Ushbu dissertatsiya Janubi-Gʻarbiy Qizilqum mintaqasida tarqalgan Salsola L. turkumi ayrim turlarining ontogenezining davr va bosqichlarida vegetativ organlarining strukturaviy moslashish xususiyatlarini aniqlashga bag'ishlangan. Tadqiqotda ushbu o'simliklarning struktura-adaptiv xususiyatlari, ularning rivojlanish bosqichlari va sharoitga moslashishi batafsil o'rganilgan.
Ushbu doktorlik dissertatsiyasining avtoreferati 'Tuzli stress sharoitida o'stirigan saflar va uch turdagi krambe urug'larining lipidlari' mavzusini o'rganadi. Tadqiqotda saflor va uch turdagi krambe urug'larining lipidlari va yog' kislotalarining tuzli stress ta'sirida o'zgarishi miqdoriy va sifat jihatidan o'rganilgan. Tadqiqot natijasida tuzli stressga chidamli o'simlik turlarini aniqlash va ularni Orol dengizi hududidagi sho'rlangan yerlarda o'stirish bo'yicha tavsiyalar berilgan.
Ushbu dissertatsiya avtoreferati O'zbekiston Respublikasi Chorvachilik va cho'l ekologiyasi ilmiy-tadqiqot instituti tomonidan olib borilgan ilmiy izlanishlar asosida tayyorlangan. Tadqiqotda Salsola arbuscula (boyalich) o'simligining Qarnob cho'li sharoitida madaniylashtirishning ekologik-biologik xususiyatlari atroflicha o'rganilgan. Tadqiqotning asosiy maqsadi cho'l yaylovlarini yaxshilash va ularning mahsuldorligini oshirishda ushbu o'simlikning ahamiyatini aniqlashdan iborat. Tadqiqot davomida o'simlikning urug' unuvchanligi, o'sishi va rivojlanishi, gullash biologiyasi, suv rejimi, hosildorligi kabi muhim jihatlari o'rganilgan. Tadqiqot natijalari asosida Salsola arbuscula ni Qarnob cho'li sharoitida ekish va ko'paytirish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan. Ushbu ish chorvachilik uchun yangi yem-xashak manbasini yaratishga va yaylovlardan samarali foydalanishga qaratilgan.
Ushbu tadqiqot ishi Salsola orientalis S.G.Gmel (keyrewik) o'simligining bio-ekologik xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda o'simlikning botanik tavsifi, tuproq va iqlimga moslashuvi, vegetatsiya davri, tuproq bilan aloqasi, ayniqsa, uning o'sishi va rivojlanishi, urug'ining unib chiqishi, ko'payish usullari hamda kelib chiqish joylari atroflicha o'rganilgan. Tadqiqotda, shuningdek, keyrewikning oziq-ovqatbop xususiyatlari, chorvachilikdagi ahamiyati, undan olinadigan hosildorlik hamda uning o'sishini yaxshilash usullari, ya'ni tajriba ishlarini tashkil etish va uni o'tkazish metodologiyasi yoritilgan. Muallif o'simlikni mahalliy sharoitda o'stirish bo'yicha tavsiyalar beradi hamda uni madaniylashtirish yo'llarini ko'rsatib o'tadi. Ishning oxirida ushbu o'simlikning kelajakdagi ahamiyati haqida ham so'z yuritilgan.
Ushbu dissertatsiya Qarag'alpaqstan sharoitida o'sadigan va chorvachilik uchun muhim ozuqabop o'simlik hisoblangan Salsola richteri Kar. (oq cherkez) o'simligining bio-ekologik xususiyatlarini, uning hosildorligini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda o'simlikning O'zbekistonning quruq cho'l mintaqalarida yaylovlarni yaxshilashdagi ahamiyati, uni madaniylashtirish usullari, o'suv va rivojlanish dinamikasi, urug'ining unib chiqishi kabi muhim biologik va ekologik xususiyatlari atroflicha tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari o'simlikni qishloq xo'jaligida qo'llash bo'yicha yangi ilmiy va amaliy tavsiyalar beradi, ayniqsa, Aral dengizining qurigan hududlarida yaylovlarni yaxshilash va ozuqa bazasini kengaytirishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Ushbu avtoreferat Salsola oppositifolia o'simlik ekstrakti hamda monoetanolamin, malein angidrid, p-fenilendiamin va kroton aldegid kabi sintetik birikmalar asosida korroziyani ingibirlash texnologiyasini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda metallarning korroziyadan himoyalash uchun samarali va ekologik xavfsiz korroziya ingibitorlarini olish usullari o'rganilgan. Ishlab chiqilgan ingibitorlarning korroziyaga qarshi samaradorligi elektrokimyoviy, gravimetrik va boshqa usullar yordamida tekshirilgan. Shuningdek, yangi texnologiyalarning iqtisodiy samaradorligi ham asoslangan.
Ushbu maqola, qishloq xo'jaligida sho'r tuproqlardan samarali foydalanish va ularda o'sadigan ekinlarni tanlash muammolariga bag'ishlangan. Tadqiqotda Fabaceae va Asreraceae oilalariga mansub yem-xashak o'simliklarining tuzga chidamliligi va tuz to'plash xususiyatlari o'rganilgan. O'simliklarning tuzga chidamliligi va tuzni o'zlashtirish qobiliyati aniqlangan. Natijalarga ko'ra, Vicia angistifolia tuzli tuproqlarga eng chidamli ekanligi, Crotallaria alata esa eng zaif ekanligi aniqlangan. Maqolada, shuningdek, fitomelioratsiya ishlarida Melilotus albus, Medicago sativa va Vicia angistifolia o'simliklaridan foydalanish mumkinligi ta'kidlanadi. Tadqiqot natijalari O'zbekistonning sho'r tuproqlari uchun tavsiya etilgan yem-xashak o'simliklarini tanlashda muhim ahamiyatga ega.
Ushbu maqolada O'zbekiston hududida keng tarqalgan H. strobilaceum, H. belangeriana, T. hispida, H. aphyllum va boshqa (K. caspia, C. lanata, S. microphylla) kabi galofit o'simliklarning biomassa salohiyati, ya'ni ulardan issiqlik energiyasi manbai sifatida foydalanish imkoniyatlari haqida ma'lumotlar berilgan. Ushbu ma'lumotlar nazariy va amaliy ahamiyatga ega bo'lib, yangi muqobil energiya manbalarini rivojlantirishga xizmat qilishi mumkin.
Ushbu dissertatsiya O‘zbekistonning shimoliy hududlarida, xususan Qoraqalpog‘istonning sho‘rlangan tuproqlarida o‘sadigan ayrim galofit o‘simliklarning morfobiologik xususiyatlarini o‘rganishga bag‘ishlangan. Tadqiqotda Chenopodiaceae va Fabaceae oilalariga mansub to‘rtta o‘simlik – Chenopodium album, Atriplex tatarica, Glycyrrhiza glabra va Alhagi pseudalhagi – ning sho‘rlanishga chidamliligi, vegetativ organlari, o‘sishi, rivojlanishi va urug‘ining unib chiqishi kabi morfobiologik ko‘rsatkichlari atroflicha o‘rganilgan. Tadqiqot natijalari sho‘rlangan yerlarni yaxshilash va ulardan samarali foydalanish bo‘yicha ilmiy asoslangan tavsiyalar beradi.
Ushbu kitob Qoraqalpoqiston Respublikasi hududida o'sadigan tuzga chidamli o'simliklar (Sora tuqimi) va ularning biologik xususiyatlari, ekologik ahamiyati, hamda ularni qishloq xo'jaligida qo'llash va muhofaza qilish masalalarini o'rganishga bag'ishlangan. Kitobda Sora tuqimining 1500 ga yaqin tur, 100 ga yaqin urug'i mavjudligi haqida ma'lumot beriladi. Qoraqalpoqiston florasida 140 tur, 40 urug'i mavjud bo'lib, ularning ko'pchiligi sho'rli tuproqlarda tarqalgan. Kitobda o'simliklarning tasnifi, ularning o'ziga xos xususiyatlari, formatsiyalari, assotsiatsiyalari va ulardan xalq xo'jaligida foydalanish yo'llari batafsil yoritilgan. Shuningdek, kitobda o'simliklarni o'qitish jarayonida foydalanish bo'yicha tavsiyalar va usullar ham keltirilgan.