🔍

Хоразм воҳаси ўзбеклари тўй маросимларининг трансформациялашув жараёнлари

Ushbu maqola Xorazm vohasi o'zbeklari to'y marosimlarining transformatsiyalashuv jarayonlarini, ya'ni bu marosimlarning tarixiy rivojlanish bosqichlarini, ulardagi o'zgarishlarni va zamonaviy ko'rinishlarini tahlil qiladi. Muallif Marosimlar har bir hududning iqlimi, tabiati va aholining o'ziga xos xarakteri, ahloqiy-huquqiy qarashlaridan kelib chiqqan holda shakllanishini ta'kidlaydi. Xorazm vohasi aholisining marosimlari, jumladan, farzand tug'ilishi, o'smirlik davri, balog'at yoshi, nikoh to'yi, shuningdek, yosh bilan bog'liq turli marosimlar haqida so'z yuritiladi. Maqolada nikoh to'yining dastlab sovchilikdan boshlanishi, undagi marosimlarning bosqichma-bosqich o'tishi, kelin va kuyovga baxt tilash, shirinliklar tarqatish kabi an'analar bayon etilgan. Shuningdek, "non yopar", "rapida go'ydi", "ko'rpa yiyma", "yigit yeg'nar", "xina yoqar" kabi marosimlar tasvirlangan. Qizning otasining rozi bo'lishi, kelinga to'lanadigan qalin, sarpolar haqida ham ma'lumot beriladi. Maqola zamonaviy davrda to'ylar ijtimoiy hayotda o'ziga xos rol o'ynashini, ammo ba'zi kimsalar tomonidan Yevropa to'ylariga ko'r-ko'rona taqlid qilinishi va buning natijasida ma'naviy tubanlik yuzaga kelayotganini ta'kidlaydi. Mustaqillik tufayli to'ylarning milliy o'zaniga qaytganligi, yosh avlodni tarbiyalashda, milliy ma'naviy merosga hurmat va vatanparvarlik g'oyalarini targ'ib qilishda marosimlarning o'rni muhimligini ta'kidlaydi.

🔑 Kalit soʻz🎯 73.2%

Nikoh to’ylarida urf bo’lgan norasmiy marosimlar

Ushbu maqola O'zbekistonda, xususan Zarafshon vohasida nikoh to'ylarida mavjud bo'lgan norasmiy marosimlarni o'rganadi. Muallif, to'y marosimlari oila va nikoh kabi ijtimoiy hodisa bo'lib, jamiyat rivojlanishi bilan o'zgarishini ta'kidlaydi. Maqolada XIX asr oxiri - XX asr boshlaridagi o'zbek an'anaviy to'y marosimlari, ularning tarixiy ildizlari va ijtimoiy-diniy urf-odatlar bilan bog'liqligi yoritilgan. Sovet davrida tarixning soxtalashtirilishi natijasida milliy oila va nikoh tadrijiyligining ilmiy tadqiqotdan chetda qolgani, ammo bugungi kunda Zarafshonda, jumladan nikoh to'ylarida o'zgarishlar va islohotlar amalga oshirilayotgani aytiladi. Nikoh marosimigacha bo'lgan "vecher"ning olib tashlanishi, qalin pulining kamayishi va to'y xarajatlarining qisqartirilishi kabi o'zgarishlar, shuningdek, "kelin navkar", "love story" kabi yangi, ko'proq Yevropa ta'siridan kirib kelgan norasmiy odatlar tahlil qilinadi. Muallif, to'y marosimlarining xalq turmush tarzi va ma'naviy madaniyatining muhim jihatlarini aks ettirishini, ularni ilmiy-etnografik nuqtai nazardan o'rganish muhimligini ta'kidlaydi. Maqolada, shuningdek, milliy qadriyatlarni saqlash va millatni rivojlantirishda oila va nikoh marosimlarining o'rni alohida qayd etiladi.

🔑 Kalit soʻz🎯 73.2%

Bulut to’sgan oy

«Bulut toʻsgan oy» hikoyasi Shukr Xolmirzayevning asarlaridan biri boʻlib, unda hayotning murakkabligi, insoniy munosabatlar, sevgi, xiyonat va taqdir kabi mavzular yoritiladi. Asar qahramonlari hayotiy qiyinchiliklarga duch keladi va ularning har biri oʻz yoʻlini izlaydi. Hikoya qahramonlarining ichki dunyosi, kechinmalari va oʻzaro munosabatlari orqali inson tabiatining murakkabligi ochib beriladi. Asarda adabiy qahramonlarning ichki ziddiyatlari va tashqi dunyo bilan toʻqnashuvi tasvirlangan. Asar Shukr Xolmirzayevning uslubiga xos boʻlgan realizm va psixologik teranlik bilan ajralib turadi.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.6%

Bir bor ekan… bir yoʻq ekan

Hikoya o'z o'g'lini yetti yot begonalar qo'lida to'y bo'layotganini ko'rib, bu adolatsizlikka chiday olmay, uni qutqarib qolishga urinayotgan otaning iztiroblari haqida. Asar qahramoni Masrur, o'z o'tmishi bilan yuzma-yuz keladi, xato va gunohlari uni ta'qib qila boshlaydi. U o'g'lini qutqarish orqali o'ziga tasalli topishga harakat qiladi, lekin bu yo'lda uni ko'plab sinovlar kutadi. Hikoya o'zbek xalqining to'y marosimlari, odamlarning o'zaro munosabatlari va insoniy qadriyatlar haqida hikoya qiladi.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.5%

Badiiy asarda to’y marosimlari ifodasi

Ushbu malakaviy ish o'zbek xalqining urf-odatlari, an'analari va madaniy merosining muhim qismi bo'lgan to'y marosimlarining badiiy adabiyotdagi ifodasini tahlil qilishga bag'ishlangan. Ishda xalq og'zaki ijodidan tortib XX asr adabiyotigacha bo'lgan davr mobaynidagi to'y marosimlari tasvirlari o'rganiladi. Muallif turli davrlardagi adabiy asarlarda to'y marosimlarining qanday aks etganini, ularning o'ziga xos xususiyatlarini, milliy va umuminsoniy jihatlarini ochib berishga harakat qiladi. Ishda Alisher Navoiy, Abdulla Qodiriy, Tog'ay Murod kabi yozuvchilarning asarlaridagi to'y marosimlari tasvirlari chuqur tahlil qilinadi.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.4%

Қорақалпоқ тўй маросими фольклорининг тарихий-этнографик хусусиятлари (никоҳ тўйи маросимлари мисолида.)

Ushbu dissertatsiya avtoreferati Berdanov nomidagi Qoraqalpog'iston davlat universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi ilmiy kengashining qarori bilan taqdim etilgan. Unda Bekjanova Bibiraba Karimbaevna tomonidan tayyorlangan dissertatsiyaning asosiy mazmuni va xulosalari keltirilgan. Ishning dolzarbligi, mavzuning o‘rganilganlik darajasi, tadqiqotning maqsadi va vazifalari, foydalanilgan usullar, ilmiy yangiligi, amaliy ahamiyati hamda natijalari bayon etilgan. Dissertatsiyada qoraqalpoq xalqining to‘y marosimlari fol’klorining tarixiy-etnografik jihatlari, ayniqsa nikoh to‘yi marosimlari misolida o‘rganilgan. Tadqiqotda arxiv materiallari, folklor namunalari va mahalliy tadqiqotchilarning ilmiy ishlari asosida qoraqalpoqlarning oila va nikoh munosabatlari bilan bog‘liq urf-odatlar, marosimlar, ularning tarixiy-genetik ildizlari va evolyutsiyasi tahlil qilingan.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.1%

Казахкская свадебная обрядовая музыка

Ushbu hujjat O'zbekiston Davlat Konservatoriyasining Sharq musiqashunosligi kafedrasi talabasi tomonidan yozilgan kurs ishidir. Unda "Qozoq to'y marosimi musiqasi" mavzusi notaga tushirilgan va tahlil qilingan. Ishda qozoq to'ylarining turli bosqichlari (sovchilik, unashtiruv, to'y), ularda ijro etiladigan musiqalar, qo'shiqlar va ularning ma'nolari haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, to'y marosimlarida bajariladigan urf-odatlar, rasm-rusumlar va ularning ahamiyati yoritilgan. Manbalar ro'yxatida R.S.Abdullayevning "O'rta Osiyo marosim musiqasi" (1994) kitobi keltirilgan. Kurs ishida qozoq to'y musiqasining o'ziga xos xususiyatlari, janrlari va ularning marosimlardagi o'rni ko'rib chiqilgan. "Jar-jar" nomli qo'shiqning notalari ham ilova qilingan.

🔑 Kalit soʻz🎯 72.0%