Ushbu matn O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan Namangan Muhandislik-Pedagogika institutida tayyorlangan "Sut va sut mahsulotlarini qayta ishlash texnologiyasi" fanidan referatdir. Referatda pishloq va brinza tayyorlash texnologiyasi haqida ma'lumot berilgan. Unda pishloqning ta'rifi, turlari, tayyorlash jarayoni, sifati, saqlash usullari va bakteriyalarning o'zgarishi kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
Bu kitobda sut mahsulotlari ishlab chiqarishning turli jabhalari, xususan texnologik jarayonlar, uskunalar va mahsulot sifati keng yoritilgan. Sut tarkibi, qayta ishlash usullari, pasterizatsiya, sovutish, mahsulotlarni saqlash va sifat nazorati kabi masalalar batafsil tahlil qilingan. Kitob, shuningdek, korxonalarni loyihalash, xavfsizlik choralari va iqtisodiy ko'rsatkichlarni ham qamrab oladi.
Ushbu ilmiy ishda "Agro Bravo" MCHJ tomonidan ishlab chiqarilgan "Gollandiya" qattiq pishlog'i va "Samarqand" eritilgan va dudlangan pishlog'ining ishlab chiqarish texnologiyasi, sifati hamda raqobatbardoshligi asosiy ob'ekt sifatida o'rganilgan. Tadqiqotda pishloq mahsulotlarining kimyoviy tarkibi, ozuqaviy va biologik qiymati, shuningdek, ularning jismoniy-kimyoviy ko'rsatkichlari tahlil qilingan. "Agro Bravo" MCHJning "Gollandiya" pishlog'ining GOST 7616-85 standartlari bo'yicha, "Samarqand" pishlog'ining esa O'z DST 3024:2015 standartlari bo'yicha o'ziga xos xususiyatlari aniqlangan. Tadqiqot davomida boshqa korxonalarda ishlab chiqarilgan "Gollandiya" pishloqlarining ham sifat ko'rsatkichlari bilan solishtirish o'tkazilgan. "Agro Bravo" MCHJda ishlab chiqarilgan pishloqlarning natijalari ko'rsatilgan, shuningdek, korxonaning kelajakdagi rejalari va tavsiyalari ham keltirilgan.
Ushbu hujjat O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan tasdiqlangan, Samarqand Davlat Arxitektura va Qurilish Institutida tayyorlangan diplom loyihasining bir qismi hisoblanadi. Loyiha '401- (MKk)' guruhi bitiruvchisi Murodullayev Orifjon tomonidan 'Sut sanoati uchun suv ta'minoti tizimini loyihalash' mavzusida tayyorlangan. Ushbu diplom loyihasi sut va pishloq ishlab chiqarish korxonasi 'Terakzor' ko'rg'onining suv ta'minoti tizimini loyihalashga bag'ishlangan. Hujjatda loyiha mavzulari, ularning mazmuni, suv iste'moli, suv ta'minoti tizimi, gidravlik hisob-kitoblar, suv inshootlari, ekologiya va xavfsizlik masalari batafsil yoritilgan. Har bir bo'limda tegishli hisob-kitoblar, jadvallar va aniqlamalar keltirilgan.
Ushbu diplom loyihasi O'zbekiston Respublikasi sanoat va qishloq xo'jaligi rivojlanishi hamda aholi turmush darajasining o'sishi natijasida ortib borayotgan shahar suv ta'minoti va kanalizatsiya xizmatlariga bo'lgan talabni qondirish maqsadida ishlab chiqilgan. Loyihada O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi, Samarqand davlat arxitektura va qurilish instituti negizida "Muhandislik kommunikatsiyalari qurilishi" fakulteti, "Suv ta'minoti, kanalizatsiya va suv resurslarini muhofaza qilish" kafedrasi 401-(MKK) guruhi bitiruvchisi Murodullayev Orifjonning "Pishloq va sut mahsulotlari ishlab chiqarish korxonasi bo'lgan "Terakzor" qo'rg'onining suv ta'minoti tizimini loyihalash" mavzusidagi ishi taqdim etilgan. Loyihada suv ta'minoti tizimini loyihalash, suv tarmoqlarini hisoblash, gidravlik hisoblar, suv qabul qilish inshootlari, nasos stansiyalari, suv bosim minorasi, suv havzalari, suvni tozalash, sug'orish tizimlari, sanitariya-epidemiologik nazorat, atrof-muhit muhofazasi va mehnat xavfsizligi kabi muhim masalalar atroflicha o'rganilgan va hisob-kitoblar amalga oshirilgan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishimda aholi uchun qattiq pishloq tayyorlash jarayoni va uning foydali xususiyatlari koʻrsatib berildi. Pishloqning asosi sutni qayta ishlab chiqarish boʻlib, undan olinadigan mahsulot organizm uchun vitamin, oqsil, yogʻ va uglevodlarga boy pishloq tayyorlashdan iboratdir. Bu texnologiya pasterizatsiyalash, sutni turli ferment va kalsiy xlorid orqali chiritish, qayta ishlab shakl berish, presslash, tuzlash, yetiltirish, quritish, parafinlash, qadoqlash kabi bir qator murakkab jarayonlarni qamrab olgan. Ushbu jarayonlar ketma-ketligi va pishloq tayyorlashning oʻziga xos sirlari bilan yaqindan tanishib chiqdim. Bu jarayonda qatnashuvchi asosiy uskunam esa "OPL-5" markali plastinkali pasterizator hisoblandi va u loyihalandi. Xulosa qilib aytganda Oʻzbekiston aholisining bugungi kundagi muammolaridan biri hisoblangan ekologiya muammosini hisobga olgan holda, aholiga ekologik sof toza mahsulot yetkazish asosiy maqsadimizdir. Shunday ekan, qattiq pishloq ishlab chiqarishda aholiga har tomonlama vitaminlarga boy, ekologik toza va sifatli mahsulot ishlab chiqarishga va chet el davlatlariga eksport qilish masalasini olgʻa surishga intilaman.
Ushbu kitobda sut va sut mahsulotlarini ishlab chiqarish texnologiyasi, sutning kimyoviy tarkibi, sutga qo'yiladigan talablar, sutni qayta ishlash usullari, pishloq turlari va ularni tayyorlash texnologiyalari, shuningdek, sutni qayta ishlash korxonasini tashkil etishning iqtisodiy asoslari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Ushbu kitob sutchilik va chorvachilik mahsulotlari texnologiyasiga bag'ishlangan bo'lib, unda sut tarkibi, xossalari, sutni qayta ishlash usullari va turli sut mahsulotlarini (pishloq, qatiq, sariyog' va boshqalar) ishlab chiqarish texnologiyalari haqida batafsil ma'lumotlar berilgan. Kitobda shuningdek, chorvachilik xo'jaliklarida gigiena talablari va sut sifatini nazorat qilish usullari ham yoritilgan. Kitob, sutchilik sohasida mutaxassislar, talabalar va qiziqqanlar uchun mo'ljallangan.
Ushbu kitob tasviriy san'atni o'qitish metodikasiga bag'ishlangan bo'lib, unda tasviriy san'atning mohiyati, turlari, o'qitish uslublari va metodlari, shuningdek, mashhur rassomlar va ularning asarlari haqida ma'lumotlar berilgan. Kitobda amaliy mashg'ulotlarni tashkil etish va o'tkazishga oid ko'rsatmalar ham mavjud.
Kitobda texnik tizimlarda mexanizmlarning nazariyasi va mashinalar, ularning harakatini tahlil qilish va loyihalash asoslari yoritilgan. Mexanizmlarning turlari, tuzilishi, kinematik va dinamik tahlili, shuningdek, ularning vibratsiyasi va muvozanatlashtirilishi kabi mavzular chuqur o'rganilgan. Xususan, tishli uzatmalarning, planetar mexanizmlarning va kubik mexanizmlarning ishlash prinsipi, konstruktiv xususiyatlari va qo'llanilishi batafsil ko'rsatilgan. Kitob muhandislik talabalariga mexanizmlarni tahlil qilish va loyihalash bo'yicha amaliy ko'nikmalar berishga qaratilgan.