'quv qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligining 2019 yil 20 iyuldagi 654-sonli buyrug'iga asosan nashrga tavsiya etilgan. Qo'llanma umumiy va noorganik kimyo, analitik kimyo va organik kimyo tarmoqlarini o'z ichiga oladi. Kimyo fani muhandislik va ilmiy tadqiqotlar uchun zarur tabiiy fanlardan biridir. Kimyo fani dunyoda hamma narsani, tushunish uchun zarurdir. Kimyo fani kimyoviy jarayonlar, kimyoviy elementlar va kimyoning asosiy qonunlarini o'rganadi.
Ushbu kitob azot birikmalarining sintezi, xossalari va qo'llanilishiga bag'ishlangan. Unda azotning davriy sistemadagi o'rni, atom tuzilishi, tabiatda uchrashi, sanoatda va laboratoriyada olinish usullari batafsil yoritilgan. Shuningdek, azot birikmalarining fizik-kimyoviy xossalari, sintez usullari va ularning turli sohalardagi ahamiyati keng ko'lamda tahlil qilingan. Kitob o'rta maktab, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari o'quvchilariga kimyo fanini o'qitishda laboratoriya mashg'ulotlarini o'tkazish uchun qo'llanma sifatida tavsiya etiladi.
Ushbu kitobda anorganik kimyo fanidan laboratoriya mashg‘ulotlarini bajarish bo‘yicha uslubiy qo‘llanma keltirilgan bo‘lib, unda talabalarning bilimini chuqurlashtirishga qaratilgan nazariy ma’lumotlar, tajriba ishlari, masalalar va nazorat savollari mavjud. Qo‘llanma pedagogika institutlarining «Kimyo-ekologiya» yo‘nalishi talabalari uchun mo‘ljallangan.
Ushbu kitob oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, neft-gaz sanoatida qo'llaniladigan qo'shimcha resurslar va ularni tayyorlash texnologiyalariga bag'ishlangan. Unda kurs ishlarini bajarish bo'yicha metodik ko'rsatmalar, mavzular, adabiyotlar va grafika qismlari keltirilgan.