Ushbu kitob topinambur (Helianthus tuberosus L.) o'simligini selektsiya qilish uchun dastlabki material yaratishga bag'ishlangan bo'lib, unda o'simlikning biologik xususiyatlari, o'stirish texnologiyalari, ozuqaviy qiymati va turli xil foydalanish usullari haqida ma'lumotlar keltirilgan. Kitobda, shuningdek, turli xil tadqiqot natijalari, amaliy tavsiyalar va yaratilgan yangi navlar haqida ham ma'lumotlar mavjud.
Ushbu avtoreferat O'zbekistonning Qoraqalpog'iston Respublikasi sharoitida tuproq sho'rlanishi ta'sirida topinambur (Helianthus tuberosus L.) o'simligini yetishtirish texnologiyasini takomillashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda "Fayz-Baraka" va "Mўzhiza" navlarining biologik, morfologik va xo'jalik-qimmatli belgilari o'rganilib, ularni samarali yetishtirish uchun eng maqbul sharoitlar aniqlangan. Jumladan, eng maqbul ekish muddati (5 aprel), ekish sxemasi (70x40 sm), urug'lik tuganakaning o'rtacha vazni (40-60 g) va ekish chuqurligi (9-10 sm) tavsiya etiladi. Tadqiqot natijasida, ushbu tavsiyalar asosida yuqori hosildorlik va sifatli mahsulot olish mumkinligi, shuningdek, iqtisodiy samaradorlikni oshirishga erishish mumkinligi isbotlangan.
Ushbu dissertatsiya ishida topinambur o'simligining biologik xususiyatlari, hosildorligi va O'zbekiston sharoitida uni yetishtirish agrotexnologiyasi, tugunaklarini saqlash usullari, hamda undan turli sanoat yo'nalishlarida foydalanish masalalari atroflicha o'rganilgan. Jumladan, topinamburdan inulin, pektin, etil spirti olish usullari, kimyoviy tarkibi tahlil etilgan. Shuningdek, "Fayz-baraka" va "Mo'jiza" navlarining ekish sxemalari va tup qalinligining hosildorlikka ta'siri tadqiq qilingan va ularning iqtisodiy samaradorligi hisoblab chiqilgan. Topinambur tugunaklarini uy sharoitida va sanoatda saqlash va qayta ishlash texnologiyalari ham yoritilgan.
Ushbu kitobda topinamburni yetishtirish agrotexnologiyasi, xususan, Oʻzbekiston sharoitida yetishtirish usullari, hosildorlikka ta’sir etuvchi omillar va ushbu oʻsimlikning iqtisodiy samaradorligi kabi masalalar yoritilgan. Kitobda topinamburning biologik xususiyatlari, navlari va ularni yetishtirishda qoʻllaniladigan agrotexnik tadbirlar batafsil bayon etilgan.
Ushbu kitobda Toshkent Kimyo-texnologiya instituti institutining 25 yilligiga bag'ishlangan xalqaro ilmiy-texnikaviy konferensiyasida taqdim etilgan ilmiy maqolalar to'plami keltirilgan. Konferensiyada kimyo, neft-gaz va oziq-ovqat sanoatlarining innovatsion texnologiyalari, ularning rivojlanishidagi dolzarb muammolar yoritilgan. Kitobda umumiy 2 ta tom mavjud bo'lib, ushbu 2-tomda turli ilmiy mavzular bo'yicha maqolalar va ularning qisqacha mazmunlari berilgan.
Ushbu kitob Mahbuba Komilovaning qishloq xoʻjaligi fanlari nomzodi ilmiy darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiyasining avtoreferati hisoblanadi. Dissertatsiya Zarafshon vodiysi sharoitida topinamburning oʻsishi, rivojlanishi va hosildorligiga tuproq qalinligi va ekish sxemalarining taʼsirini oʻrganishga bagʻishlangan. Kitobda olib borilgan tadqiqotlar natijalari, xulosalar va ishlab chiqarishga tavsiyalar keltirilgan. Shuningdek, tadqiqot obyekti va metodlari, olingan natijalarning ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati, sinovdan oʻtishi, eʼlon qilinganligi va dissertatsiyaning tuzilishi haqida maʼlumot berilgan. Ishning asosiy maqsadi Zarafshon vodiysi sharoitida topinamburning istiqbolli navlarini tanlash va yuqori hosil olish uchun maqbul ekish usullarini aniqlashdan iborat.
Ushbu dissertatsiya ishi Samarqand viloyati sharoitida Helianthus tuberosus L. (topinambur) ning morfo-biologik xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda topinamburning genetik xususiyatlari, o'sish dinamikasi, barg va poya anatomiyasi, shuningdek, Samarqand viloyati tuproq-iqlim sharoitiga moslashuvchanligi o'rganilgan. Tadqiqot natijalari topinamburni mintaqada yem-xashak va texnik o'simlik sifatida introduksiya qilish va undan samarali foydalanish bo'yicha tavsiyalar beradi.
Ushbu kitob topinambur oʻsimligining botanik xususiyatlari, kimyoviy tarkibi, biologik xususiyatlari, yetishtirish texnologiyalari va foydalanish sohalariga bagʻishlangan. Kitobda topinamburning tarkibi, inulin moddasi va uning xususiyatlari, ozuqaviy qiymati, dorivorlik xususiyatlari, qayta ishlash usullari va amaliy ahamiyati keng yoritilgan. Shuningdek, oʻsimlikning yangi navlari, ularni yetishtirish va undan olinadigan mahsulotardan samarali foydalanish masalalari ham koʻrib chiqilgan.
Ushbu kitob O'zbekistonda topinamburni yetishtirish va qayta ishlashning texnologik, iqtisodiy va agrotexnik jihatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda topinamburning botanik xususiyatlari, xalq xo'jaligidagi ahamiyati, turli xil mahsulotlar olishdagi istiqbollari, shuningdek, uni o'rish va yig'ishtirish texnologiyalari va moslamalarining tahlili keltirilgan. Kitob qishloq xo'jaligi sohasidagi mutaxassislar, ilmiy xodimlar va talabalar uchun mo'ljallangan.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi hududida o'sadigan topinambur o'simligidan olinadigan karboksimetiltsellyuloza (KMTs) ning oziq-ovqat sanoati uchun mos texnologiyasini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Kitobda KMTsni olish jarayoni, xom ashyo sifatida topinamburning afzalliklari, texnik xususiyatlari va iqtisodiy jihatlari batafsil yoritilgan.