Ushbu bitiruv malakaviy ishi "Dispers sistemalar" mavzusini o'qitishda innovatsion texnologiyalardan foydalanish (Akademik litseylar misolida) mavzusiga bag'ishlangan. Ishda dispers sistemalar, ularning turlari, xossalari, tasnifi hamda ularni o'qitishda qo'llaniladigan innovatsion texnologiyalar va usullar batafsil yoritilgan. Shuningdek, dispers sistemalarni o'rganishda qo'llaniladigan masalalar va test savollari ham keltirilgan.
Ushbu kitobda dispers zarrachalarni o'z ichiga olgan murakkab suyuqliklar dinamikasi masalalari chuqur o'rganilgan. Materialda neft va gaz quduqlarining gidrodinamik xususiyatlarini tahlil qilish, burg'ulash jarayonlarida uchraydigan qiyinchiliklarni yechishga qaratilgan nazariy va amaliy masalalarni hal etishga alohida e'tibor qaratilgan. Kitobda yopishqoq va elastik suyuqliklar, turbulentlik va zarrachalarning cho'kishi kabi mavzular batafsil yoritilgan bo'lib, gorizontal quduqlarni burg'ulashning optimallashtirishga oid tavsiyalar berilgan. Ishning amaliy ahamiyati respublikaning neft-gaz sohasida istiqbolli texnologiyalarni ishlab chiqishga qaratilganligi bilan belgilanadi.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi dispers muhitlarning gidrodinamik va reologik qonuniyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda tutash muhitlar mexanikasi, reologiya, suyuqliklar va gazlarning ta'riflari, ularning asosiy xossalari, deformatsiya, kuchlanish, yopishqoqlik, elastiklik kabi tushunchalar tahlil qilinadi. Shuningdek, yopishqoq-plastik oqim jarayonlari uchun statsionar va nostatsionar masalalar ko'rib chiqiladi hamda suyuqlik aralashmalarida struktura shakllanish jarayonlari va ularning reologik xossalari o'rganiladi.
Ushbu kitob dispers sistemalarning cho'kishi va turbulentligining matematik modellashtirish muammolarini ko'rib chiqadi. Dispers aralashmalardagi zarralarning cho'kishi va tebranishi jarayonlari, ko'p fazali o'zaro ta'sirlashuvchi muhitlar modelida, og'irlik kuchlari va zarralararo ta'sir hisobga olingan holda o'rganiladi. Asosiy e'tibor, suv havzalarida tuzlar va mayda nanozarralarning cho'kishi kabi amaliy muammolarni hal qilishga qaratilgan. Kitobda suyuqliklar va gazlarning dinamikasi, dispers muhitlar nazariyasi va matematik fizika sohalarida fundamental tushunchalar va tenglamalar keltirilgan. Bundan tashqari, dispers aralashmalarning tebranishi va turbulentligini tavsiflash uchun zarur bo'lgan analitik yechimlar va integrallar taqdim etilgan.
Ushbu kitob oziq-ovqat va kimyo sanoatida qo'llaniladigan asosiy texnologik jarayonlar va qurilmalarning ishlash prinsiplari, tuzilishi va hisoblash usullarini o'rganishga bag'ishlangan. Kitobda suyuqliklar gidrodinamikasi, mexanik jarayonlar, filtrlash, maydalash va aralashtirish kabi asosiy mavzular ko'rib chiqilgan. Har bir jarayonning nazariy asoslari, amaliy qo'llanilishi va laboratoriya sharoitida tajriba o'tkazish tartibi batafsil yoritilgan. Shuningdek, kitob talabalarga o'rganilayotgan jarayonlarni amaliy jihatdan mustahkamlashga yordam beradigan savollar va adabiyotlar ro'yxatini ham o'z ichiga oladi. Qo'llanma oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan.
Malakaviy bitiruv ishi ehtimollar nazariyasi va matematik statistikaning asosiy tushunchalaridan biri bo‘lgan bog‘liqsiz tajribalar ketma-ketligiga bag‘ishlangan. Unda Bernulli sxemasi, Muavr-Laplas teoremasi, tasodifiy miqdorlar va ularning taqsimot funksiyalari, markaziy limit teoremasi kabi masalalar ko'rilgan.
Ushbu maqola ikki o'zgaruvchi orasidagi chiziqli bo'lmagan korrelyatsion bog'lanish zichligini baholashga bag'ishlangan. Unda regressiya usuli, dispersiya tahlili va nazariy korrelyatsiya nisbati kabi tushunchalar orqali bog'liqlik miqdorini baholash usullari o'rganiladi. Asosiy e'tibor umumiy dispersiyani tashkil etuvchilarga ajratish va ularning o'zgaruvchilar orasidagi bog'lanishni qanday aks ettirishiga qaratilgan.
Ushbu uslubiy ko'rsatma O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan Buxoro Oziq-ovqat va Yengil Sanoat Texnologiyasi Institutining 5140900 – Kasb ta'limi, "Neft va neft - gazni qayta ishlash texnologiyasi" yo'nalishi talabalari uchun tayyorlangan. Unda "Asosiy texnologik jarayonlar va qurilmalar" fanidan tajriba ishlarini bajarishga oid nazariy ma'lumotlar, ishning maqsadi, qurilmaning tuzilishi, ishni bajarish tartibi va hisobot tayyorlash bo'yicha yo'riqnomalar keltirilgan. Ko'rsatma gidromexanik va mexanik jarayonlarga oid yettita tajriba ishini o'z ichiga oladi.
Ushbu kitob kolloid kimyo va dispers sistemalarga bag'ishlangan bo'lib, aerozollar, kukunlar, suspenziyalar, emulsiyalar va ko'piklar kabi mavzularni qamrab oladi. Kitobda ushbu sistemalarning ta'riflari, xususiyatlari, qo'llanilishi va barqarorligiga doir ma'lumotlar keltirilgan.
Ushbu kitob oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi institutlari talabalari uchun mo'ljallangan uslubiy qo'llanma bo'lib, "Oziq-ovqat texnologiyasi" yo'nalishi bo'yicha asosiy texnologik jarayonlar va qurilmalar fanidan tajriba mashg'ulotlarini o'tkazishga yordam beradi. Qo'llanmada gidromexanik va mexanik jarayonlarga oid tajribalar, ularni o'tkazish tartibi, hisoblash usullari va natijalarni tahlil qilish bo'yicha ko'rsatmalar berilgan.