Ushbu kitob odam va hayvonlar fiziologiyasiga bag'ishlangan bo'lib, qonning fizik-kimyoviy xususiyatlari, uning tarkibi, buferlik xususiyatlari kabi asosiy jihatlarini chuqur o'rganadi. Kitob talabalar, o'qituvchilar va biologiya, tibbiyot sohalariga qiziquvchilar uchun mo'ljallangan.
Ushbu kitob "Kon ishlari jarayonlari fanining dasturi" bo'lib, O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan. Dastur kon ishlari texnologiyasi, konchilik ishlarini tashkil etish va loyihalash, to'g'ri hisob-kitoblar, geologik ma'lumotlarni tahlil qilish kabi masalalarni qamrab oladi. Shuningdek, talabalarga yer osti va ochiq kon ishlarida qo'llaniladigan jarayonlar haqida bilim berish, amaliy ko'nikmalarni shakllantirish, ishlab chiqarish ko'rsatkichlarini hisoblash va loyihalashni o'rgatishga qaratilgan.
Ushbu kitob odam qoni morfologiyasi haqida ma'lumot beradi. Unda qonning tarkibi, shaklli elementlari (eritrotsitlar, leykotsitlar, trombotsitlar) va plazmasi, ularning fiziologik xususiyatlari, ahamiyati, turli organizmlardagi miqdori va patologik holatlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, qon ivishi, qonni ivishdan saqlash usullari, qon plazmasining kimyoviy tarkibi va fiziologik eritmalari haqida ma'lumotlar keltirilgan. Kitob tibbiyot va biologiya sohalari uchun mo'ljallangan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishda qonning tarkibi, xususiyatlari, vazifalari, yoshga oid o'zgarishlari va klinik ahamiyati batafsil yoritilgan. Shuningdek, qon guruhlari, qon ivishi mexanizmlari, immunologik xususiyatlari va turli kasalliklardagi o'zgarishlari ham ko'rib chiqilgan.
Ushbu kitob klinik laboratoriya diagnostikasi va tekshiruv usullari boʻyicha chuqur maʼlumot beradi. Unda qon, siydik, balgʻam va najas kabi biologik materiallarni tekshirish usullari, normal koʻrsatkichlar, mumkin boʻlgan patologiyalar va ularning diagnostikasi keng yoritilgan. Kitobda shuningdek, turli kimyoviy va bioximik koʻrsatkichlar, fermentlar faolligi, gormonlar almashinuvi, qon ivish tizimi va kislota-ishqor muvozanati kabi mavzular ham oʻrin olgan. Tibbiyot xodimlari va talabalar uchun qoʻllanma sifatida xizmat qiladi.
Ushbu kitob gemoglobin va uning fiziologik ahamiyatiga bag'ishlangan. Unda gemoglobinning tuzilishi, turlari, yoshga oid xususiyatlari, qon tizimidagi roli va kasalliklardagi o'zgarishlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, gemoglobinni aniqlash usullari va laboratoriya tekshiruvlari ham keltirilgan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi sportchilar, xususan, kurashchilarning qon tarkibidagi biokimyoviy oʻzgarishlar va ularning ovqatlanish holati bilan bog'liq jihatlarini eksperimental asosda oʻrganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda sportchilarning jismoniy ish qobiliyatini, organizmning funksional imkoniyatlarini, sportchining chiniqqanlik darajasini baholash mumkinligi, hamda bu omillarning ovqatlanish holati bilan uzviy bog'liqligi koʻrsatib oʻtiladi. Kitobda qonning asosiy fizik-kimyoviy xossalari, qon tarkibini oʻzgartiradigan omillar (ovqatlanish, jismoniy mashqlar), shuningdek, qon tarkibidagi umumiy oqsil, mochevina, kreatinin, qand miqdorining oʻzgarishi va ularning sportchilar ratsioni bilan bog'liqligi batafsil yoritilgan.
Ushbu o‘quv qo‘llanma oliy ta’lim muassasalarining 5140100 – Biologiya va 5320500 – Biotexnologiya yo‘nalishlarida tahsil olayotgan talabalar uchun mo‘ljallangan bo‘lib, Biokimyo va molekulyar biologiya fanini amaliy jihatdan o‘zlashtirishda biologik materiallar tarkibidagi oqsillar, karbonsuvlar, lipidlar, nuklyein kislotalar, fermentlar, vitaminlar, gormonlar, mikro- va makroelementlarni sifatiy va miqdoriy tahlil qilishda foydalaniladigan usullar yoritib berilgan. Har bir bo‘limda talaba va foydalanuvchiga qisqacha nazariy ma’lumotlar ham yoritib berilgan. Qo‘llanmaning so‘ngida funksional biokimyoga oid materiallar qon va siydik tahlili to‘g‘risidagi ma’lumotlar tarzida keltirilgan.
Ushbu matn qonning klinik laboratoriya tadqiqotlari bo'yicha birinchi leksiyadan iborat bo'lib, qonning umumiy xarakteristikasi, morfologik va biomexanik tadqiqotlar, gemoglobin, eritrotsitlar, leykotsitlar va ularning tarkibiy qismlari, normal ko'rsatkichlari, ularning o'zgarish sabablari va diagnostik ahamiyati haqida batafsil ma'lumot beradi. Shuningdek, qon quyish texnikasi va turli sharoitlarda qonning o'zgarishi, kimyoviy tarkibi va uning klinik ahamiyati ham yoritilgan.
Ushbu qo'llanma