Ushbu kitob tibbiy kimyo fanining titrimetrik analizga oid uslubiy qo'llanmasidir. Unda titrimetrik analizning mohiyati, usullari, tibbiy-biologik ahamiyati, kislota-asosli titrlash, neytrallash usuli, indikatorlar, xatoliklar, tarozi va unda tortish qoidalari, laboratoriya sharoitida ishlash tartibi, amaliy mashg'ulotlar, ammiak miqdorini aniqlash va boshqa tegishli mavzular yoritilgan.
Ushbu kitob titrimetrik analiz usullari, jumladan, kislota-asos titrlash, oksidlanish-qaytarilish titrlash, yodometriya, kompleksometriya va cho'ktirish metodlari bo'yicha nazariy ma'lumotlar va amaliy mashg'ulotlar uchun qo'llanma hisoblanadi. Unda turli moddalarni aniqlash usullari, standart eritmalar tayyorlash va ularning titrlash natijalarini hisoblashga oid batafsil ma'lumotlar keltirilgan.
Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi Namangan muhandislik-qurilish instituti «Kimyoviy texnologiya» kafedrasi tomonidan tayyorlangan «Analitik kimyo va fizik-kimyoviy tahlil» fanidan o‘quv uslubiy majmuasidir. Majmua «Analitik kimyo va fizik-kimyoviy tahlil» fanining o‘quv dasturi asosida tayyorlangan bo‘lib, unda quyidagi asosiy mavzular yoritilgan: I. NAZARIY MATERIALLAR: 1.1. Sifat analizi. Analitik kimyo fanining vazifasi va mohiyati. Analitik kimyo usullarining sinflanishi I va II- guruh kationlari tavsifi. 1.2. Massalar ta’siri qonuni. Massalar ta’siri qonunining analizdagi ahamiyati. 2.1. Elektrolitik dissotsiyalanish nazariyasi. 2.2. Mavzu. Suvning ion kо‘paytmasi. Bufеr eritmalar. Ularning analizdagi ahamiyati. 3. III, IV va V- guruh kationlarining umumiy tavsifi. Gidroliz va amfotеrlik, ularning analizdagi ahamiyati. 4.1. Oksidlanish-qaytarilish rеaktsiyalari va ularning analizdagi ahamiyati. Oksidlanish darajasi. 4.2. Komplеks birikmalar. Anionlar, ularning aralashmasi analizi. Quruq tuz analizi. 5.1. Miqdoriy analiz usulining sinflanishi. 5.2. Gravimеtrik analiz asosi va usullari. 6.1. Titrimеtrik analiz asoslari va usullari Konsеntratsiya turlari. Titrimеtrik analizda hisoblashlar. 6.2. Nеytrallash (kislota-asosli titrlash) usuli asoslari. Indikatorlarning ion va xromofor nazariyasi. 6.3. Oksidlanish-qaytarilish usullari asosi. Usulning sinflanish. 7.1. Titrlash egri chiziqlari. Kuchli kislotani kuchli asos bilan titrlash egri chizig‘i. 7.2. Rеdoksimеtriyada indikatorlar nazariyasi. Titrlash egri chiziqlari va indikatorlar tanlash usullari. 7.3. Pеrmanganotomеtriya usuli mohiyati. Titrlash egri chiziqlari va ekvivalеnt nuqtani aniqlash. Yodomеtriya usuli asosi. 8.1. Komplеks hosil qilish usuli. Kompleksonlar, ularning turlari va tuzilishi. Indikatorlar nazariyasi. Usulning analizda qо‘llanilishi va ahamiyati. 8.2. Optik analiz usullari. Spektral uskunalar turlari Spektrofotometriya. Sifat va miqdoriy taxlilda qо‘llanishi. Miqdoriy tahlilni xromatografik usullari. Yuzaviy va ion almashinish xromatografiyasi. II. AMALIY MASHG‘ULOT MATERIALLARI: 1. Moddalarning eruvchanligini hisoblash. 2. Moddalarning eruvchanlik ko‘payitmasini hisoblashga doir masalalar yechish. 3. Suvning ion ko‘payitmasi va bufer eritmalarning pH ni hisoblash. 4. Elektrolitik dissotsiyalanishga doir masalalar yechish. 5. Gidroliz darajasi va konstantasiga doir masalalar yechish. 6. Konsentratsiya turlariga doir (molyar, foiz,titr, molyal va molyar ekvivalent konsentrasiyalar) masalalar yechish. 7. Neytrallash usuliga doir masalalar yechish. 8. Permanganotometriya usuliga doir masalalar yechish. 9. Kompleksonometriya usuliga doir masalalar yechish. 10. Spektrofotometriya yordamida moddaning konsentratsiyasini aniqlash.
Kitob analitik kimyo faniga bag'ishlangan bo'lib, unda miqdoriy analizning kimyoviy usullari batafsil yoritilgan. Asosan talabalar uchun mo'ljallangan ushbu qo'llanma analitik kimyoning nazariy asoslarini va amaliyotda qo'llaniladigan metodlarni o'z ichiga oladi.
Ushbu kitob analitik kimyo fanining gravimetrik analiz usullari va titrometrik analiz usullariga bag'ishlangan. Unda gravimetrik analiz usulining mohiyati, talablari, amaliy jarayonlari, hisoblash formulalari, titrlash usullari va ularning qo'llanilishi batafsil yoritilgan. Kitob talabalar va kimyo sohasidagi mutaxassislar uchun mo'ljallangan.
Ushbu kitob "Analitik kimyo" fanidan o‘quv uslubiy majmua bo‘lib, O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi Namangan muhandislik-qurilish instituti tomonidan 2024 yilda chop etilgan. Kitobda analitik kimyoning nazariy va amaliy qismlari keng yoritilgan. Jumladan, kimyoviy analiz usullari, massalar ta’siri qonuni, elektrolitik dissotsiyalanish nazariyasi, massalar ta’sirini hisoblash, pH va bufer eritmalar, gidroliz, oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari, kompleks hosil qilish usuli, optik analiz, xromatografiya va tortma analiz usullari kabi mavzular chuqur o‘rganilgan. Har bir mavzu so‘ngida nazariy bilimni mustahkamlash uchun savollar va nazariy materialni mustahkamlash uchun amaliy mashg‘ulotlar berilgan. Kitob oxirida glossariy va foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati ham keltirilgan.
Ushbu kitob titrometrik analizator ATL-11-01 haqida ma'lumot beradi. Unda qurilmaning tuzilishi, ishlash prinsipi, afzalliklari, qo'llanilishi va texnik xususiyatlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, turli xil moddalarni (suv, kislotalar, spirtlar, uglevodorodlar va boshqalar) aniqlashda ushbu qurilmadan qanday foydalanish mumkinligi ko'rsatilgan. Kitobda titrlash usullari, avtomatik titrlash tizimlari va ularning afzalliklari ham muhokama qilinadi. Adabiyotlar ro'yxati ham keltirilgan.
Ushbu kitob umumiy kimyo faniga oid bo'lib, tibbiyot oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan. Unda kimyoning asosiy qonunlari, eritmalarning konsentratsiyasini ifodalash usullari, titrlash analizi, kolloid sistemalar, sirt hodisalari, termodinamika, kimyoviy kinetika, biogen elementlar kimyosi kabi mavzular yoritilgan. Shuningdek, kitobda laboratoriya mashg'ulotlari, ularni bajarish tartibi va talabalarning mustaqil ishlashi uchun topshiriqlar keltirilgan.
Ushbu kitob "Analitik kimyo fanidan laboratoriya mashg'ulotlari" deb nomlanadi va universitet talabalari uchun mo'ljallangan uslubiy qo'llanmadir. Unda miqdoriy tahlilning kimyoviy usullarini qo'llab bajariladigan 25 ta laboratoriya ishlari o'z ichiga olgan bo'lib, har bir mavzu bo'yicha laboratoriya mashg'ulotlari uchun kerakli reaktivlar, ishni bajarish tartibi, bajariladigan topshiriqlar hamda har bir ishda hisobot yozish namunasi bayon etilgan. Kitobda kvantitatif kimyo, ya'ni moddalarning miqdoriy tarkibini aniqlashning turli usullari, jumladan gravimetrik, titrimetrik (kislota-asos, oksidlanish-qaytarilish, kompleksometrik, cho'ktirish), xromatometrik, yodometrik, yodimetrik va boshqa usullar atroflicha yoritilgan.
Ushbu o'quv-metodik qo'llanma Toshkent Farmatsevtika instituti 2-kurs talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, titrimetrik tahlilning nazariy va amaliy jihatlarini o'rganishga qaratilgan. Unda kimyoviy tahlilning turli usullari, jumladan, kislota-asos, kompleksometrik, redoks va boshqa titrlash usullari, ularning qo'llanilishi, kerakli jihozlar, indikatorlar, hisoblash formulalari va laboratoriya mashg'ulotlari detallar bilan tushuntirilgan. Qo'llanma talabalarga kimyoviy tahlil usullarini chuqur o'zlashtirishda va amaliy ko'nikmalarni shakllantirishda yordam beradi.