Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va Oʻrta maxsus taʼlim vazirligi tomonidan tasdiqlangan "Evolyutsion taʼlimot" fanidan darslikdir. Darslikda evolyutsion taʼlimotning asosiy tushunchalari, prinsiplari, yoʻnalishlari, shakllari, omillari va ahamiyati keng yoritilgan. Shuningdek, organik olamning tarixiy rivojlanishi, hayotning kelib chiqishi va tabiatni muhofaza qilish masalalari ham oʻrin olgan.
Ushbu kitob biologiya yo'nalishidagi bakalavriat talabalari uchun evolyutsion ta'limot fanidan ma'ruzalar matni bo'lib, unda evolyutsiya nazariyasining asosiy tushunchalari, tamoyillari, rivojlanish tarixi va ahamiyati batafsil yoritilgan. Kitobda evolyutsiyaning genetik, ekologik va boshqa fanlar bilan bog'liqligi, shuningdek, odamning kelib chiqishi masalalari ham ko'rib chiqilgan.
Ushbu dissertatsiya uchun tayyorlangan avtoreferat, V.I. Romanovskiy nomidagi Matematika institutining DSc.02/30.12.2019.FM.86.01 ilmiy kengashi va Samarqand davlat universiteti hamkorligida tayyorlangan. Unda Akmal Absalamovning "Gonosomal evolyutsion operatoridan hosil qilingan traektoriyalarning asimptotik xarakteri" nomli ishi haqida ma'lumot berilgan. Avtoreferatda muallifning tadqiqot maqsadi, vazifalari, ilmiy yangiligi, tadqiqot obyekti va predmeti, qo'llanilgan usullar, tadqiqotning amaliy ahamiyati hamda natijalarining biologik talqinlari bayon etilgan. Tadqiqot asosan gemonofiliya kabi nasliy kasalliklarning populyatsiyadagi dinamikasini o'rganishga qaratilgan bo'lib, bunda gonosomal evolyutsion operatorlar matematik modellari sifatida ishlatilgan. Xususan, turli populyatsiyalar evolyutsiyasini, genetik kasalliklarning tarqalishini va ularning yo'qolishini tahlil qilish usullari ko'rsatib berilgan.
Ushbu dissertatsiya O'zbekiston Milliy elektr tarmoqlari tizimidagi mavjud muammolarni yechishga qaratilgan bo'lib, elektr energetika tizimlarining qisqa muddatli holatlarini evolyutsion algoritmlar yordamida optimallashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda elektr energetika tizimlarining murakkab muammolarini hal etish uchun yangi matematik modellar va evolyutsion algoritmlar ishlab chiqilgan hamda ularning samaradorligi amaliyotda sinab ko'rilgan. Bu ishning asosiy maqsadi elektr energiyasi ta'minotini yanada ishonchli va iqtisodiy samarali qilishdan iboratdir.
Ushbu avtoreferat V.I. Romanovskiy nomidagi Matematika instituti N. B. Abduvakilovich nomidagi doktorlik dissertatsiyasini taqdim etadi. Dissertatsiya mavzusi
Ushbu dissertatsiya avtoreferati «Taqsimlangan parametrli sistemalarda evolyutsion jarayonlarning boshqarish masalalarini echish» mavzusiga bag'ishlangan bo'lib, unda turli tipdagi (parabolik va giperbolik) tenglamalar bilan tavsiflangan boshqaruv sistemalarida ko'p qiymatli aksil-lantirishning invariantligi va optimal boshqaruv masalalari tadqiq etiladi. Avtoreferatda mavzuning dolzarbligi, tadqiqotning maqsad va vazifalari, ob'yekti va predmeti, ilmiy yangiligi hamda amaliy ahamiyati bayon etilgan. Tadqiqotda olingan asosiy natijalar va ularning qo'llanilishi ham ko'rsatilgan.
Ushbu kitob biologiya fanining muhim boʻlimi boʻlgan evolyutsiyaga bagʻishlangan. Unda evolyutsion gʻoyalar tarixi, evolyutsiyaning genetik asoslari, mikro va makroevolyutsiya muammolari, filogenetik guruhlar evolyutsiyasi kabi masalalar oʻrganiladi. Kitob talabalarga va evolyutsiya masalalari bilan qiziquvchilarga mo'ljallangan.
Ushbu kitob evolyutsion ta'limotning tarixiy rivojlanishini, antik davrdan to hozirgi zamongacha bo'lgan asosiy bosqichlarini, olimlarning qarashlari va ularning nazariyalarga qo'shgan hissalarini o'rganadi. Kitobda Ламарк nazariyasi, Катастрофизм ва трансформизм, Дарвиннинг эволюцион ғоялари va zamonaviy генетика va sintetik evolyutsiya nazariyasi kabi mavzular ko'rib chiqilgan. Shuningdek, evolyutsiya va din o'rtasidagi munosabatlar ham tahlil qilingan.
Ushbu o'quv-uslubiy majmua O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti o'quv-uslubiy kengashida ko'rib chiqilgan va tavsiya qilingan ( 2016 yil “14” __04_ dagi 10-sonli bayonnoma) “Biologiyadan masala va mashqlar yechish” fan dasturi asosida ishlab chiqilgan. Ushbu o’quv-uslubiy majmua Muqimiy nomidagi Qo’qon davlat pedagogika instituti Kengashining 2019 yil __ avgustdagi 1-sonli majlis bayonida ko’rib chiqilgan va tasdiqlangan.
Ushbu kitob ekologiya fanining asosiy tushunchalari, prinsiplari va qonuniyatlarini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, unda biosfera, ekotizimlar, ekologik omillar, evolyutsiya va insonning atrof-muhitga ta'siri kabi mavzular yoritilgan. Kitob talabalarga, o'qituvchilarga va ekologiya sohasiga qiziquvchilarga mo'ljallangan.