Ushbu hujjat O'zbekiston adabiyotining 50-80-yillardagi davrini, xususan nasr, she'riyat, dramaturgiya janrlaridagi rivojlanishini o'rganishga bag'ishlangan. Unda adabiy jarayonning asosiy tendensiyalari, adiblar ijodi, asarlarning tematikasi va badiiy xususiyatlari tahlil qilinadi. Xususan, Zulfiya, Said Ahmad, Asqad Muxtor, Odil Yoqubov, Pirimqul Qodirov, Shukur Xolmirzaev, O'tkir Hoshimovlarning hayoti va ijodi batafsil yoritilgan.
Xayriddin Sultonov o'zbek nasrining taraqqiyotidagi iste'dodli yozuvchilardan biridir. U 1956-yilda Toshkent viloyatida tug'ilgan. Uning mehnat faoliyati 80-yillarda boshlangan. U "Guliston", "Yoshlik" kabi oylik jurnallarda, G'ulom nomidagi adabiyot va san'at nashriyotida faoliyat olib borgan. U hozir G'ulom nomidagi nashriyotning bosh muharriri. Sultonov 70-yillardan boshlab hikoyalar va romanlar yozgan. Uning "Quyosh barchaga barobar", "Bir oqshom ertagi", "Onamning yurti", "Umr esa o'tmoqda", "Boburning tushlari" kabi kitoblari mashhur. Bundan tashqari, u "Changak", "Moziydan bir sahifa" kabi filmlarni yaratgan. Sultonov mohir tarjimon bo'lib, A.Sent-Ekzyuneri, Yu.Nagibin va V.Shukshin asarlarini o'zbek tiliga tarjima qilgan.
Mirzo Muhammad Haydarning “Tarixi Rashidiy” asari O’rta Osiyo, Xuroson, Hindiston va Sharqiy Turkistonning XIV-XVI asrlar tarixini o’rganishda muhim manba hisoblanadi. Asarda o’sha davr madaniy, etnik va siyosiy munosabatlari haqida ma’lumotlar keltirilgan bo’lib, mashhur olimlar, shoirlar hayoti va ijodi haqida ham muhim ma’lumotlar uchraydi.
Ushbu hujjatda adabiyotshunoslik nuqtai nazaridan XX asr oʻzbek adabiyotining vakili hayot va inson muammolarini yoritishga bagʻishlangan Хайриддин Султонов qissalari тахлил qilingan.
"Diplom ishi" - SamDU tarix fakulteti "Tarixshunoslik va manbashunoslik" kafedrasi tomonidan yozilgan bo'lib, Mir Muhammad Haydarining "Tarixi Rashidiy" asarining manba sifatidagi ahamiyatini o'rganishga bag'ishlangan.
Ushbu kitob Alisher Navoiyning "Hayrat ul-abror" dostonining o'rta maktablarda o'rganilishiga bag'ishlangan malakaviy ishdir. Unda dostonning janr xususiyatlari, kompozitsion qurilishi, falsafiy qarashlari, shuningdek, ayrim maqolat va hikoyatlarning tahlili o'rin olgan.
Ushbu kitob Alisher Navoiyning «Hayrat ul-abror» asarining ixchamlashtirilgan nasriy bayonidir. Unda Navoiyning hayoti, dunyoning xosiyati va insoniy tuyg'ular haqida fikr yuritiladi. Asarda ma'rifatli, adolatli va saxovatli insoniy fazilatlar, jumladan, imon, savlat, halollik, vafodorlik, mehr-shafqat kabi mavzular keng yoritilgan. Kitobda shoirning oʻzbek tilida yozgan toʻqqizta asari, jumladan, «Xamsa»ning beshta dostoni, shuningdek, «Devoni Gʻaribiy», «Nasoyim ul-muhabbat» kabi asarlarining mazmunidan ham foydalanilgan.
Ushbu matnda Alisher Navoiyning Hayrat ul-Abror asaridan nasriy bayonlar keltirilgan. Asarda ishq, ilm, adolat, saxovat, tavba kabi mavzularga murojaat qilinadi. Asar davomida turli hikoyatlar, nasihatlar va pand-nasihatlar orqali o‘quvchiga ma’naviy saboq berish maqsad qilingan.
Ushbu dissertatsiya Xaydar Xorazmiyning "Gulshan ul-asror" asarini matniy-qiyosiy tadqiq etishga bag'ishlangan. Tadqiqotda asarning yaratilish tarixi, muallifga oid qarashlar, matnning o'ziga xosligi, turli nusxalari, ularning matniy farqlari, shuningdek, asarda foydalanilgan ilmiy-adabiy manbalar, jumladan, Qur'on oyatlari va hadislar, lug'atlar, miniatyuralar tahlil qilinadi. "Gulshan ul-asror"ning "Maxzan ul-asror" turkumidagi boshqa asarlar bilan qiyosiy-tipologik tahlili amalga oshiriladi. Tadqiqot natijasida "Gulshan ul-asror"ning ilmiy-tanqidiy matni tuzish tamoyillari ishlab chiqilgan va matnni tiklash uchun amaliy tavsiyalar berilgan.
Alisher Navoiyning "Hayrat ul-Abror" asari axloqiy-didaktik xarakterga ega bo'lib, unda insonning ma'naviy kamoloti, adolat, saxovat, vafo, qanoat kabi fazilatlar ulug'lanadi. Asarda shuningdek, so'fiylik ta'limoti, dunyoqarash, shoh va raiyat munosabatlari, ilm-fan, adabiyot masalalari ham o'z ifodasini topgan.