Ushbu dissertatsiya ishi O'zbekiston va Markaziy Osiyo xalqlarining genetik xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Ishda turli genetik markerlar, jumladan, mitoxondrial DNK, Y-xromosoma, autosomal markerlar va boshqalar tahlil qilinadi. Tadqiqot Markaziy Osiyo xalqlarining kelib chiqishi, migratsiyasi va genetik tuzilishiga oid yangi ma'lumotlarni taqdim etadi.
Ushbu kitob genetika faniga oid ma'ruzalar matnlaridan iborat bo'lib, unda irsiyat, o'zgaruvchanlik, ularning asoslari, qonuniyatlari, molekulyar genetika, xromosomalar, populyatsiyalar genetikasi kabi mavzular yoritilgan. Shuningdek, kitobda genetikaning qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishidagi o'rni ham ko'rsatib o'tilgan.
Ushbu kitob genetika fanining asosiy tushunchalari va qonuniyatlariga bag'ishlangan bo'lib, unda irsiyat, o'zgaruvchanlik, genlar, xromosomalar, ularning tuzilishi va funksiyalari, shuningdek, organizmlarning individual rivojlanishidagi genetik mexanizmlar haqida ma'lumotlar berilgan. Kitob, asosan, qishloq xo'jaligi yo'nalishidagi talabalarga mo'ljallangan bo'lib, selektsiya va urug'chilikning genetik asoslari, poliploidiya, duragaylash, mutatsiyalar va populyatsion genetika kabi mavzularni o'z ichiga oladi. Materiallar ilmiy asoslangan holda sodda tilda bayon etilgan.
Ushbu darslik «Tibbiy genetika» fanining barcha sohalarini, irsiy kasalliklarning kelib chiqish mexanizmlari, klinik belgilari, tashxis qo‘yish usullari, davolash usullari va oldini olish choralarini o‘rganadi. Darslikda 12 ta bob bo‘lib, unda tibbiy genetika fanining barcha sohalari yoritilgan. Birinchi boblarida irsiy kasalliklar to‘g‘risida tushunchalar, ularning tasnifi va asosiy belgilari, ya'ni tashqi ko‘rinishlari bayon etilgan. Irsiy kasalliklar ikkita katta guruhga bo‘lingan: xromosom va gen kasalliklarga. Xromosomalar soni va tuzilishini o‘zgarishi tufayli kelib chiqqan xromosom kasalliklarning tasnifi, klinik manzarasi va kelib chiqish mexanizmlari aniq yoritilgan. Darslikda xuddi shu tartibda gen kasalliklari to‘g‘risida ham ilmiy ma'lumotlar keltirilgan. Alohida e'tibor mitoxondrial, lizosom va impritingning buzilishi tufayli kelib chiqqan irsiy kasalliklar va ularning davolash usullariga qaratilgan. Bundan tashqari, mahsus bo‘limlarda onkogen va irsiyotga moyil bo‘lgan kasaliklarning genetik asoslari va molekulyar darajadagi diagnostikasi keltirilgan. Ohirgi boblarida kasalliklarning tekshirish usulari, shuningdek etiologik, patogenetik va simptomatik davolash usullari to‘g‘risida ma'lumotlar berilgan.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu bitiruv malakaviy ish irsiy kasalliklar va ularning odam populyatsiyasida tarqalishi mavzusiga bag'ishlangan bo'lib, unda irsiy kasalliklarning dolzarbligi, tadqiqot maqsadi va vazifalari, ilmiy yangiligi hamda amaliy ahamiyati, tadqiqot ob'yekti va predmeti, tarkibiy tuzilishi, adabiyotlar sharhi, tadqiqot usullari, asosiy qism, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati keltirilgan. Ishning asosiy qismida irsiy kasalliklarning tasnifi, klinik belgilari, gen kasalliklari, xromosoma kasalliklari, multifaktorial kasalliklar (MFK), genetik maslahatxonalar va ularning ahamiyati kabi masalalar batafsil yoritilgan.
Ushbu kitob genetika va mutatsiyalar, ayniqsa gen mutatsiyalari haqida ma'lumot beradi. Kitobning asosiy maqsadi irsiyatning molekulyar asoslarini, genetik o'zgarishlarning mexanizmlarini va evolyutsiyadagi ahamiyatini tushuntirishdir. Bundan tashqari, DNK tuzilishi, gen ekspressiyasi, replikatsiya va reparatsiya kabi asosiy tushunchalar ham ko'rib chiqiladi. Kitob mutatsiyalarning paydo bo'lishi va ularning oqibatlarini, shu jumladan spontan va induktsiyalangan mutatsiyalarni, shuningdek, mutagenez va reparatsiya jarayonlarini batafsil tahlil qiladi. Kitobning asosiy yo'nalishi genetik materialdagi o'zgarishlar va ularning tirik organizmlar uchun ahamiyatini o'rganishdir.
Ushbu kitob tibbiy genetika sohasiga bag'ishlangan bo'lib, irsiy kasalliklar, ularning sabablari, diagnostikasi va davolash usullarini o'rganadi. Kitobda genetika fanining asosiy tamoyillari, xususan, irsiyat va o'zgaruvchanlik, shuningdek, genlar, xromosomalar va DNK molekulasining tuzilishi va funksiyalari batafsil yoritilgan. Bundan tashqari, kitobda irsiy kasalliklarni aniqlash va tashxislashning turli usullari, jumladan, klinik genealogik, sitogenetik, biokimyoviy va molekulyar genetik usullar muhokama qilinadi. Kitobning asosiy maqsadi - tibbiyot xodimlariga irsiy kasalliklar haqida bilim berish va ularga tashxis qo'yish va davolashda yordam berish.
Mazkur monografiya bronxial astma (BA) xastaligini, uning rivojlanishidagi genetik va immunologik omillarni chuqur o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, unda zamonaviy tadqiqotlar natijasida olingan ma'lumotlar asosida BA xastaligining mohiyati, uni tashxislash, davolash va oldini olishning dolzarb muammolari atroflicha ko'rib chiqilgan. Kitobda o‘zbek populyatsiyasida BA bilan xastalangan bemorlarda olib borilgan tadqiqot natijalari, xususan, oilalarda bu kasallikning irsiy moyilligi, genetik omillarning roli, immunologik o'zgarishlar va genetik markerlarning ahamiyati atroflicha tahlil etilgan. Shuningdek, bronxial astmani erta tashxislash, prognozlash va davolashda qo'llaniladigan usullar, jumladan, molekulyar-genetik va immunologik tadqiqotlar yoritilgan. Monografiya tibbiyot xodimlari, xususan, pulmonologlar, allergoлогlar, umumiy amaliyot shifokorlari, magistrlar, klinik ordinatorlar va talabalar uchun mo'ljallangan.