“Qutadg‘u bilig” asarida O‘zg‘urmish obrazining poetik talqini
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu kitob "Qutadg'u Bilig" dostonining janriy xususiyatlari va poetik mahoratini tahlil qiladi. Unda asarning adabiy merosdagi o'rni, turkiy adabiyotdagi janrlarning rivojlanishi, qofiya tizimi va badiiy tasvir prinsiplari chuqur o'rganiladi.
Bitiruv malakaviy ishda "Qutadg`u bilig" asarida notiqlik san`ati va nutq odobi masalalari tadqiq etiladi. Unda Yusuf Xos Hojibning hayoti, dostoni va nutq madaniyatiga qo'shgan hissasi ilmiy tahlil qilingan. Asar axloqiy-didaktik doston sifatida izohlanadi, undagi notiqlik san'ati va xushmuomalilik qarashlari tahlil etiladi hamda manbalar bilan aloqasi ko'rsatiladi.
Ushbu maqola “Qutadg‘u Bilig” dostonidagi Tavg‘ach Bug‘roxonga bag‘ishlangan qasidani tahlil qiladi. Qasida janri, uning tuzilishi, badiiy xususiyatlari, xususan, qofiyalanish tizimi, tajnis, talmeh, takrir, tavze' va tarse' kabi san'atlar ko'rib chiqiladi. Maqolada qasidaning arabcha kelib chiqishi, turkiy adabiyotdagi evolyutsiyasi va “Qutadg‘u Bilig”dagi o‘rni muhokama qilinadi. Shuningdek, asarning XI asr adabiyoti va tilshunosligi uchun ahamiyati ta'kidlangan.
Bitiruv malakaviy ishi Yusuf Hos Hojibning “Qutadg'u bilig” asaridan boshlang'ich sinf o'quvchilarining “Odobnoma” darslarida foydalanish masalasiga bag'ishlangan. Ishda asarning pedagogik ahamiyati, ta'lim-tarbiyaviy g'oyalari va ulardan “Odobnoma” darslarida foydalanish usullari tahlil qilingan.
«Qutadgʻu bilig» asari – XI asrda Yusuf Xos Hojib tomonidan yozilgan turkiy adabiyotning nodir durdonasi. Asarda ideal hukmdor qanday boʻlishi, jamiyatni adolat va donolik bilan boshqarish, insonning axloqiy fazilatlari, bilim olish, maʼnaviy kamolotga intilish kabi muhim masalalar koʻtarilgan. Kitobda adolat, donolik, baxt-saodat kabi tushunchalar timsollari orqali davlat boshqaruvining asosiy tamoyillari ifodalangan.
Ushbu matn O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan Namangan Davlat Universiteti Filologiya fakulteti talabasi Usmonova Shahnoza Abdurashitovnaning "Qutadg'u bilig" dostonida notiqlik san'ati va nutq odobi masalalari" mavzusidagi bitiruv malakaviy ishi ekanligini ko'rsatadi. Ish ilmiy rahbar O.Boltaboyeva rahbarligida Namanganda 2011-yilda yozilgan.
Ushbu dissertatsiya mavzusi Oʻzbekiston davlat jahon tillari universiteti huzuridagi DSc.03/30.12.2019.Fil.27.01 raqamli Ilmiy kengashning 2025-yil mavzusidagi tadqiqot bo'lib, unda "Qutadg'u bilig" asaridagi milliy-madaniy va universal leksikaning semantik va tarjima aspektlari tahlil qilingan. Tadqiqotda "Qutadg'u bilig" asarining ingliz, rus va o'zbek tilidagi tarjimalaridan olingan milliy-madaniy va universal leksikaning semantik va tarjima jihatlari aniqlangan. Tadqiqotning asosiy maqsad va vazifalari, obyekti va predmeti tavsiflangan, ilmiy yangiligi, amaliy natijalari, xorijiy ilmiy-tadqiqotlar sharhi, mavzuning oʻrganilganlik darajasi, tadqiqot usullari yoritilgan.
Ushbu hujjatda Yusuf Xos Hojibning "Qutadg'u bilig" asarining leksik-semantik xususiyatlari magistrlik dissertatsiyasi orqali tahlil qilingan. Dissertatsiya asarning til xususiyatlarini, o'ziga xos uslubini, leksik boyligini va unda qo'llanilgan badiiy usullarni ochib berishga qaratilgan. Ishda asarning etimologiyasi, so'zlarning ma'nolari, omonim, sinonim, antonim so'zlar va ularning qo'llanilishi, metafora, metonimiya, sinekdoxa kabi badiiy san'atlar tahlil etilgan. Shuningdek, dissertatsiyada Yusuf Xos Hojibning so'z qo'llash mahorati va uning asarning badiiyligiga qo'shgan hissasi ko'rsatilgan.
Qisqacha mazmun mavjud emas.