🔍

Алий Сафий Ҳиравийнинг «Рашаҳот» асари: матн тарихи, таржималари, манбашунослик ва герменевтик тадқиқи

Ushbu dissertatsiya sharqshunoslik, xususan, Aliy Safiy Xiraviyning «Rashahot» asari matnshunosligi, adabiy manbashunosligi va uning forsiy, turkiy, arab va oʻzbek tillaridagi tarjimalari hamda mazkur asar bilan bogʻliq ilmiy-amaliy tadqiqotlarga bagʻishlangan. Tadqiqotda «Rashahot»ning yaratilish tarixi, matnining shakllanishi, qiyosiy-tekstologik va hermenevtik jihatdan oʻrganilgan. Asarda til, uslub, sheʼriy sanʼatlar va adabiy ilmlardan foydalanish jarayoni tahlil etilgan. Tadqiqot natijasida «Rashahot»ning yangi topilgan qoʻlyozmalari, ilmiy-tanqidiy matni va tarjimalari oʻrganilib, ulardagi kamchiliklar aniqlangan va ularni toʻgʻirlash boʻyicha takliflar berilgan. Shuningdek, «Rashahot»ning ilmiy-nazariy va amaliy ahamiyati, olingan natijalarning oʻzbekistonlik va xorijlik olimlar tomonidan oʻrganilishi va nashr etilishi haqida maʼlumot berilgan. Asarning sharq mumtoz adabiyoti va tasavvuf manbalari orasidagi oʻrni, badiiy jihatdan oʻziga xosligi ham koʻrsatib oʻtilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 100.0%

Алий Сафийнинг илмий-адабий мероси ва унинг «Рашаҳот айну-л-ҳаёт» асарининг қиёсий-текстологик тадқиқи

Ushbu avtoreferat O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasi tomonidan B2017.3.PhD/Fil.353 raqamli dissertatsiyalar mavzu bo'yicha ro'yxatga olingan doktorlik dissertatsiyasi haqida ma'lumot beradi. Doktorlik dissertatsiyasi Toshkent davlat sharqshunoslik institutida tayyorlangan. Avtoreferat uch tilda (o'zbek, rus, ingliz) tayyorlanib, internet tarmoqlarida joylashtirilgan. Tadqiqotning obyekti sifatida Aliy Safiyning ilmiy-adabiy merosi va uning "Rashovot ain al-hayot" asari tanlangan. Ishda Aliy Safiyning hayoti, ijodi, ilmiy-adabiy merosi, "Rashovot" asarining qo'lyozmalari va nashrlari, undagi tasavvufiy g'oyalar, Xojagon tariqati qoidalari tadqiq etilgan. Ilmiy ishning yangiligi sifatida "Rashovot"ning qariyb 135 ta qo'lyozma nusxasi aniqlanib, ularning aksariyati tadqiqotga jalb etilgan. Shuningdek, muallifning avtograf nusxasi topilib, uning ilmiy ahamiyati asoslangan. Tadqiqot natijalari Aliy Safiyning ilmiy-adabiy merosini o'rganishda va jahon madaniyatiga qo'shgan hissasini yoritishda muhim ilmiy-nazariy manba bo'lib xizmat qiladi.

🔑 Kalit soʻz🎯 100.0%

Muhammad alining “Shohrux mirzo” tarixiy romanida leksik vositalarning qo‘llanilish xususiyatlari.

Ushbu dissertatsiya Muhammad Alining „Shohrux Mirzo‟ tarixiy romanida leksik vositalarning qo'llanish xususiyatlarini tadqiq etadi. Tadqiqotda ko'p ma'noli so'zlar, sinonimlar, antonimlar, arxaizmlar, istorizmlar, dialektizmlar, vulgarizmlar, evfemizmlar, toponimlar va antroponimlarning badiiy asar tilining leksik boyligini oshirishdagi o'rni va ahamiyati o'rganilgan. Yozuvchining uslubiy mahorati, til vositalaridan ijodiy foydalanish yo'llari tahlil qilingan.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.4%

O'zbek adabiy tili tarixi

Ushbu kitob "Oʻzbek adabiy tili tarixi" fanidan ma‟ruzalar matnini o‗z ichiga oladi. Kitobda o‗zbek adabiy tilining shakllanishi, rivojlanishi va tarixiy taraqqiyoti davomida yuz bergan o‗zgarishlar, jumladan, uning fonetik, leksik, grammatik va sintaktik xususiyatlari, shuningdek, uslubiy tizimi va uning shakllanishi bosqichlari batafsil yoritilgan. Kitobda qadimgi turkiy til, qoraxoniylar davri, X–XII asrlar, Muhammad Xorazmiy, Alisher Navoiy, Bobur, Muhammad Solih, Furqat, Muqimiy, Zavqiy va Avaz O‗tarning o‗zbek adabiy tiliga qo‗shgan hissasi, shuningdek, XIX asr va XX asr boshlaridagi o‗zbek adabiy tilining rivojlanishi va xususiyatlari hamda milliy tilni yaratish yo‗lidagi kurashlar haqida ma‟lumot berilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.4%

Алишер Навоий асарларида реалиялари таржималари хусусида (А.Навоийнинг “Хамса” асари “Сабъаи сайёр” талқинида)

Ushbu kitobda Alisher Navoiy asarlarining tarjimalari, lingvopoetikasi, kulturologiya va nutq madaniyati kabi mavzularga doir ilmiy maqolalar to'plami keltirilgan. Kitobda o'zbek adabiyotining nemis tiliga tarjimalari, frazeologik birliklarning badiiy tarjimada berilishi, shuningdek, Alisher Navoiyning "Hamsa" asari "Sab'ai Sayyor" talqinida realiyalarning tarjimasi masalalari ko'rib chiqilgan. Bundan tashqari, kitobda fransuz she'riyatida qofiyani tayyorlash usullari, dunyoni bilishning milliy o'ziga xosliklari, Alisher Navoiy ijodida adib Ahmad qarashlari talqini, shaxs konsepsiyasi va hayot voqealigi, musiqa ijrochiligini rivojlantirish usullari, Xorazm musiqasi tarixi, vafo va sadoqat kabi mavzularga ham e'tibor qaratilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.2%

Alisher Navoiy ijodi- tarbiya maktabi va uni adabiyot darslarida o‘rgatish usullari.

Ushbu kitob Alisher Navoiyning hayoti, ijodi, ma'naviy merosi va asarlarini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, uning asarlari orqali insonparvarlik qarashlari, adolat, ma'rifat va kamolot g'oyalari yoritilgan. Kitob, shuningdek, Navoiy asarlarining ta'lim-tarbiyaviy ahamiyatini ochib beradi hamda uni o'qitish metodikasiga ham to'xtalib o'tiladi. Kitobda Navoiyning o'zbek adabiyotidagi o'rni va ta'siri, uning asarlarining yuksak badiiyligi va ahamiyati tahlil etiladi.

🔑 Kalit soʻz🎯 71.9%

Alisher Navoiyning tasavvufiy qarashlarida inson muammosi konsepsiyasi

Ushbu doktorlik dissertatsiyasi Alisher Navoiyning tasavvufiy qarashlari asosida inson muammosi konsepsiyasini tarixiy, falsafiy va diniy jihatdan tahlil qiladi. Tadqiqotda Alisher Navoiyning falsafiy-axloqiy ta'limoti, uning ijodiy merosi va dunyoqarashi o'rganiladi. Navoiyning insonparvarlik, adolat, halollik kabi g'oyalari, shuningdek, tasavvuf ta'limotiga munosabati atroflicha ko'rib chiqiladi. Dissertatsiya Alisher Navoiy ijodining jahon madaniyatiga qo'shgan hissasini va uning gumanistik g'oyalarining bugungi kun uchun ahamiyatini ham yoritib beradi.

🔑 Kalit soʻz🎯 71.9%