🔍

Интрогрeссив шаклларни полиплоид турлар билан дурагайлаш ва уларнинг авлодларида қимматли хўжалик белгиларини ирсийланиши

Ushbu dissertatsiya G.hirsutum ssp. euhirsutum va G.mustelinum turlarining poliploidizatsiyasini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, introgressiv gibrid shakllarni poliploid turlar bilan duragaylash va ularning avlodlarida muhim xo'jalik belgilari irsiylanishini tahlil qilishga qaratilgan. Tadqiqotda introgressiv shakllarning poliploid turlar bilan duragaylanishi va ularning F1-F2 avlodlarida qimmatli xo'jalik belgilari, jumladan, paxta tolasi sifati, hosildorlik va chigit tarkibidagi gossypol miqdorining o'zgarishi o'rganilgan. Tadqiqot natijasida "Galaba" nomli yangi g'o'za navi yaratilgan va unda yuqori hosildorlik, kasalliklarga chidamlilik kabi qimmatli belgilari mavjudligi aniqlangan. Tadqiqotda olib borilgan genetik-statistik tahlillar va tajriba natijalari ushbu ishning ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyatini ko'rsatadi.

🔑 Kalit soʻz🎯 75.0%

Ғўзанинг маданий G.hirsutum L. турини қимматли хўжалик белгиларини яхшилашда интрогрессив шакллардан фойдаланиш

Ushbu hujjat paxta selektsiyasi, urug`chiligi va yetishtirish agrotexnologiyalari ilmiy-tadqiqot institutida bajarilgan doktorlik dissertatsiyasining avtoreferatidir. Unda g`o`zaning madaniy turlarini introgressiv shakllardan foydalanib yaxshilash yo`llari, yangi navlar yaratish usullari va ilmiy natijalar haqida ma`lumot berilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.9%

Интрогрессив ғўза тизмаларининг донорлик қобилиятини баҳолаш асосида селекцион ашёлар яратиш

Ushbu dissertatsiya avtoreferati, paxta seleksiyasi va urug'chiligi sohasidagi tadqiqotlarni o'z ichiga oladi. Unda introvertiv paxta liniyalari va navlarini ishlab chiqish, ularning genetik xususiyatlari, o'zaro bog'liqligi va seleksiyadagi ahamiyati keng yoritilgan. Tadqiqotlar natijasida yaratilgan yangi liniyalar va navlarning xo'jalik-iqtisodiy ko'rsatkichlari, kasalliklarga chidamliligi va boshqa muhim belgilari bo'yicha tahlil qilingan. Shuningdek, tadqiqotda qo'llanilgan ilmiy-metodik usullar, seleksiya jarayonlari va kelgusi ishlar bo'yicha tavsiyalar berilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.5%

Ғўзанинг геномлараро интрогрессив усуллари билан олинган тизмаларининг қимматли хўжалик белгиларини баҳолаш асосида нав олиш

Ushbu kitob paxta seleksiyasi, urug'chiligi va agrotexnologiyalari bo'yicha olib borilgan ilmiy-tadqiqot ishlarini aks ettiradi. Tadqiqotda g'o'zaning genotiplarini boyitish, genetik jihatdan boyitilgan yangi navlarni yaratish maqsad qilingan. Jumladan, genomlararo introgresiv usullar bilan olingan tizmalarning xojalik va sifat belgilarini o'rganish, ularning o'zaro bog'liqligini tahlil qilish asosida yangi "Niso" navi yaratilganligi hamda uning tajriba-sinov uchastkalaridagi natijalari keltirilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.0%

G‘o‘zа nаvlаri bilаn yovvoyi tur hаmdа introgressiv shаkllаr F 1 – F 2 durаgаylаridа qimmаtli xo‘jаlik belgilаrining irsiylаnishi

Ushbu dissertatsiya avtoreferati «Oʻzbekiston Respublikasi Oliy ta'lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasida B2024.2.PhD/B1201 raqam bilan roʻyxatga olingan va Andijon davlat universiteti tomonidan bajarilgan. Asosiy mavzu gʻoʻza navlari bilan yovvoyi tur hamda introgressiv shakllarning F1-F2 avlodlarida qimmatli xoʻjalik belgilarining irsiylanishi va bu belgilarning korrelyatsion bogʻliqligini oʻrganishdan iborat. Tadqiqotda gʻoʻza oʻsimligining genetika va seleksiyasi boʻyicha ilmiy tadqiqotlar, duragaylash, fenologik kuzatuvlar, qiyosiy morfologiya va genetik-statistika tahlillarining zamonaviy usullaridan foydalanilgan. Tadqiqot natijalari asosida yangi gʻoʻza navlarini yaratishda dastlabki manba sifatida foydalanish mumkin boʻlgan rekombinant manbalar ajratilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 71.8%

G‘o‘zа nаvlаri bilаn yovvoyi tur hаmdа introgressiv shаkllаr F 1 – F 2 durаgаylаridа qimmаtli xo‘jаlik belgilаrining irsiylаnishi

Ushbu dissertatsiya avtoreferati Oʻzbekiston Respublikasi Genetika va oʻsimliklar eksperimental biologiyasi instituti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi DSc.02/30.12.2019.B.53.01 raqamli ilmiy kengash va Andijon davlat universiteti tomonidan tayyorlangan. Unda Oʻzbekistonda paxtachilik sohasidagi genetik va seleksiya tadqiqotlarining dolzarbligi, jumladan, gʻoʻza navlari bilan yovvoyi tur hamda introgressiv shakllarning duragaylanishi natijasida olingan F1-F2 avlodlarida qimmatli xoʻjalik va morfobiologik belgilarning irsiylanishi, oʻzgaruvchanligi va korrelyatsion bogʻliqligi tadqiq etilgan. Tadqiqot natijalari yangi, yuqori hosilli va chidamli gʻoʻza navlarini yaratishda muhim ilmiy-amaliy ahamiyatga ega ekanligi koʻrsatilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 71.8%

Turlararo duragaylarda ayrim qimmatli xo‘jalik belgilarining irsiylanishinian’anaviy va molekulyar genetik jihatdan tahlil qilish

Ushbu dissertatsiya avtoreferati paxtaning turli turlararo duragaylarida ayrim qimmatli xoʻjalik belgilarining irsiylanishini an'anaviy va molekulyar-genetik jihatdan tahlil qilishga bag'ishlangan. Tadqiqotda G.mustelinum, G.hirsutum ssp.punctatum va G.hirsutum var.marie-galante turlari o'rtasidagi duragaylash natijalari, genetik polimorfizm, irsiylanish qonuniyatlari va yangi, murakkab duragay shakllarini yaratish masalalari ko'rib chiqilgan. Zamonaviy molekulyar-genetik usullar va DNK-markerlar yordamida olingan natijalar tahlil qilingan hamda genetik va seleksion tadqiqotlar uchun foydali bo'lgan ilmiy xulosalar chiqarilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 69.8%

Биотехнологик ғўза линияларидаги қимматли хўжалик белгиларни маҳаллий навларга интрогрессия қилиш

Ushbu maqola, gen-no'kayt texnologiyasi asosida yaratilgan biotexnologik g'o'za liniyalaridagi to'la sifat belgilarining mahalliy navlarga introgressiyasini o'zida aks ettiradi. Tadqiqotlar natijasida ayrim mahalliy g'o'za navlarining to'la sifat ko'rsatkichlarini (to'la uzunligi, pishiqligi va elongatsiya) biotexnologik liniyalar asosida yaxshilash maqsad qilingan. Tajribada T2-1-7 va T2-31-10 liniyalari donor sifatida, mahalliy navlar esa resipiyent sifatida tanlab olindi. Biotexnologik liniyalarning to'la sifat ko'rsatkichlari nazorat namunalarga nisbatan sezilarli darajada yuqori ekanligi aniqlandi. Zamonaviy genom texnologiyalarini joriy etish o'simliklarda mavjud salbiy korrelyatsiyalarni yo'qotishda va paxta to'lasi sifatini yuqori darajaga olib chiqishda muhim omil ekanligi ta'kidlangan.

🔑 Kalit soʻz🎯 69.6%

Ғўзанинг интрогрессив тизмаларини биотик стрессларга толерантлигини ўрганиш асосида навлар яратиш

Ushbu doktorlik dissertatsiyasi G.hirsutum L. (paxta)ning introgressiv liniyalari asosida introgressiv liniyalarning biotik stresslarga chidamliligini o'rganish orqali yangi navlarni yaratishga bag'ishlangan. Tadqiqot jarayonida paxta seleksiyasida introgressiv chatishtirish usullaridan foydalanib, kasalliklar va zararkunandalarga chidamli, yuqori hosildorlikka ega bo'lgan yangi navlar yaratishning nazariy va amaliy masalalari o'rganilgan. Tadqiqot natijasida "Ishonch" navli yangi paxta navi yaratilgan va patentlangan. Dissertatsiyada paxta o'simligining asosiy kasalliklari, jumladan Verticillium wilt (wilting) ga chidamlilik genetikasi, introgressiv liniyalarning turli sharoitlarga moslashuvchanligi, ularning ho'l o'tish davridagi o'zgaruvchanligi va irsiylanishi tadqiq qilingan. Shuningdek, ushbu navlarning zararkunandalar (paxta biti va o'rgimchak kana)ga chidamliligi ham o'rganilgan.

🔑 Kalit soʻz🎯 69.5%