Kitob flavonoidlarning tuzilishini aniqlashda qo'llaniladigan UB, IQ va PMR spektroskopiya usullarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda nazariy asoslar, tahlil qilish usullari va spektrlar interpretatsiyasi batafsil yoritilgan. Kitob, shuningdek, mass-spektrometriya usullarini ham qamrab oladi.
Ushbu kitob "Fitopreparatlar texnologiyasi" farmatsevtika sohasida bilim oluvchi talabalar uchun mo'ljallangan bo'lib, unda dorivor o'simliklardan olinadigan preparatlar, ularning kimyoviy tarkibi, texnologiyasi va tibbiyotda qo'llanilishi haqida ma'lumotlar berilgan.
Ushbu kitobda O'zbekistonda o'suvchi Scutellaria L. turkumiga mansub to'rt tur o'simlikning flavonoidlari tadqiq etilgan. Ularning kimyoviy tuzilishi, farmakologik xossalari aniqlangan. Kitobda o'simliklarni ekstraksiya qilish, fraksiyalash, xromatografik usullar yordamida ajratish, tadqiqotning kimyoviy va fizik-kimyoviy usullari, flavonoidlarning tuzilishini aniqlash tajribalari to'liq bayon etilgan.
Ushbu kitob O'zbekistonning Namangan Davlat Universitetida bitiruv malakaviy ishi sifatida tayyorlangan. Unda Scutellaria occellata Juz o'simligining ildiz qismidan flavonoidlarni ajratib olish, ularning kimyoviy tarkibini tahlil qilish, ularning O'zbekiston va Markaziy Osiyo mintaqalarida qo'llanilishi bo'yicha ma'lumotlar keltirilgan. Kitob flavonoidlarning turli kasalliklarni davolashdagi ahamiyatini, tadqiqot usullarini va O'zbekiston tibbiyotida qo'llaniladigan dorivor o'simliklarni o'rganadi.
“Farmakognoziya” o'quv-uslubiy qo'llanmasi farmatsevtika talabalariga mo'ljallangan bo'lib, dorivor o'simliklarning kimyoviy tarkibini aniqlash usullari, ularning ahamiyati va qo'llanilishi haqida batafsil ma'lumot beradi. Qo'llanmada namlikni aniqlash, kul miqdorini aniqlash, ekstraktiv moddalarni ajratish, vitaminlar, lipidlar, terpenoidlar, glikozidlar, alkaloidlar, saponinlar, antrazenlar, flavonoidlar, kumarinlar, oshlovchi moddalar, shuningdek hayvonot mahsulotlarini tahlil qilish usullari ko'rsatilgan.
Ushbu hujjat turli xil o'simlik birikmalarining, xususan, polisaxaridlar, efir moylari, vitaminlar, flavonoidlar, kumarinlar, lignanlar, antrakinonlar, saponinlar, steroidlar, va taninlar, kimyoviy tarkibi, biologik funktsiyalari va farmakologik faolligini chuqur o'rganib chiqadi. Unda o'simliklardan olinadigan dorilar va ularning qo'llanilishi ham ko'rib chiqiladi.
Ushbu dissertatsiya avtoreferati O'zbekiston Milliy universiteti huzuridagi Biofizika va Biokimyo institutida tayyorlangan. Tadqiqot O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasida ro'yxatga olingan va biologiya fanlari bo'yicha falsafa doktori (PhD) darajasini olish uchun taqdim etilgan. Ishda 4 ta asosiy bo'lim mavjud bo'lib, ularda mitoxondriyalardagi ion tashish tizimlari va biologik faol moddalar ta'sir mexanizmlari, tadqiqot materiallari va usullari, hamda olingan natijalar tahlil qilingan.
Ushbu ishda Scutellaria L. turkumiga mansub Oʻzbekistonda oʻsuvchi Scutellaria immaculata Nevski oʻsimligining yer ustki qismidan flavonoidlar ajratib olingan va ularning kimyoviy tuzilishi aniqlangan. Tadqiqot natijasida xrizin (5,7-digidroksiflavon), kosmosiin (apigenin-7-O-B-D-glyukopiranozid) va vogonozid (7-O-B-D-glyukuronid) kabi uchta birikma ajratib olingan. Xrizinning kimyoviy tuzilishi aniqlangan, kosmosiin va vogonozidning tuzilishi esa fizik-kimyoviy va XC qiyosiy tahlillari asosida tasdiqlangan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi «Sc.Adenostegiya» o`simligidan dorivor preparatlarni olinishining dolzarbligiga bag'ishlangan. Unda Scutellaria Adenostegiya o`simligining kimyoviy tarkibi, xususan, flavonoidlar ajratib olinishi va tahlil qilinishi masalalari ko'rib chiqiladi. Ishda flavonoidlarning ahamiyati, ularning o'simliklar hayotidagi roli, biosintezi, sifat va miqdoriy tahlili kabi mavzular yoritilgan. Shuningdek, olingan natijalar muhokamasi, investitsiyalarning iqtisodiy mohiyati, foydalanilgan adabiyotlar va ilovalar keltirilgan.
Ushbu dissertatsiya ishi mumtofuz (bo'yantor) mevalarining flavonoidlarining kimyoviy tarkibini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda mumtofuz mevalaridan flavonoidlarni ajratib olish va aniqlashning zamonaviy usullari, ularning fiziko-kimyoviy xususiyatlari va biologik faolligi ko'rib chiqilgan. Ishda turli ekstraksiya sharoitlari, jumladan, ekstraksiya qiluvchi, ekstraksiya vaqti, harorat va o'simlik xomashyosining maydalanganlik darajasi flavonoidlarni ajratib olish samaradorligiga ta'siri o'rganilgan. Natijada, optimal ekstraksiya sharoitlari aniqlanib, mumtofuz mevalaridan flavonoidlarni miqdoriy aniqlash usuli ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalari farmakologiya va tibbiyotda mumtofuzni qo'llash istiqbollarini ochib beradi.